Για 10η συνεχόμενη ημέρα μαίνονται οι πυρκαγιές στον Έβρο με τα περισσότερα από 720.000 στρέμματα καμένου εδάφους που αφήνουν πίσω τους οι φλόγες καθιστούν τη φωτιά μία από τις μεγαλύτερες των τελευταίων ετών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Παρά τις δυνάμεις που βρίσκονται στο πεδίο, οι αναζωπυρώσεις πήραν έκταση και το πύρινο μέτωπο συνεχίζει να επεκτείνεται τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές.
Λειτούργησαν τα αντανακλαστικά του κρατικού μηχανισμού; Πρέπει να αλλάξει ο σχεδιασμός στην κατάσβεση των δασικών πυρκαγιών; Θέτει η κλιματική κρίση νέα δεδομένα στα οποία δεν έχουμε ανταποκριθεί; Εύλογα ερωτήματα που θα περίμενε κανείς να τεθούν από φορείς και κατοίκους της περιοχής. Αντ’ αυτού, από τις πρώτες ημέρες εκδήλωσης της πυρκαγιάς τα βέλη σημαντικής μερίδας του τοπικού πληθυσμού στράφηκαν στους μετανάστες, οι οποίοι κατηγορήθηκαν για την καταστροφή που βιώνει ο τόπος ως υπαίτιοι που έβαλαν τις φωτιές.
Υπήρχαν απτά στοιχεία για τη θεωρία που αναπαρήγαγαν πολλοί Εβρίτες είτε στις δηλώσεις που έκαναν για τη φωτιά είτε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης; Μέχρι τώρα, όχι. Ο δήμαρχος Αλεξανδρούπολης, Γιάννης Ζαμπούκης, δήλωσε σε απευθείας σύνδεση τηλεοπτικού καναλιού ότι σύμφωνα με την ενημέρωση που έχει λάβει από την πυροσβεστική υπηρεσία της Αλεξανδρούπολης, η φωτιά ξεκίνησε εξαιτίας πτώσης κεραυνού.
Παρά την έλλειψη αποδείξεων, θεσμικά χείλη ξεκίνησαν να μιλούν για φωτιές που μπήκαν στα περάσματα των μεταναστών. Η πιο επιδραστική ωστόσο φωνή υπέρ του επιχειρήματος αυτού στην περιοχή φαίνεται πως ήταν αυτή του βουλευτή της Ελληνικής Λύσης και παράλληλα προέδρου του συλλόγου Αινήσιο Δέλτα, Πάρη Παπαδάκη, που ανήρτησε στο Facebook: «Σοβαρές πληροφορίες για λαθρομετανάστες που παρακωλύουν το έργο των πιλότων.. καλώ τα μέλη του συλλόγου Αινήσιο Δέλτα να λάβουμε μέτρα.. να είστε σε εγρήγορση για να κάνουμε αυτό που ξέρουμε καλά.. ΑΦΗΣΤΕ ΤΟΥΣ ΚΕΡΑΥΝΟΥΣ. ΕΧΟΥΜΕ ΠΟΛΕΜΟ ΚΥΡΙΟΙ!!».
Το διαδίκτυο ξεχείλισε από αναρτήσεις μίσους και υποκίνησης βίας κατά των μεταναστών. «Στα social media ο εύκολος αποδιοπομπαίος τράγος ήταν οι πρόσφυγες» αναφέρει η αρχισυντάκτρια της τοπικής εφημερίδας «Παρατηρητής της Θράκης», Τζένη Κατσαρή Βαφειάδη. Όπως είπε, στο διαδίκτυο υπήρξε διασπορά ψευδών ειδήσεων γύρω από τον ρόλο των μεταναστών. Τα διαδικτυακά λόγια έγιναν πράξη.
Περιπολίες και συλλήψεις από αυτόκλητους σερίφηδες
Μέσω βίντεο που δημοσιεύθηκαν σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης αυτόκλητοι σερίφηδες διαφημίζουν τη δράση τους, κάνουν περιπολίες και συλλαμβάνουν μετανάστες. Το πιο πρόσφατο περιστατικό είναι βίντεο που ανέβασε κάτοικος του Έβρου στο οποίο τέσσερις μετανάστες διακρίνονται καθισμένοι στο χώμα την ώρα που ο ίδιος φωνάζει: «Άλλους τέσσερις, άλλους τέσσερις καλούς επενδυτές… Βλέπετε; Μέρα μεσημέρι, πού είναι οι αρχές;». Δεν είναι το μοναδικό. Χρήστης του Facebook ανέβασε φωτογραφία αλλοδαπού που στέκεται ξυπόλητος με τα χέρια δεμένα πίσω, στην άκρη ενός αυτοκινήτου, γράφοντας πως ο συγκεκριμένος βρέθηκε με δύο αναπτήρες, μια μπαταρία αυτοκινήτου και δύο κινητά. Σε άλλο βίντεο απεικονίζεται μια ομάδα μεταναστών ακινητοποιημένη στην καρότσα αγροτικού, και μια φωνή να λέει: «Τους βλέπετε; Αυτή είναι είναι η αιτία του Άβαντα, της καταστροφής».
«Πέρασαν Πακιστανοί από εδώ;» φέρονται να ρώτησαν άτομα που περπατούσαν δίπλα σε πάρκο, ενώ σε βίντεο που περιήλθε στην κατοχή της «Κ» απεικονίζεται νεαρός άνδρας να κάθεται στο παράθυρο αυτοκινήτου κραδαίνοντας ένα ρόπαλο
Κάτοικοι μου μίλησαν στην «Κ» κατήγγειλαν πως την προηγούμενη εβδομάδα έγιναν περιπολίες ακόμα και μέσα στην πόλη της Αλεξανδρούπολης, όπου μαυροντυμένοι άνδρες με μηχανές και αυτοκίνητα, σταματούσαν κόσμο και τον ρωτούσαν αν είδε μετανάστες στην περιοχή. «Πέρασαν Πακιστανοί από εδώ;», φέρονται να ρώτησαν άτομα που περπατούσαν δίπλα σε πάρκο. Σε βίντεο που περιήλθε στην κατοχή της «Κ» απεικονίζεται νεαρός άνδρας να κάθεται στο παράθυρο αυτοκινήτου κραδαίνοντας ένα ρόπαλο. Αστυνομικές πηγές ωστόσο διέψευσαν τη διενέργεια περιπολιών από πολίτες στην πόλη.
Από το 2020 μέχρι σήμερα
Πρώην αντιδήμαρχος Αλεξανδρούπολης, ο Γιάννης Λασκαράκης αναφέρει πως το αφήγημα της αυτοδικίας είχε ξεκινήσει από την κρίση του Έβρου το 2020, όταν χιλίαδες μετανάστες και πρόσφυγες από την Τουρκία έφταναν στα ελληνοτουρκικά σύνορα προσπαθώντας να εισέλθουν στη χώρα. Τις ημέρες εκείνες, όπως λέει, μέλη του συλλόγου Αινήσιο Δέλτα, ανάμεσα στους οποίους είναι οι λεγόμενοι «καλυβιέρηδες» του Έβρου, ξεκίνησαν να έχουν έναν ρόλο άτυπης πολιτοφυλακής. «Αυτοί οι άνθρωποι είχαν αυτοανακηρυχθεί πολιτοφύλακες», τόνισε εξηγώντας πως ανέλαβαν τότε να κυνηγούν, να ξεφτιλίζουν και να συλλαμβάνουν μετανάστες, απολαμβάνοντας -όπως υποστήριξε- ασυλία από τις αρχές και την κοινωνία.
Ο σύλλογος και τα μέλη του δεν αρνούνται τον ρόλο που έπαιξαν εκείνες τις ημέρες και συχνά αναφέρονται στη συγκεκριμένη περίοδο. Σε έγγραφο του Συλλόγου υπογραμμίζεται ότι στα επεισόδια του 2020, «πριν καν κληθούν τα σώματα ασφαλείας, κλήθηκε ο σύλλογος να συμβάλει με κάθε τρόπο έτσι ώστε να κλείσει τα περάσματα και να αποτρέψει την συγκροτημένη εισβολή χιλιάδων λαθρομεταναστών στον ποταμό Έβρο με αυταπάρνηση και κίνδυνο ζωής».
«Στον Έβρο, όπως και σε κάποια νησιά, υπάρχει το ιδεολόγημα των ακριτών που φυλάνε τα σύνορα. Αυτό γίνεται πρόσφορο πεδίο για να δραστηριοποιηθούν εθνικιστές και να εμφανιστούν ως ήρωες» δήλωσε στην «Κ» ο Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης, καθηγητής Διεθνούς Δικαίου, Κοσμήτορας της Σχολής Οικονομικών και Περιφερειακών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Όπως διευκρίνισε, ωστόσο, αυτοί που θα βγουν να κυνηγήσουν μετανάστες αποτελούν ένα μικρό ποσοστό της τοπικής κοινωνίας. «Τα πρώτα χρόνια κάτοικοι του Έβρου βοηθούσαν τους μετανάστες. Τους έφερναν νερό και φαγητό».
Τρελές πορείες στην Εγνατία
Παρότι οι «κυνηγοί κεφαλών» αποτελούν μια μικρή μειοψηφία της τοπικής κοινωνίας και δεν λείπουν οι φωνές που διαφωνούν ανοιχτά με τις εν λόγω πρακτικές, υπάρχει παράλληλα ένα ποσοστό που επικροτεί ενώ μια μεγάλη μάζα παραμένει σιωπηρά ουδέτερη σε ό,τι γίνεται. Όπως επεσήμανε ο κ. Τσιτσελίκης, ένας λόγος για τον οποίο συμβαίνει αυτό ενδέχεται να είναι ο φόβος, καθώς κάποιος μπορεί να σκεφτεί: «καλύτερα να μην μιλήσω, γιατί δεν ξέρουμε τι θα γίνει». Ο ίδιος τονίζει πώς αυτό συμβαίνει όταν η «βία που ασκεί η ακροδεξιά είναι ορατή».
Μια άλλη παράμετρος είναι η εγκατάλειψη περιοχών του Έβρου, κυρίως των χωριών που βλέπουν τον πληθυσμό τους να συρρικνώνεται συνεχώς. Κάτοικοι των κοινοτήτων αυτών δήλωσαν στην «Κ» ότι συναντούν συνέχεια γκρουπ μεταναστών και διακινητές που τους προκαλούν φόβο. Την ίδια ώρα οι «τρελές» πορείες των διακινητών στην Εγνατία Οδό που έχουν κοστίσει ανθρώπινες ζωές, συνεχίζονται.
Την ίδια ώρα οι «τρελές» πορείες των διακινητών στην Εγνατία Οδό που έχουν κοστίσει ανθρώπινες ζωές, συνεχίζονται
«Ζούμε ακραίες καταστάσεις στην Εγνατία με τις ανάποδες πορείες. Υπάρχουν άνθρωποι που πηγαινοέρχονται καθημερινά Κομοτηνή-Αλεξανδρούπολη μέσω του αυτοκινητοδρόμου. Δεν γίνεται να μην εμπιστεύεσαι την Εγνατία. Ο φόβος και τα παράπονα είναι καθημερινά, όπως έντονο είναι το αίσθημα εγκατάλειψης», σημείωσε η αρχισυντάκτρια του «Παρατηρητή της Θράκης» κ. Κατσαρή Βαφειάδη.
Σύμφωνα με δημοσκόπηση που είχε διενεργηθεί τον χειμώνα στην περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, στην ερώτηση ποιο θεωρούν το μεγαλύτερο πρόβλημα της περιφέρειας οι ερωτηθέντες απάντησαν πρώτη την ανεργία, με ποσοστό 37,4%, δεύτερο το μεταναστευτικό, με 24,4% και τρίτη ακρίβεια με ποσοστό 17,8%. Σημειώνεται πως ο Έβρος έδωσε στην Ελληνική Λύση το μεγαλύτερο ποσοστό της, 8,83%, ενώ ένα 5.46% ψήφισε Σπαρτιάτες.