«Μπορώ να σας βοηθήσω; Θέλετε να μου πείτε πού πηγαίνετε;». Η ευγενική ερώτηση προβάλλει τον κανόνα: Δεν εισέρχεσαι αν δεν έχεις συγκεκριμένο προορισμό, αν δεν πεις το όνομα ή, έστω, τον αριθμό διαμερίσματος, κάτι σαν συνθηματικό. Τα κτίρια κατοικιών και γραφείων με θυρωρό αυξάνονται τα τελευταία χρόνια ως λύση στο πρόβλημα της συντήρησης, της φύλαξης, αλλά και της βοήθειας στους ενοίκους που τρέχουν και δεν προλαβαίνουν. Η «Κ» μίλησε με ανθρώπους που ασκούν το επάγγελμα του θυρωρού, σήμερα, στις νέες συνθήκες, αλλά και ενοίκους που εξηγούν για ποιο λόγο θεωρούν απαραίτητους τους «φρουρούς των κτιρίων».
«Δεν ήταν δύσκολο να πείσω τους ενοίκους να προσλάβουμε ξανά θυρωρό. Τα δέκα χρόνια που δεν είχαμε, συνέβησαν πολλά απρόοπτα και όλοι αισθάνονταν ανασφάλεια», λέει η Δ. Π., διαχειρίστρια σε πολυκατοικία που βρίσκεται κοντά στην πλατεία Κολωνακίου. «Η πολυκατοικία στεγάζει κυρίως γραφεία και οι ένοικοι που έχουν το σπίτι τους εδώ προτιμούν να υπάρχει κάποιος για να τσεκάρει τον κόσμο που μπαινοβγαίνει το πρωί και να είναι στην είσοδο κάποιες ώρες το απόγευμα. Μετά κλειδώνουμε την πόρτα», εξηγεί η Δ. Π. Οι πολυκατοικίες, ιδιαίτερα οι παλαιές, χρειάζονται συντήρηση, κάποιον να τρέχει και οι διαχειριστές που αναλαμβάνουν οικειοθελώς ως ιδιοκτήτες κάποιου διαμερίσματος τη γραφειοκρατία δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στις ανάγκες. «Οι άνθρωποι αγοράζουν ένα ακίνητο και περιμένουν μόνο να παίρνουν χρήματα, αλλά δεν είναι έτσι. Τα ακίνητα αν δεν τα συντηρείς χάνουν την αξία τους και τελικά καταρρέουν», αναφέρει μεσίτης που ειδικεύεται στις αγοραπωλησίες πολυτελών κατοικιών.
Μήπως το θέμα της ασφάλειας εξυπηρετείται καλύτερα από κάποια εταιρεία φύλαξης; «Καμία σχέση. Ερχεται κάποιος που κάθεται στην είσοδο και κοιτάζει. Δεν τον ξέρεις, μάλλον δεν σε ξέρει και σε δύο μήνες μπορεί ξαφνικά να δεις έναν άλλο. Η σχέση εμπιστοσύνης των ενοίκων με έναν μόνιμο θυρωρό είναι εντελώς διαφορετική», σημειώνει ο Η. Κ., που διάλεξε να μείνει σε συγκεκριμένο κτίριο ακριβώς γιατί έχει θυρωρό. «Είμαι μιας κάποιας ηλικίας, αλλά δεν θέλω να μένω με άλλον μέσα στο σπίτι. Με τον θυρωρό αισθάνομαι ότι, αν χρειαστώ κάτι, κάποιος θα με βοηθήσει», συμπληρώνει.
Η παλαιά τακτική όπου οι θυρωροί έμεναν μέσα στο κτίριο, σε μικρό διαμέρισμα που τους παραχωρούνταν, δεν ισχύει πλέον στα νέα πόστα. Το δώμα που ήταν η κατοικία του θυρωρού σε κτίριο της οδού Πανεπιστημίου αγοράστηκε πρόσφατα σε ιδιαίτερα υψηλή τιμή και μετατράπηκε σε κατοικία από έναν Γάλλο. Το σπίτι ανακαινίστηκε εκ βάθρων και έχει θέα όλη την Αθήνα και, φυσικά, την Ακρόπολη.
«Σαν οικογένεια»
Υπάρχουν, ωστόσο, ακόμη θυρωροί που μένουν μέσα στο κτίριο στο οποίο εργάζονται, όπως η κ. Τασία Καζάνη, η οποία φέτος έκλεισε 31 χρόνια σε αυτή τη θέση, σε πολυκατοικία στο Κολωνάκι. Το κτίριο χτίστηκε το 1964, εκεί όπου άλλοτε βρισκόταν το αρχοντικό του Εμπειρίκου. Η ίδια ξεκίνησε το 1988 και σήμερα είναι από τις παλιές στο επάγγελμα. Οταν έπιασε τη δουλειά στα 23 της, μέσα στο διαμέρισμα όπου διέμενε υπήρχε κουδούνι που χτυπούσε από τα διαμερίσματα. «Μετά ήρθαν τα τηλέφωνα και τα κινητά και το σύστημα σταμάτησε να χρησιμοποιείται», λέει. Ολοι έχουν ταυτίσει τους θυρωρούς με την εικόνα του Βέγγου στην ταινία «Ο παπατρέχας». Η κ. Τασία γελάει. Εργάζεται με συγκεκριμένο ωράριο, διευκρινίζει, όμως το τηλέφωνό της είναι πάντα ανοιχτό αν κάποιος χρειαστεί κάτι. Μετά τόσα χρόνια αισθάνεται ότι οι ένοικοι είναι οικογένειά της. «Αλλωστε, σε κάθε περίπτωση είναι οι εργοδότες μου και είναι λογικό να θέλω να είναι ευχαριστημένοι με τη δουλειά μου», συμπληρώνει. Ποια είναι η βασική δεξιότητα ενός καλού θυρωρού; «Να ξέρει τι να πει στον καθένα, ανάλογα με τη στιγμή και τον χαρακτήρα του», απαντά η ίδια, χωρίς καν να το σκεφτεί.
Ο Βασίλης Καπόρης είναι 35 χρόνων και εργάζεται σε κτίριο γραφείων στην οδό Σανταρόζα. Η είσοδος είναι παλαιά, χωρίς αλλαγές από το 1955 οπότε χτίστηκε το κτίριο, αλλά καθαρή και περιποιημένη. Περιγράφει τη δουλειά του λακωνικά: «Ακου, βλέπε, μη μιλάς». Εργαζόταν ως συντηρητής καυστήρων όταν ήρθε η οικονομική κρίση. Η δουλειά είχε πέσει και όταν του πρότειναν –μέσω γνωστού– να δουλέψει ως θυρωρός στο συγκεκριμένο κτίριο σκέφτηκε «γιατί όχι;». Και κάπως έτσι βρίσκεται σε αυτή τη θέση 12 χρόνια. Οι αρμοδιότητές του; Η αλληλογραφία, μικροεπισκευές και η φύλαξη με έναν τρόπο. «Μπαίνουν τσαμπουκάδες, ναρκομανείς, γίνονται μικροσυμπλοκές. Μια μέρα που είχε πορεία, είχα κλείσει την πόρτα και αρχίζει να χτυπάει ένας άντρας των ΜΑΤ. Τρόμαξα, βλέπεις έχω και μακριά μαλλιά. Ανοίγω και τον βλέπω κάτασπρο. “Μη φοβάσαι, μόνο πες μου γρήγορα, σε παρακαλώ, πού είναι η τουαλέτα”» διηγείται.
«Κάθε μέρα σκέφτομαι ότι θα φύγω και κάθε μέρα το αναβάλλω. Υπάρχει κάτι μαγικό εδώ», παραδέχεται. Ο κόσμος, οι ιστορίες, οι άνθρωποι. «Αν δεν ήταν ο Βασίλης θα είχε διαλυθεί το κτίριο, τίποτα δεν θα λειτουργούσε», σχολιάζει ο διαχειριστής που βγαίνει από το ασανσέρ και βιαστικός κινείται προς την έξοδο. «Να, βλέπεις; Υπάρχει εκτίμηση, αγάπη. Εχει ανοίξει ο κύκλος μου, έχω γνωρίσει ανθρώπους που αλλιώς δεν θα γνώριζα ποτέ. Ακόμη και εσείς που ήρθατε εδώ, αυτή η δουλειά σάς έφερε», λέει. Το κτίριο έχει 200 γραφεία, από τα οποία τα 60, περίπου, είναι σε λειτουργία. «Πολλοί τα χρησιμοποιούν ως αποθήκες, άλλοι δεν δείχνουν κανένα ενδιαφέρον. Κάποιους τόσα χρόνια δεν τους έχω δει ποτέ», διηγείται. Κόσμος μπαινοβγαίνει διαρκώς. Στους περισσότερους ο Βασίλης απευθύνεται με το όνομά τους. Κάποιοι κοντοστέκονται να ζητήσουν μια «χάρη», ένα δέμα που περιμένουν «οπωσδήποτε», το δικόγραφο που ο συνάδελφος θα έρθει σε λίγη ώρα να παραλάβει. Αλλοι βιάζονται και δεν ρίχνουν δεύτερη ματιά και μερικοί πιάνουν το νήμα της χθεσινής συζήτησης, σαν να μην πέρασε στιγμή – «έπεσε ο πυρετός, είναι καλύτερα το παιδί αλλά δεν πήγε σχολείο».
«Δεν ήταν δύσκολο να πείσω τους ενοίκους να προσλάβουμε ξανά θυρωρό. Τα δέκα χρόνια που δεν είχαμε, συνέβησαν πολλά απρόοπτα και όλοι αισθάνονταν ανασφάλεια».
Ο Βασίλης χαμογελά ευχαριστημένος: «Το κλίμα, η ζωή της πολυκατοικίας είναι μια χαρά. Τα δύσκολα είναι τα άλλα, τα κοινόχρηστα που δεν καταβάλλονται στην ώρα τους και αυτό επηρεάζει και τον μισθό μου, επισκευές που πρέπει να γίνουν, αλλά δεν υπάρχει συμφωνία, τέτοια».
«Οπως Νέα Υόρκη»
Στον Πύργο «Απόλλων», ένα κτίριο με 24 ορόφους στους Αμπελοκήπους, η ατμόσφαιρα είναι τελείως διαφορετική, έχει κάτι από Νέα Υόρκη, με τον τελευταίο όροφο να έχει διαμορφωθεί σε καφέ – εστιατόριο το τελευταίο τρίμηνο. Ο Γιώργος Μαλαχίας είναι θυρωρός στον Πύργο, το υψηλότερο κτίριο στην Αθήνα. Στην πραγματικότητα, είναι ένας από τους πέντε θυρωρούς του κτιρίου, αφού υπάρχει «πόρτα» και τις 24 ώρες για 365 μέρες τον χρόνο. «Το κτίριο αυτό δεν κοιμάται ποτέ», περιγράφει με ενθουσιασμό. Δεν υπάρχουν κλειδιά, ούτε κουδούνια. Για να αναζητήσεις κάποιον πρέπει να απευθυνθείς στον θυρωρό. «Προτιμάμε, ως ομάδα, την ονομασία υπεύθυνος για την εύρυθμη λειτουργία του κτιρίου», τονίζει ο κ. Μαλαχίας. Ο ίδιος είχε εργαστεί στην οργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων και έπιασε δουλειά στον Πύργο το 2005.
Στο κτίριο υπάρχουν 160 διαμερίσματα, τα μισά από τα οποία είναι κατοικίες και τα άλλα γραφεία. Καθημερινά, τουλάχιστον 2-3 άνθρωποι θα τον πλησιάσουν για να τον ρωτήσουν αν υπάρχει κενό διαμέρισμα. «Δεν είναι μόνο η θέα, είναι και οι άλλες παροχές του κτιρίου», εξηγεί. Υπάρχουν κάμερες περιμετρικά, στα λόμπι, στα ασανσέρ, χώρος εντός του κτιρίου για την απόθεση των απορριμμάτων, παραλαβή και παράδοση αλληλογραφίας, υποδοχή επισκεπτών. «Είναι η ασφάλεια που νιώθουν οι άνθρωποι που μένουν εδώ. Δεν είναι τυχαίο ότι ελάχιστοι έχουν συναγερμό», περιγράφει ο κ. Μαλαχίας. Παλαιότερα –το κτίριο κτίστηκε το 1974– υπήρχαν και θυροτηλέφωνα επικοινωνίας στην είσοδο, αλλά τώρα δεν χρησιμοποιούνται πλέον.
Το μέγεθος του κτιρίου εξασφαλίζει ότι τα κοινόχρηστα «δεν θα είναι δυσβάσταχτα σε σχέση με τις παροχές. Φυσικά, είναι ακριβότερα από ό,τι σε μια κανονική πολυκατοικία, ακόμη και πολυτελείας».
4.000 σε όλη τη χώρα
Ο Γιώργος Βαμβακάς είναι πρόεδρος της Ομοσπονδίας Θυρωρών, που αριθμεί 1.500 μέλη σε Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη σε σύνολο 4.000 που υπολογίζεται ότι ασκούν το επάγγελμα σε όλη τη χώρα. Εργάζεται από το 1992 σε κτίριο γραφείων όπου τώρα διαμορφώνονται και κάποιες κατοικίες, στην οδό Πανεπιστημίου. Πριν εργαζόταν ως λιθογράφος, αλλά το επάγγελμα όπως το ήξερε εξέλιπε, με την εξέλιξη της τεχνολογίας στις εκτυπώσεις.
«Ηρθα να αντικαταστήσω τον θυρωρό που είχε αρρωστήσει για λίγο και έμεινα 32 χρόνια», θυμάται. Ο ίδιος έχει δώσει μάχη «για το επάγγελμα του θυρωρού», όπως τονίζει, και τη διατήρηση της αξίας των κτιρίων ειδικά στο κέντρο. «Φτιάχνουμε εσωτερικά τα σπίτια και τα γραφεία μας, όμως, αν δεν προσέξεις το κτίριο, το ακίνητό σου χάνει την αξία του», επισημαίνει.
Οι θυρωροί μπορούν να υποστηρίξουν την τουριστική ανάπτυξη στο κέντρο, τονίζει. «Να υποδεχθούν τους επισκέπτες, να δώσουν τα κλειδιά, να υποστηρίξουν την καλή λειτουργία του κτιρίου».