Η λήξη της θητείας του περιφερειάρχη Αττικής Γιώργου Πατούλη θα βρει την ανάπλαση του Φαληρικού Ορμου περίπου στο ίδιο σημείο που την παρέλαβε το 2019: τα έργα της α΄ φάσης εξακολουθούν να μην έχουν ολοκληρωθεί, η β΄ φάση των έργων δεν έχει ακόμη προκηρυχθεί και η περιοχή παραμένει σε κατάσταση εργοταξίου. Αυτό δεν εμπόδισε χθες την Περιφέρεια για ακόμη μία «πανηγυρική» ανακοίνωση, με αφορμή την κατάθεση του φακέλου στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) προς χρηματοδότηση, χωρίς άλλες πληροφορίες για τη συνέχιση των έργων. Εν τω μεταξύ, όπως προκύπτει, οι προβλήτες που προβλέπει ο σχεδιασμός θα πρέπει να μελετηθούν από την αρχή…
Τα τελευταία τρία χρόνια, η Περιφέρεια Αττικής υποστηρίζει ότι οι καθυστερήσεις στο έργο οφείλονται στην προσπάθειά της να το εντάξει σε κοινοτική χρηματοδότηση. Στην πορεία μάλιστα προέκυψε η υποχρέωση (σύμφωνα πάντα με την Περιφέρεια) να προσαρμοστεί το έργο στις αρχές του «νέου ευρωπαϊκού Bauhaus»). Χθες, η Περιφέρεια επανήλθε με ανακοίνωσή της περί της υποβολής φακέλου προς χρηματοδότηση στο ΕΤΠΑ. «Μετά δύο χρόνια αγαστής συνεργασίας με τη συμβουλευτική ομάδα του Jaspers (τεχνική βοήθεια), τη Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος και το ΥΜΕΠΕΡΑΑ ολοκλήρωσε την υποβολή του φακέλου μεγάλου έργου, σηματοδοτώντας την έναρξη της φάσης υλοποίησης του πάρκου στον Φαληρικό Ορμο», αναφέρει. Διευκρινίζει παράλληλα ότι «υιοθετήθηκαν οι αρχές του νέου Bauhaus και καινοτομίες καθώς και οι περιβαλλοντικές εναρμονίσεις στον σχεδιασμό του έργου, διαδικασίες πολυεπίπεδες και χρονοβόρες που επιβάλλονται από του συμβούλους της Ευρωπαϊκής Eνωσης ως προαπαιτούμενες για την έγκριση της χρηματοδότησης του έργου». Σημειώνεται, δε, ότι με την ένταξη του έργου στο ΕΣΠΑ επεστράφησαν στην Περιφέρεια πόροι 104 εκατ. ευρώ.
«Οι δεσμεύσεις μας γίνονται πράξη. Στόχος μας, η υλοποίηση της ανάπλασης του Φαληρικού Ορμου, ενός από τα εμβληματικότερα έργα της χώρας και της Ευρώπης», τόνισε σε δήλωσή του ο κ. Πατούλης. «Η ικανοποίησή μου είναι μεγάλη, καθώς ως περιφερειάρχης Αττικής μαζί με τα στελέχη μας καταφέραμε να συμβάλουμε στην τροχοδρόμηση υλοποίησής του».
Πόσα χρόνια, όμως, έχει κρατήσει αυτή η «τροχοδρόμηση»; Κατ’ αρχάς, δεν έχει έως σήμερα ούτε καν ολοκληρωθεί η α΄ φάση των έργων, δηλαδή τα έργα υποδομής (που κανονικά έπρεπε να είχαν τελειώσει τον Φεβρουάριο του… 2019). Πηγές της Περιφέρειας σημείωναν χθες ότι το έργο βρίσκεται στο 98% και αιτία για τη νέα καθυστέρηση ήταν οι απαιτήσεις της αρχαιολογικής υπηρεσίας για τη χωροθέτηση μίνι βιολογικού καθαρισμού στην περιοχή του Ρέντη (θα «καθαρίζει» λύματα που θα χρησιμοποιούνται για την άρδευση του Φαληρικού).
Τα τελευταία τρία χρόνια, η Περιφέρεια Αττικής υποστηρίζει ότι οι καθυστερήσεις στο έργο οφείλονται στην προσπάθειά της να το εντάξει σε κοινοτική χρηματοδότηση.
Eως σήμερα η Περιφέρεια απέδιδε τις καθυστερήσεις σε εξωγενείς αιτίες όπως η αλλαγή στον αντιπλημμυρικό σχεδιασμό του έργου (λόγω των αλλαγών στις προδιαγραφές του Σχεδίου Διαχείρισης Πλημμύρας της Αττικής), ο κορωνοϊός κ.ο.κ. Και βέβαια, δεν έχει κινήσει διαδικασία για έκπτωση της αναδόχου εταιρείας του έργου Ακτωρ, η οποία ανέλαβε το 2017 το έργο μισοτιμής (με έκπτωση 53,5%), έχει διαπιστωμένα όλα αυτά τα χρόνια κινηθεί με πολύ χαμηλούς ρυθμούς για την υλοποίησή του (οι δήμοι έχουν πολλάκις καταγγείλει δημόσια την εγκατάλειψη των εργοταξίων) και έχει ήδη υπερβεί δύο φορές το χρονοδιάγραμμα του έργου. Η «Κ» απευθύνθηκε στην Ακτωρ: Πηγές της εταιρείας δήλωσαν ότι η εξαγορά της από την ΙΝΤΡΑΚΑΤ ολοκληρώθηκε μόλις πριν από λίγες ημέρες και έργα που έχουν μείνει πίσω πίσω αξιολογούνται για να λάβουν προτεραιότητα υλοποίησης.
Οσο για τη δημοπράτηση της β΄ φάσης των έργων, που αφορούν ουσιαστικά την ολοκλήρωση της ανάπλασης, αυτή συνεχίζει να μετατίθεται. Πηγές της Περιφέρειας ανέφεραν ότι μέσα στους 2-3 μήνες θα αναθεωρηθούν τα τεύχη δημοπράτησης του έργου, ώστε αυτό να δημοπρατηθεί το β΄ τρίμηνο του 2024. Αξίζει να σημειωθεί ότι το καλοκαίρι του 2020 η Περιφέρεια ανακοίνωσε ότι η δημοπράτηση της β΄ φάσης θα γίνει έως το καλοκαίρι του 2021. Τον Ιανουάριο του 2021, μετέθεσε τη διαδικασία για το φθινόπωρο του ίδιου έτους, ενώ ένα χρόνο αργότερα υποστήριξε ότι η προκήρυξη της β΄ φάσης καθυστερεί επειδή… πρέπει να ολοκληρωθεί η μελέτη του ΤΑΙΠΕΔ για το παραλιακό μέτωπο. Στις αρχές της φετινής χρονιάς, η Περιφέρεια ανακοίνωσε ότι η ανάπλαση θα ενταχθεί στα έργα του «νέου ευρωπαϊκού Bauhaus» και συνεπώς θα πρέπει να αναθεωρηθούν οι μελέτες της β΄ φάσης.
Οι προβλήτες
Αξιοσημείωτο είναι, όπως προκύπτει, ότι τα έργα της ανάπλασης δεν θα περιλαμβάνουν τις προβλήτες μέσα στη θάλασσα, καθώς σύμφωνα με την ίδια πηγή οι κοινοτικές αρχές ζήτησαν να επαναμελετηθούν. Η προκήρυξη διαγωνισμού για την ανάθεση μελέτης για τις προβλήτες θα γίνει μετά την προκήρυξη του διαγωνισμού για τη β΄ φάση των έργων. Υπενθυμίζεται πως το 2012 είχε πραγματοποιηθεί με δαπάνη του Ιδρύματος Νιάρχου αρχιτεκτονικός διαγωνισμός ιδεών για την κατασκευή τοπόσημου στην κεντρική προβλήτα, το αποτέλεσμα του οποίου, από ό,τι φαίνεται, δεν θα αξιοποιηθεί. Το Iδρυμα Νιάρχου είχε χρηματοδοτήσει και όλες τις μελέτες ανάπλασης το 2011-2014 μετά από αίτημα του υπουργείου Περιβάλλοντος, λόγω της γειτνίασης με το Κέντρο Πολιτισμού. Με παρέμβαση του Ιδρύματος απεφεύχθη και η μετατροπή του Φαληρικού Ορμου σε λιμένα κρουαζιέρας, όπως είχε προτείνει το υπουργείο Ανάπτυξης το 2014.