Εχουν απομείνει λίγα 24ωρα μέχρι τα εγκαίνια της 3ης Στέγης του Συλλόγου Γονέων και Φίλων Αυτιστικών Ατόμων «Αναγέννηση». Στο ευρύχωρο διαμέρισμα στο Μαρούσι, που έχει νοικιάσει και διαμορφώσει κατάλληλα ο σύλλογος, θα μένουν από την Τρίτη τρεις ενήλικοι αυτιστικοί. Η εν λόγω εξέλιξη μόνον αυτονόητη δεν είναι για όσους γνωρίζουν τον 20ετή αγώνα των μελών του συλλόγου για τη διασφάλιση χώρων, όπου τα αυτιστικά άτομα θα μπορούν να ζουν με αξιοπρέπεια και αυτονομία, ακόμη και όταν οι οικείοι τους δεν θα βρίσκονται στη ζωή.
Στα συγκεκριμένα σπίτια εργάζονται, σε κυλιόμενες βάρδιες, τρεις εκπαιδευμένοι φροντιστές και μία επιμελήτρια.
Το 2003, δώδεκα οικογένειες παιδιών που είχαν διαγνωστεί με βαρύ αυτισμό αποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους. «Ηταν μια εποχή με οικονομική ευρωστία μεν, αλλά απόλυτη άγνοια γύρω από τον αυτισμό και ταυτόχρονα παντελή έλλειψη κατάλληλων δομών», θυμάται ο σημερινός πρόεδρος του συλλόγου και ένα εκ των ιδρυτικών μελών του, Γιώργος Τσιράκης, πατέρας τριών παιδιών, εκ των οποίων ο πρωτότοκος είναι αυτιστικός. «Καταφέραμε το 2005 να αγοράσουμε στο Γραμματικό ένα οικόπεδο δέκα στρεμμάτων για να χτίσουμε εκεί μια δομή για τα παιδιά μας». Το σχέδιο δεν ευοδώθηκε. «Είχαμε επιλέξει εκείνη την τοποθεσία επειδή η ανέγερση τέτοιων δομών επιτρεπόταν μόνον εκτός αστικού ιστού, όμως, μετά δεν μπορούσαμε να εκδώσουμε άδεια, γιατί βρισκόταν εκτός ζώνης ανέγερσης ευαγών ιδρυμάτων», περιγράφει ο κ. Τσιράκης τη γραφειοκρατική περιπέτεια που ανέστειλε τον προγραμματισμό των οικογενειών, οι οποίες, ωστόσο, δεν παραιτήθηκαν της προσπάθειας. «Αξιοποιήσαμε την αλλαγή του νόμου το 2019 και την προκήρυξη ΕΣΠΑ», εξηγεί, «προχωρήσαμε, λοιπόν, το 2020 στην ενοικίαση δύο διαμερισμάτων, τα οποία εξοπλίσαμε έτσι ώστε να πληρούν όλες τις δικλίδες ασφαλείας που προβλέπει η νομοθεσία». Ο ΕΟΠΥΥ δικαιολογεί για κάθε αυτιστικό, ανάλογο με το αναγνωρισμένο ποσοστό αναπηρίας, ημερήσιο νοσήλειο.
Οι στέγες βρίσκονται στα πέριξ του ΟΑΚΑ, όπου οι ένοικοι κάνουν κολύμβηση, ποδηλασία, τρέξιμο. «Η πρώτη εισαγωγή έγινε τον Μάρτιο του 2021», συνεχίζει ο κ. Τσιράκης. Στα σπίτια εργάζονται σε κυλιόμενες βάρδιες τρεις εκπαιδευμένοι φροντιστές και μία επιμελήτρια. «Οι ένοικοι έχουν το δικαίωμα να απουσιάσουν έως δύο 24ωρα την εβδομάδα και έτσι επιστρέφουν στις οικογένειές τους, κάτι που επιθυμούν και οι γονείς, καθώς ο αποχωρισμός δεν είναι και τόσο εύκολος». Για τις νέες τρεις θέσεις ο κ. Τσιράκης απευθύνθηκε σε δέκα οικογένειες, «εκδήλωσαν όμως ενδιαφέρον τρεις». Αυτό, βέβαια, δεν ερμηνεύεται μόνο με συναισθηματικούς όρους. «Πολλές οικογένειες ύστερα από τόσα χρόνια αναμονής έχουν βρει άλλες λύσεις».
Η ημέρα ξεκινάει νωρίς το πρωί για τον Στέλιο, τον Ιάσονα, τον Αντώνη και τη Χαρά, ενοίκους της δεύτερης στέγης του συλλόγου. «Τρώμε πρωινό και τους συνοδεύουμε στο λεωφορείο, που θα τους πάει στο εκπαιδευτικό τους πλαίσιο», περιγράφει ο φροντιστής της 2ης στέγης, Γιάννης Λεμποτέσης. Οταν θα γυρίσουν από το σχολείο, θα στρώσουν το τραπέζι και θα φάνε.
«Κάνουμε από κοινού ελαφρές δουλειές, όπως μάζεμα τραπεζιού, άπλωμα ρούχων και πότισμα λουλουδιών, προκειμένου να αποκτήσουν σταδιακά ορισμένες βασικές δεξιότητες», προσθέτει η Ροδάνθη Τζιμούρτα, φροντίστρια στην 1η στέγη. «Τα παιδιά, αν και λίγα εξ αυτών μπορούν να μιλήσουν, συνυπάρχουν αρμονικά στο σπίτι», εξηγεί ο κ. Λεμποτέσης, «ο καθένας έχει τα ενδιαφέροντά του: ο Αντώνης ακούει μουσική και παίζει παιχνίδια στον υπολογιστή, ο Στέλιος παρακολουθεί βίντεο με συνταγές μαγειρικής και συχνά τις εκτελεί». Η μουσική και η μαγειρική αποτελούν τις πλέον δημοφιλείς ασχολίες στον ελεύθερο χρόνο τους, ο οποίος δεν είναι άφθονος, μια και το απόγευμα παρακολουθούν προγράμματα στο ΚΔΑΠ του συλλόγου στην Πεύκη.
Ενας από τους στόχους στο νέο αυτό κεφάλαιο της ζωής τους είναι και η κοινωνικοποίηση, αρχής γενομένης από τους ανθρώπους της γειτονιάς. «Εχουμε δει πολύ διαφορετικές συμπεριφορές από τους περιοίκους», σημειώνει ο κ. Τσιράκης, που έχει βρεθεί αμυνόμενος σε συνελεύσεις πολυκατοικιών, στις οποίες το βασικό αίτημα είναι η απομάκρυνση της εστίας. «Ισχυρίζονται ότι τα παιδιά κάνουν θόρυβο», λέει η κ. Τζιμούρτα, «σε μια οικογένεια με μικρά παιδιά θα έδειχναν ανοχή, αλλά σε άτομα με αναπηρία, όχι». Υπάρχουν, ωστόσο, και «άλλοι» γείτονες. «Εμείς μένουμε σε μια πολυκατοικία με επαγγελματίες, οι οποίοι όχι μόνον είναι ευγενέστατοι μαζί μας, αλλά όταν έχουν γιορτές μάς καλούν για να κεράσουν γλυκό τα παιδιά», διηγείται ο κ. Λεμποτέσης.