Εικονογράφηση: Loukia Kattis
Ακούστε το άρθρο
Tον περασμένο Οκτώβριο η Αλις Ντι Ματία με καταγωγή από το Τρέντο, μια μικρή πόλη της Βόρειας Ιταλίας, μετακόμισε στη Θεσσαλονίκη για να παρακολουθήσει αγγλόφωνα μαθήματα Κλασικής Αρχαιολογίας και Αρχαίας Ιστορίας της Μακεδονίας. Στα 31 της χρόνια, η Ιταλίδα φοιτήτρια επέλεξε το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδας για να αποκτήσει μεταπτυχιακό σε ένα αντικείμενο που την ενδιέφερε από τότε που ήταν ακόμη μαθήτρια. Είχαν προηγηθεί οι σπουδές αγγλικών και κινηματογράφου στο πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου.
«Εχω μεγαλώσει στην Ιταλία κι αυτό σημαίνει ότι το ενδιαφέρον μου για την κλασική αρχαιότητα και τα αρχαιολογικά θαύματα είναι διαχρονικό. Στο σχολείο μου, δινόταν πάντοτε έμφαση στη διδασκαλία της αρχαίας ιστορίας», λέει η Αλις, καθώς περιγράφει στην «Κ» τις πρώτες της εντυπώσεις από τη φοίτηση στο ελληνικό ΑΕΙ. «Η εμπειρία μου στο Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδας μοιάζει αρκετά με αυτή στο βρετανικό πανεπιστήμιο. Εχουμε μικρές τάξεις που βοηθούν τη διαδραστική επαφή με τους καθηγητές μας και αξιολογούμαστε μέσα από εργασίες και εξετάσεις. Παρότι δεν ήξερα τι να περιμένω όταν μπήκα στη σχολή, αφού δεν είχα προλάβει να μιλήσω με παλαιότερους φοιτητές, η εμπειρία μου είναι θετική τόσο σε κοινωνικό όσο και σε ακαδημαϊκό επίπεδο».
Εχουμε μικρές τάξεις που βοηθούν τη διαδραστική επαφή με τους καθηγητές μας και αξιολογούμαστε μέσα από εργασίες και εξετάσεις.
Το ίδιο πανεπιστήμιο επέλεξε και η 28χρονη Λιβανέζα, Ράιαν Ντία. Ηρθε πριν από λίγους μήνες από τη Βηρυτό στη Θεσσαλονίκη για να παρακολουθήσει μεταπτυχιακές σπουδές γύρω από τον στρατηγικό σχεδιασμό προϊόντων.
«Η Ελλάδα είναι γνωστή για την πλούσια πολιτιστική της κληρονομιά, τα μαγευτικά τοπία, το προσιτό κόστος ζωής και τη φιλοξενία της. Ηθελα να γνωρίσω τον ελληνικό πολιτισμό από “μέσα προς τα έξω”. Για να είμαι ειλικρινής, η πρώτη μου επαφή με τους Ελληνες έγινε μέσω του προσωπικού του πανεπιστημίου. Αυτές οι συναντήσεις ήταν αποκαλυπτικές για το πόσο φιλικοί, εξυπηρετικοί και φιλόξενοι είναι οι Ελληνες», λέει η Ράιαν διευκρινίζοντας πως η επιλογή του συγκεκριμένου ελληνικού πανεπιστημίου έγινε ύστερα από έρευνα για ένα μεταπτυχιακό που θα ικανοποιούσε τους επαγγελματικούς της στόχους.
Αυξήθηκαν οι αιτήσεις το 2023 – Παραμένει στα χαμηλά η θέση της Ελλάδας
Η Αλις και η Ράιαν είναι δύο από τους εκατοντάδες διεθνείς φοιτητές που επέλεξαν την Ελλάδα για έναν μεταπτυχιακό τίτλο. Τα νούμερα ωστόσο είναι χαμηλά. Η χώρα μας βρίσκεται μόλις στην 26η θέση ανάμεσα στους ευρωπαϊκούς προορισμούς σπουδών, πολύ πίσω από χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία, η Γαλλία και η Πορτογαλία. Μετά τη διεθνοποίηση των σπουδών στην Ελλάδα, τα τελευταία τρία χρόνια, ο εθνικός οργανισμός «Study in Greece», που τελεί υπό την αιγίδα τεσσάρων ελληνικών υπουργείων (Παιδείας – Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Πολιτισμού, Εξωτερικών και Τουρισμού), έχει αναλάβει να αντιστρέψει την κατάσταση, προβάλλοντας τα ελληνικά πανεπιστήμια στο εξωτερικό με στόχο την προσέλκυση περισσότερων φοιτητών από όλο τον κόσμο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του οργανισμού, μέσα στο 2023, οι αιτήσεις των ξένων φοιτητών ξεπέρασαν τις 1.000 και αφορούσαν κυρίως μεταπτυχιακά προγράμματα, τα οποία στο σύνολό τους φτάνουν τα 200 στα 24 πανεπιστημιακά ιδρύματα της χώρας μας. Το πρόβλημα, ωστόσο, σύμφωνα με στελέχη του οργανισμού, δεν είναι ο αριθμός των αιτήσεων που άλλωστε τα τελευταία τρία χρόνια τείνει να αυξάνεται, αλλά η διαχείριση των αιτήσεων από τα πανεπιστήμια. Είναι ενδεικτικό ότι από τις 400 αιτήσεις ξένων φοιτητών που κατατέθηκαν το 2023 μόνο σε ένα πανεπιστήμιο, μόλις οι 60 μπόρεσαν τελικά να εξελιχθούν σε εγγραφές.
«Παρά τον μεγάλο αριθμό αιτήσεων, παρατηρούνται κάποια προβλήματα στη διεκπεραίωσή τους και τη μετατροπή τους σε εγγραφές. Αυτό οφείλεται κυρίως στην υποστελέχωση των τμημάτων, αλλά και στην έλλειψη σωστής οργάνωσης, καθώς η διεθνοποίηση των ελληνικών πανεπιστημίων είναι κάτι σχετικά νέο και επομένως δεν έχουν αναπτυχθεί ακόμη οι κατάλληλες διαδικασίες και δομές», εξηγεί στην «Κ» ο καθηγητής του Τμήματος Πληροφορικής και Τηλεματικής του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου και πρόεδρος του εθνικού φορέα «Study in Greece», Χρήστος Μιχαλακέλης.
Με δεδομένες τις θεσμικές εξελίξεις για τη διεθνοποίηση των ελληνικών πανεπιστημίων, ο καθηγητής εκφράζει πάντως την αισιοδοξία του ότι η Ελλάδα μέσα στην επόμενη πενταετία θα μπορέσει να αποτελέσει διεθνή κόμβο σπουδών στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, με σημαντικά οφέλη για την οικονομική ανάπτυξη. Ο κ. Μιχαλακέλης αναφέρεται στη λειτουργία μιας νέας πλατφόρμας του «Study in Greece» που θα επιχειρήσει να λύσει τα σημερινά προβλήματα. «Μέσω της @SiG (Apply to study in Greece) γίνεται οριζόντια διαχείριση των αιτήσεων των διεθνών φοιτητών σε όλα τα πανεπιστήμια με στόχο να μη χάνεται καμία θέση, καθώς οι υποψήφιοι θα μπορούν να καταθέτουν αιτήσεις σε περισσότερα από ένα προγράμματα. Αυτό σημαίνει ότι σε περίπτωση απόρριψής τους από κάποιο πρόγραμμα, το σύστημα θα τους προσφέρει εναλλακτικές προτάσεις», διευκρινίζει ο ίδιος.
Οι ξένοι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα να σπουδάσουν όποια επιστήμη θέλουν σε μια χώρα ασφαλή, με καλό κλίμα και ωραία φοιτητική ζωή.
Τα τελευταία τρία χρόνια, τα ελληνικά πανεπιστήμια μέσω του «Study in Greece», εκπροσωπήθηκαν για πρώτη φορά σε διεθνείς διοργανώσεις για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, σε μια προσπάθεια να ενταχθεί η Ελλάδα στον παγκόσμιο ακαδημαϊκό χάρτη.
«Οι ξένοι φοιτητές έχουν την ευκαιρία να πάρουν μέρος σε προγράμματα υψηλού επιπέδου, στη χώρα όπου αναπτύχθηκαν οι περισσότερες επιστήμες, η δημοκρατία και ο πολιτισμός. Ταυτόχρονα, έχουν τη δυνατότητα να σπουδάσουν όποια επιστήμη θέλουν σε μια χώρα ασφαλή, με καλό κλίμα και ωραία φοιτητική ζωή», λέει ο κ. Μιχαλακέλης αναφερόμενος σε ορισμένα από τα βασικά πλεονεκτήματα που προσφέρει η Ελλάδα στους ξένους φοιτητές.
Χαμηλότερο κόστος σπουδών από άλλες χώρες
Το κριτήριο του χαμηλού κόστους σπουδών, συγκριτικά με άλλες χώρες της Ευρώπης, ήταν ένας από τους παράγοντες που συνέβαλαν στην απόφαση του 19χρονου Αντίτια Τιάγκι να σπουδάσει στη χώρα μας, ήδη από τον περασμένο Οκτώβριο. Ο Ινδός φοιτητής που έχει περάσει αρκετά χρόνια της ζωής του στην Αγγλία, επέλεξε το αγγλόφωνο τμήμα της Ιατρικής Σχολής του Ηρακλείου Κρήτης για να εκπληρώσει το όνειρό του.
«Τα δίδακτρα είναι λογικά και το κόστος ζωής στο νησί προσιτό, γεγονός που μου επιτρέπει να επικεντρωθώ στις σπουδές μου, χωρίς κάποια υπερβολική οικονομική επιβάρυνση. Επίσης, το πτυχίο Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης αναγνωρίζεται ευρέως σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ενωση, κάτι που μου δίνει την ευελιξία να διερευνήσω στο μέλλον ευκαιρίες επαγγελματικής εξέλιξης μέσα στην Ε.Ε.».
Αμερικανοί και Γάλλοι στρέφονται προς την Ελλάδα
Σύμφωνα με τα στοιχεία του οργανισμού «Study in Greece», οι πρώτες πέντε χώρες από τις οποίες προέρχονται οι ξένοι φοιτητές στη χώρα μας από το 2021 έως το 2023, είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες (10%), η Γαλλία (10%), η Αλγερία (9%), η Τυνησία (9%) και η Γερμανία (7%).
Στη λίστα των πρώτων πανεπιστημίων επιλογής τους είναι:
- ΕΚΠΑ (26%)
- Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων (22%)
- Διεθνές Ελληνικό Πανεπιστήμιο (19%)
- Αριστοτέλειο (11%)
Τα αντικείμενα των σπουδών που επιλέγουν οι ξένοι φοιτητές είναι τα οικονομικά – διοίκηση (15%), οι ανθρωπιστικές επιστήμες (14%), η υγεία και η φαρμακευτική (11%), οι περιβαλλοντικές επιστήμες (10%) και οι γεωργικές επιστήμες (10%).
Τα πεδία ενδιαφέροντος σπουδών είναι διαφορετικά για φοιτητές που προέρχονται από χώρες όπως η Γαλλία, και οι ΗΠΑ: Οι νομικές επιστήμες κυμαίνονται υψηλά, σε ποσοστά 37% και 45% αντίστοιχα, οι ανθρωπιστικές στο 23% και 11% και οι εκπαιδευτικές σε ποσοστά 14% και 9%.
Ενδιαφέρον πάντως παρουσιάζει, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του αμερικανικού ινστιτούτου «Open Doors» (2021-2022) ότι η Ελλάδα «φιγουράρει» στην 8η θέση επιλογής των Αμερικανών φοιτητών για σπουδές στο εξωτερικό.
Σπουδές στα 73
Ο Τοντ Σουάνσον ήρθε πριν από περίπου 4 μήνες στην Αθήνα από μια μικρή πόλη του Κολοράντο, που βρίσκεται κοντά στα Βραχώδη Ορη, για να πάρει μέρος στο αγγλόφωνο μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών Αρχαίας Φιλοσοφίας, που πραγματοποιείται στο ΕΚΠΑ. Στην ηλικία των 73 ετών, με μεταπτυχιακά στη δημόσια διοίκηση και συμβουλευτική, ο Σουάνσον αποφάσισε ότι η Αθήνα θα έπρεπε να είναι ο επόμενος σταθμός για τις σπουδές του.
«Η δουλειά είναι πολλή και αρκετά σκληρή, αλλά νιώθω ευγνώμων για την ευκαιρία που μου δόθηκε να το παρακολουθήσω. Εξαιρετικό και το πρόγραμμα και το διδακτικό προσωπικό».
«Πιστεύω στη διά βίου μάθηση. Οταν είδα την ανακοίνωση του Listserv για τις κλασικές σπουδές, το σκεφτόμουν για δύο εβδομάδες. Τελικά έκανα την αίτηση και έγινα δεκτός στο πρόγραμμα. Η δουλειά είναι πολλή και αρκετά σκληρή, αλλά νιώθω ευγνώμων για την ευκαιρία που μου δόθηκε να το παρακολουθήσω. Εξαιρετικό και το πρόγραμμα και το διδακτικό προσωπικό», λέει στην «Κ» ο κ. Σουάνσον.
Με τον ίδιο ενθουσιασμό μιλά και ο νεαρότερος συμφοιτητής του, Φρανσίσκο Κοντρέρας, 28 ετών από το Μεξικό. Εχοντας ήδη πτυχίο στη Φιλοσοφία από τις ΗΠΑ, αποφάσισε να κάνει το μεταπτυχιακό του στην Αθήνα, ύστερα από ένα πολιτιστικό ταξίδι που έκανε το 2021 με μία ομάδα Αμερικανών φοιτητών.
«Το ότι βρίσκομαι σήμερα στην Αθήνα αποτελεί για μένα όνειρο. Μπορώ να διδάσκομαι από αξιόλογους καθηγητές στην πόλη όπου γεννήθηκε η αρχαία φιλοσοφία. Η επαφή με το πανεπιστήμιο ως ίδρυμα ήταν μερικές φορές δύσκολη εξαιτίας κάποιων γραφειοκρατικών εμποδίων, αλλά το ακαδημαϊκό πρόγραμμα είναι πραγματικά εξαιρετικό», λέει ο Κοντρέρας ο οποίος σχεδιάζει στο μέλλον να ιδρύσει ένα σχολείο που θα συνδυάζει τη φύση, τη χειρωνακτική εργασία, τη λογοτεχνία και τα καλύτερα στοιχεία της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας.