Αυτοκίνητα σκαρφαλωμένα στα –έτσι και αλλιώς– στενά πεζοδρόμια, μπάρες αναπήρων που γίνονται «θεσούλα ευκαιρίας», δρόμοι που μετατρέπονται σε πάρκινγκ με το «έτσι θέλω», τραπεζοκαθίσματα που καταλαμβάνουν πεζοδρόμους και πλατείες και πολλά σκουπίδια συνθέτουν το σκηνικό για τους κατοίκους ή τους διερχόμενους πεζή σε γειτονιές όπου η κατοικία στριμώχνεται ασφυκτικά από την εξάπλωση εστιατορίων και μπαρ χωρίς περιορισμούς και κανόνες. Οχι ότι δεν υπάρχει νομοθεσία, αλλά για να εφαρμοστεί χρειάζεται συνεργασία Τροχαίας και δημοτικής αστυνομίας, οργάνωση και επιμονή…
Πραγματοποιήσαμε αυτοψία στο Κολωνάκι και στο Παγκράτι, δύο περιοχές με διαφορετικά χαρακτηριστικά αλλά παρόμοια προβλήματα, μιλήσαμε με κατοίκους και ανακαλύψαμε τα κόλπα για να παρκάρεις το αυτοκίνητο «των βουνών» στο κέντρο της Αθήνας.
Κολωνάκι, βράδυ Σαββάτου. Αν χρειαστεί να περάσεις για οποιονδήποτε άλλο λόγο εκτός από το να προσεγγίσεις κάποιο εστιατόριο ή μπαρ της περιοχής, πρέπει να είσαι προετοιμασμένος να αντιμετωπίσεις κυκλοφοριακή συμφόρηση αντίστοιχη με αυτήν στον Κηφισό τις ώρες αιχμής. Τα στενά απότομα ανηφορικά ή κατηφορικά δρομάκια της περιοχής καταλήγουν σε «κεντρικές» οδούς με διπλοπαρκαρισμένες σειρές αυτοκινήτων. Κάθε ελεύθερο τετραγωνικό οδοστρώματος αξιοποιείται προς όφελος όποιου προλάβει ή ξέρει τα κόλπα. Βρισκόμαστε στην οδό Ξενοκράτους και σε όλο το μήκος του δρόμου υπάρχουν διπλοπαρκαρισμένα οχήματα. Στην ελάχιστη λωρίδα δρόμου που απομένει ελεύθερη, τα αυτοκίνητα κυλούν αργά, πολύ αργά…
Ο δρόμος έχει μετατραπεί σε ένα απέραντο πάρκινγκ το οποίο λειτουργεί με τους κανόνες των παρκαδόρων της περιοχής που βρίσκονται στημένοι σε κομβικά σημεία, σχεδόν αόρατοι για όποιον δεν είναι εξοικειωμένος με τον τρόπο που λειτουργεί το «σύστημα». Οταν όμως κάποιος χρειαστεί το αυτοκίνητό του, εμφανίζεται από το πουθενά ο «ειδικός» που το ξεμπλοκάρει γρήγορα καθώς διαθέτει τα κλειδιά όλων των παρκαρισμένων οχημάτων στο βαλιτσάκι μηχανής, η οποία βρίσκεται λίγα μέτρα πιο πέρα.
Η οδός Ξενοκράτους αποτελεί το πάρκινγκ συγκεκριμένων καταστημάτων, λένε οι γνωρίζοντες. Υπηρεσία πάρκινγκ, χωρίς την ύπαρξη πάρκινγκ ως οριοθετημένος, συγκεκριμένος και νόμιμος χώρος, προσφέρεται από πολλά κέντρα εστίασης.
Οργανωμένη επιχείρηση
Ο πελάτης σταματά μπροστά στο μαγαζί με τη μηχανή ανοιχτή, τραβάει χειρόφρενο, ανοίγει την πόρτα, δίνει τα κλειδιά και ξενοιάζει. Αμέσως το «σύστημα» τίθεται σε κίνηση. Ο παρκαδόρος του κάθε καταστήματος αναζητά θέση οπουδήποτε στην περιοχή, ξέρει καβάντζες και πεζόδρομους αλλά τις περισσότερες φορές, ειδικά τις μέρες με μεγάλη κίνηση, θα καταλήξει στον περιφερειακό. Πίσω του και ενώ αναζητά θέση για το αυτοκίνητο του πελάτη, ακολουθεί ένας δεύτερος άνθρωπος με μηχανάκι, για να τον γυρίσει στην πόρτα του καταστήματος γρήγορα όταν χρειαστεί να απομακρυνθεί πολύ.
«Πολύ συχνά παρκάρουν μπροστά στην πόρτα και δεν μπορούμε να βγάλουμε το δικό μας αυτοκίνητο. Στη γωνία έχει αστυνομικούς που κάποιον φυλάνε. Ολη τη μέρα πίνουν καφέ και κοιτάνε το κινητό τους. Οταν ζητάω να βοηθήσουν, να πουν μια κουβέντα σε αυτούς που παρκάρουν παράνομα, μου απαντούν “δεν είναι δική μας αρμοδιότητα. Πρέπει να πάρετε την Τροχαία και να κάνετε επώνυμη καταγγελία”». Η κυρία Π.Δ. κατοικεί εδώ και πολλά χρόνια στην Πατριάρχου Ιωακείμ, αλλά η καθημερινότητα τελευταία γίνεται όλο και πιο άναρχη, διηγείται. «Προχθές είδα κάποιον ο οποίος πάρκαρε σε θέση κατοίκων. Τον ρώτησα αν μένει εδώ. “Μπα, αλλά το ίδιο θα μου έρθει είτε το πάω στο γκαράζ είτε παρκάρω εδώ», μου απάντησε». Τα πράγματα είχαν βελτιωθεί πολύ παραμονές των δημοτικών εκλογών, παρατηρεί. «Ενα μήνα πριν από τις εκλογές κάθε μέρα η δημοτική αστυνομία έβγαινε και έγραφε όλα τα αυτοκίνητα που είχαν παρκάρει παράνομα και έπαιρνε πινακίδες. Είχε αδειάσει όλη η Πατριάρχου Ιωακείμ, κανένας δεν πάρκαρε (σ.σ. όπου κανονικά απαγορεύεται το πάρκινγκ). Μετά τις εκλογές επιστρέψαμε στα παλιά και ακόμα χειρότερα».
Τα στενά, απότομα ανηφορικά ή κατηφορικά δρομάκια του Κολωνακίου καταλήγουν σε «κεντρικές» οδούς με διπλοπαρκαρισμένες σειρές αυτοκινήτων.
Το σκηνικό στο Κολωνάκι έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια. Με την οικονομική κρίση έκλεισαν πολλά παλαιά κατά κάποιο τρόπο παραδοσιακά μαγαζιά και τα καινούργια που άνοιξαν έφεραν μαζί τους άλλα νυχτερινά ήθη. «Δεν υπάρχει περίπτωση να περπατήσεις σε πεζόδρομο, παντού έχουν στηθεί τραπεζάκια χωρίς να υπάρχει δίοδος για τους πεζούς. Χρειάζεται να περάσεις ανάμεσα, να ζητήσεις συγγνώμη από τους ανθρώπους, που σε κοιτάζουν με την μπουκιά στο στόμα», λέει η κ. Νανά Κ.
Αν μένεις σε πεζόδρομο; Τόσο το χειρότερο, αφού στην είσοδο της πολυκατοικίας στοιβάζονται οι σαμπανιέρες και τα άδεια μπουκάλια.
Αδιαχώρητο παντού
Παγκράτι, Πέμπτη βράδυ. Ανθρωποι, αυτοκίνητα και τραπεζάκια οπουδήποτε. Το αδιαχώρητο παντού. Στην οδό Σπύρου Μερκούρη πεζός θα περπατήσεις μόνο αν κατέβεις από το πεζοδρόμιο και βγεις στον δρόμο. Στον πλέον hot δρόμο της περιοχής, την οδό Αρχελάου, μια κυρία έχει πάρει αγκαλιά τον σκύλο της για να περάσει ανάμεσα από κάτι τραπέζια. Η ουρά του νομίζω βράχηκε με ροζέ κρασί αλλά μέσα στον χαμό κανένας δεν το πήρε είδηση.
Τα καταστήματα εστίασης τηρούν τον νόμο σε σχέση με τα όρια των τραπεζοκαθισμάτων που τοποθετούν, όταν δεν λειτουργούν. Την κρίσιμη στιγμή όμως «ένα τραπέζι για 4 γίνεται σταδιακά ένα τραπέζι για 6 ή για 8. Και οι συνδαιτυμόνες θα απλωθούν παντού και σε λίγο θα πιάσουν τον διπλάσιο χώρο από αυτόν που τυπικά τους αναλογεί», λέει η Ελίζα Σ. Και αν περιμένουν πολλοί, κάπου κάπως θα χωρέσει και ένα τραπεζάκι ακόμα. «Δεν περπατάς στη γειτονιά σου αλλά σε ένα πάρκο που οι άλλοι διασκεδάζουν και εσύ που θέλεις απλώς να πας στη δουλειά σου δεν είσαι ευπρόσδεκτος, ενοχλείς», προσθέτει. «Στο πεζοδρόμιο κάτω από το σπίτι σου, είσαι παρίας», συμπληρώνει.
«Ο σώζων εαυτόν σωθήτω» περιγράφει την κατάσταση η Τασούλα Ε. κάτοικος της περιοχής. Η εικόνα ενός αυτοκινήτου παρκαρισμένου στον δρόμο κυριολεκτικά –μικρός ελάχιστος δρόμος, ποιος θα θελήσει να στρίψει από εδώ, φαντάζομαι θα σκέφτηκε ο ιδιοκτήτης του– την δικαιώνει.
«Το πρόβλημα του παρκαρίσματος στο Παγκράτι είναι παλιό. Ομως τώρα η κατάσταση έχει επιβαρυνθεί περισσότερο. Αν έχεις αυτοκίνητο και πρέπει να το κινήσεις σε καθημερινή βάση, η λύση είναι μόνο να νοικιάσεις πάρκινγκ. Αλλά σε όλα τα πάρκινγκ υπάρχει λίστα αναμονής», λέει η Ειρήνη Σ. που έχει γεννηθεί στο Παγκράτι, είχε φύγει και πρόσφατα επέστρεψε. Τελικά και η ενοικίαση πάρκινγκ μάλλον δεν αποτελεί λύση. «Πολύ συχνά όταν πας να πάρεις το αυτοκίνητό σου κάποιος θα έχει κλείσει το πάρκινγκ, οπότε θα χρειαστεί να περιμένεις και μάλιστα αρκετά».
Πολλά που απαγορεύονται τυπικά, στην πράξη επιτρέπονται. «Ποτέ δεν έχω δει δημοτική αστυνομία στη γειτονιά για τα τραπεζοκαθίσματα. Υπάρχουν μαγαζιά που κλείνουν τις ράμπες αναπήρων κανονικά βάζοντας τραπέζια και κανένας δεν λέει τίποτα. Αλλα μαγαζιά βγάζουν τραπεζάκια ανάμεσα στα αυτοκίνητα όταν υπάρχει ζήτηση. Και οι θέσεις αναπήρων έχουν πολλαπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια», περιγράφει η Ειρήνη Σ. Αν έχεις γνωριμίες και επινοητικότητα, λύσεις βρίσκονται.
Στην οδό Εργοτίμου τρία μαγαζιά – αποθήκες έχουν μετατραπεί σε πάρκινγκ επί πληρωμή, «κόβοντας» όμως τις δημόσιες θέσεις πάρκινγκ του δρόμου. Σε παρακείμενη οδό λειτουργεί πάρκινγκ σε ελεύθερο οικόπεδο το οποίο χωράει μόλις 6 αυτοκίνητα. Στην πράξη όμως ο ιδιοκτήτης του χρησιμοποιεί όλους τους γύρω δρόμους για να παρκάρει τα αυτοκίνητα που του φέρνουν και να βγάζει χρήματα. Οπως αναφέρει σε ανάρτησή του (Ομάδα Κατοίκων Παγκρατίου) κάτοικος της περιοχής, «η συγκεκριμένη επιχείρηση έχει τσιλιαδόρους/παρκαδόρους και μόλις αδειάσει οποιαδήποτε θέση στον δρόμο, παίρνει τα αυτοκίνητα από το πάρκινγκ και τα παρκάρει στον δρόμο για να μπορέσει να βάλει και άλλα αυτοκίνητα στο πάρκινγκ του». Πάντως, ο συγκεκριμένος ιδιοκτήτης πάρκινγκ χρεώνει λιγότερα για τα αυτοκίνητα που παρκάρει στον δρόμο, ενημερώνουν άλλοι χρήστες με αναρτήσεις τους…
Ασυλία για τα καταστήματα
Μπορεί οι εντεταλμένοι των καταστημάτων που παρκάρουν τα αυτοκίνητα σε δημόσιο χώρο, συχνά σε σημεία όπου απαγορεύεται το πάρκινγκ, να είναι παράνομοι, όμως η διαδικασία που ισχύει με βάση τη νομοθεσία, καθιστά αδύνατο τον έλεγχο και τον περιορισμό τους. Συγκεκριμένα, στην περίπτωση του παρκαδόρου που εργάζεται για λογαριασμό επιχείρησης η οποία όμως δεν διαθέτει πάρκινγκ δεν μπορεί να παρέμβει η Δημοτική Αστυνομία. Θα πρέπει να επιληφθεί η Τροχαία, να συλλάβει έναν παρκαδόρο την ώρα μεταφοράς του αυτοκινήτου και να τον οδηγήσει στο αυτόφωρο. Στη συνέχεια, θα πρέπει να γίνει μήνυση κατά του καταστήματος για το οποίο εργάζεται ο παρκαδόρος και σε συνεργασία με τη Δημοτική Αστυνομία να σφραγιστεί το κατάστημα για χρονικό διάστημα 10-60 ημερών. Στέλεχος του Δήμου Αθηναίων αναφέρει ότι «στην πράξη είναι πολύ δύσκολο να οργανωθούν κοινές εξορμήσεις με την Τροχαία. Η Δημοτική Αστυνομία μπορεί μόνο να αφαιρέσει πινακίδες, κάτι που συχνά δεν έχει και μεγάλη επίδραση στην παραβατικότητα»…
Χάρης Δούκας: Με όπλο τη Δημοτική Αστυνομία
«Σε μια πόλη τόσο πυκνοκατοικημένη όσο η Αθήνα, που αναπτύχθηκε και αναπτύσσεται περίπου άναρχα, καθώς οι σχεδιασμοί έπονταν διαμορφωμένων καταστάσεων, επιβάλλεται να τηρήσουμε ευλαβικά τους κανόνες για τις λειτουργίες και τις χρήσεις γης, και όπου χρειάζεται να παρεμβαίνουμε διορθωτικά. Η προστασία των δημόσιων χώρων, η ανεμπόδιστη προσβασιμότητα σε αυτούς από τους κατοίκους και τους επισκέπτες της πόλης αποτελεί για εμάς προτεραιότητα. Αλλωστε, αυτό ήταν και το θέμα που έθεσα στην πρώτη μου κιόλας συνάντηση με τη Δημοτική Αστυνομία: αυστηρή εφαρμογή των κανονισμών για τους χώρους κατάληψης από τραπεζοκαθίσματα, αυστηροί έλεγχοι για το παράνομα παρκάρισμα, τήρηση των προβλεπόμενων ωραρίων για φορτοεκφορτώσεις θα είναι στην καθημερινή ατζέντα των περιπολιών των δημοτικών μας αστυνόμων. Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν ιδιαίτερα επιβαρυμένες περιοχές, όπως είναι το Παγκράτι, το Κολωνάκι, η περιοχή της Ακρόπολης. Σε συνεργασία με τους κατοίκους της περιοχής, αλλά και τους επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται σε αυτές, θα αναζητήσουμε τις προσφορότερες λύσεις, όπως επίσης χρήζει άμεσης αντιμετώπισης το θέμα της στάθμευσης των τουριστικών λεωφορείων. Είναι ένα θέμα που ήδη επεξεργαζόμαστε και σύντομα θα συζητήσουμε με όλους τους συναρμόδιους φορείς τις προτάσεις μας. Δυστυχώς, η χωρική δικαιοσύνη είναι μια αξία σε διαχρονικό έλλειμμα, χρειάζεται όμως να την αποκαταστήσουμε, γιατί αποτελεί σημαντικό κομμάτι της καθημερινότητάς μας».