Tα κοντέρ των δύο Κινητών Μονάδων Μαστογράφου δείχνουν πάνω από 120.000 μαστογραφίες με περίπου 3.200 ευρήματα, τα οποία έχρηζαν περαιτέρω διερεύνησης, σε περισσότερες από 500 απομακρυσμένες περιοχές στην Ελλάδα.
Τα τελευταία 20 χρόνια αυτά τα δύο μικρά φορτηγά της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρίας, τα οποία είναι ειδικά σχεδιασμένα για να μπορούν να φτάσουν στις πλατείες ακόμη και των πιο απομακρυσμένων χωριών στην Ελλάδα, έχουν φιλοξενήσει εκατοντάδες χιλιάδες γυναίκες που δεν είχαν κάνει ποτέ μαστογραφικό έλεγχο στη ζωή τους.
Πολύτιμο δώρο πρόληψης
Από τα χωριά της Πίνδου μέχρι τα Πομακοχώρια στην Ξάνθη και από τα ορεινά χωριά της Μυτιλήνης και της Σκύρου μέχρι το Σουφλί και τις Πρέσπες, οι κινητές μονάδες μαστογράφου προσφέρουν στις γυναίκες το πολύτιμο δώρο της πρόληψης.
Την τελευταία τριετία έχω δει πάνω από 120 εξετάσεις που έδειχναν καρκίνο του μαστού σε γυναίκες που έμεναν σε απομακρυσμένες περιοχές.
Ο ειδικός ακτινοδιαγνώστης μαστού, Πέτρος Μαλακάσης και ο τεχνολόγος/ακτινολόγος Γιώργος Ζουρμπουλής οι οποίοι έχουν ταξιδέψει με τις κινητές μονάδες σε κάθε γωνιά της χώρας εξηγούν στην «Κ» γιατί ακόμη και σήμερα υπάρχουν γυναίκες που δυσκολεύονται να κάνουν μαστογραφία παρόλο που στις ηλικιακές ομάδες που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο οι εξετάσεις γίνονται δωρεάν.
«Την τελευταία τριετία έχω δει πάνω από 120 εξετάσεις που έδειχναν καρκίνο του μαστού σε γυναίκες που έμεναν σε απομακρυσμένες περιοχές. Για τον λόγο αυτό και σε αυτές τις περιπτώσεις εκτός από την αποστολή της γνωμάτευσης, ακολουθούσε και προσωπικό τηλεφώνημα όπου προτρέπαμε τις γυναίκες να απευθυνθούν σε κάποιον χειρουργό μαστού στην περιοχή τους», εξηγεί ο κ. Μαλακάσης.
Εμπόδια στον μαστογραφικό έλεγχο
Σημειώνοντας ότι οι Κινητές Μονάδες Μαστογραφίας πήγαιναν σε χωριά ανά την Ελλάδα μετά από πρόσκληση δήμων ή κοινοτικών αρχών, ο ειδικός ακτινοδιαγνώστης επισημαίνει πως οι περισσότερες γυναίκες που υποβάλλονταν σε κλινική εξέταση μαστού ήταν άνω των 40 ετών και κατά κύριο λόγο αγρότισσες στο επάγγελμα.
«Πλέον με τα προγράμματα «Φώφη Γεννηματά» και «Σπύρος Δοξιάδης» όλες οι γυναίκες λαμβάνουν μήνυμα πως πρέπει να υποβληθούν σε δωρεάν έλεγχο μαστού, ωστόσο ακόμα κι έτσι πολλές δεν θα το κάνουν για μία σειρά από λόγους. Ενας λόγος είναι πως το χωριό τους βρίσκεται ώρες μακριά από το νοσοκομείο, με αποτέλεσμα να το αναβάλουν συνεχώς», εξηγεί ο ίδιος.
«Ρωτούσα τις γυναίκες “αφού είναι δωρεάν, γιατί δεν κάνετε” και αρκετές μου έλεγαν “μα δεν βρίσκουμε να κάνουμε”».
Από την πλευρά του ο κ. Ζουμπουρλής σημειώνει πως δεν έχει διστάσει να κάνει την ίδια ερώτηση σε πολλές γυναίκες.
«Τις ρωτούσα “αφού είναι δωρεάν, γιατί δεν κάνετε” και αρκετές μου έλεγαν “μα δεν βρίσκουμε να κάνουμε”», καθώς είτε στα δημόσια νοσοκομεία της επαρχίας ο ψηφιακός μαστογράφος ήταν χαλασμένος ή δεν υπήρχε εξειδικευμένος ακτινολόγος, είτε στα ιδιωτικά το επόμενο ραντεβού ήταν έπειτα από έξι μήνες», συμπληρώνει ο τεχνολόγος.
Ο ίδιος θυμάται τη φορά που είχαν επισκεφτεί ένα χωριό στον νομό Φωκίδας, όπου το 90% των γυναικών δεν είχε κάνει μαστογραφία.
Οσες γυναίκες δεν είχαν κάνει μαστογραφία δεν ήταν επειδή δεν ήθελαν, αλλά επειδή αδυνατούσαν.
«Είχαμε παρκάρει την Κινητή Μονάδα στην πλατεία του χωριού, αλλά καμία δεν είχε εμφανιστεί. Ξαφνικά βλέπω περίπου δέκα γυναίκες να πλησιάζουν προς το μέρος μας. Ηταν όλες αγρότισσες και είχαν έρθει κατευθείαν από τα χωράφια με τις ελιές για να κάνουν την εξέταση. Πραγματικά ένιωσα πολύ όμορφα που τις είδα τόσο πρόθυμες».
Σύμφωνα με τους ίδιους το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι στις ορεινές περιοχές, καθώς στα νησιά εξαιτίας και της τουριστικής ανάπτυξης οι περισσότερες γυναίκες κάνουν τις εξετάσεις τους μετά το τέλος της σεζόν. Σε κάθε περίπτωση όσες γυναίκες δεν είχαν κάνει μαστογραφία δεν ήταν επειδή δεν ήθελαν, αλλά επειδή αδυνατούσαν.
Η τύχη δεν αρκεί, χρειάζεται και η πρόληψη
«Από μία στιγμή και μετά όσα άκουγα από γυναίκες στον Εβρο, τα ίδια άκουγα και στα νησιά ότι δηλαδή οι γυναίκες είχαν καθυστερήσει τις εξετάσεις τους και εμπόδια ήταν η μετακίνηση, ο χαλασμένος μαστογράφος και η έλλειψη ειδικότητας ακτινολόγων. Θεωρώ ωστόσο πως το πρώτο σημαντικό βήμα έχει γίνει και πλέον οι περισσότερες γυναίκες είναι ενημερωμένες», εξηγεί ο κ. Ζουμπουρλής.
Το μόνο σίγουρο και αυτό που του έχει αποδείξει περίτρανα η ζωή είναι πως η πρόληψη σώζει ζωές.
«Δεν θα ξεχάσω ποτέ όταν είχαν ολοκληρωθεί τα ραντεβού μας σε ένα χωριό της Πίνδου και σε λίγη ώρα θα ετοιμαζόμασταν να φύγουμε. Τότε χτύπησε την πόρτα της Κινητής Μονάδας μία γυναίκα 42-43 χρονών, η οποία δεν είχε ραντεβού και με ρώτησε “μήπως υπάρχει η δυνατότητα να εξεταστεί και αυτή”. Θυμάμαι χαρακτηριστικά να μου λέει “μπορείς να με εξετάσεις γιατί έγινα και πρόσφατα μητέρα, αλλά αν δεν μπορείς, την επόμενη φορά”. Εντέλει η εξέταση έγινε κανονικά και όντως για καλή τύχη αυτής της γυναίκας εντοπίσαμε καρκίνο σε πολύ πρώιμο στάδιο. Αυτή η περίπτωση είναι η απόδειξη πως η τύχη δεν αρκεί, χρειάζεται απαραιτήτως και η πρόληψη», καταλήγει ο κ. Ζουμπουρλής.