Οι παθογένειες που καθορίζουν την απόδοση της ελληνικής Δικαιοσύνης, με άμεσες συνέπειες στην προάσπιση των δικαιωμάτων των πολιτών, στην οικονομία και στις επενδύσεις, σχετίζονται ευθέως με τις υστερήσεις στην ψηφιοποίησή της, που κατατάσσουν το δικαστικό μας σύστημα στην ουρά της Ευρωπαϊκής Ενωσης και πολλών άλλων χωρών.
Κατά τη διάρκεια ημερίδας που διοργανώθηκε χθες από το «Δίκτυο για τη Μεταρρύθμιση» της Αννας Διαμαντοπούλου, τέθηκαν επί τάπητος η κατάσταση της ελληνικής Δικαιοσύνης ως προς την ελλιπέστατη ψηφιοποίησή της, καθώς και το τι συμβαίνει στην Ευρώπη, ενώ ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης αναφέρθηκε στις πολιτικές που αποτελούν αντικείμενο των κυβερνητικών προτεραιοτήτων.
Στην ημερίδα μίλησαν ειδικοί, δικηγόροι και δικαστικοί. Ειδικότερα, ο προϊστάμενος του Διοικητικού Δικαστηρίου Πειραιά, εφέτης Δήμος Χρυσός, που σήκωσε και το βάρος της ημερίδας, αναφέρθηκε στην αναχρονιστική κατάσταση της ελληνικής Δικαιοσύνης, στις συνέπειες που έχει για την οικονομική ανάπτυξη, ενώ η σύγκρισή της με πολλές ευρωπαϊκές χώρες δημιουργεί πραγματικά θλίψη για τις υστερήσεις και για το πόσο έχει μείνει πίσω η κατάσταση.
Οπως σημείωσε ο κ. Χρυσός, στη χώρα μας ακόμη δεν υπάρχει ηλεκτρονική υπογραφή στους δικαστές, με αποτέλεσμα να καθυστερεί κατά πολύ η έκδοση μιας απόφασης, καθώς για τη δημοσίευσή της απαιτούνται εβδομάδες ή και μήνες, διότι ο δικαστής οφείλει να την υπογράψει αυτοπροσώπως.
Ενώ σε κεντρικό δικαστήριο της χώρας δόθηκαν 106 ψηφιακές υπογραφές, τελικά ανακλήθηκαν διότι δεν έγινε καμία χρήση, παρά μόνον από δύο υπαλλήλους.
Χαρακτηριστικά ο κ. Χρυσός ανέφερε, για να καταδείξει το μέγεθος των υστερήσεων ψηφιοποίησης της Δικαιοσύνης, το γεγονός ότι ενώ σε κεντρικό δικαστήριο της χώρας δόθηκαν ψηφιακές υπογραφές, συνολικά 106, τελικά ανακλήθηκαν διότι δεν έγινε καμία χρήση, παρά μόνον από δύο υπαλλήλους του δικαστηρίου, εκ των οποίων ο ένας ήταν υπεύθυνος της πληροφορικής! Επίσης επισημάνθηκε ότι δεν επιτρέπεται η ηλεκτρονική επίδοση των αποφάσεων, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται τεράστια προβλήματα σε διαδίκους, Δημόσιο και αρμόδιες υπηρεσίες, καθώς πολυσέλιδες αποφάσεις πρέπει να εκτυπώνονται και να αποστέλλονται με δικαστικούς επιμελητές.
Το παράδειγμα που αναφέρθηκε, ότι δημόσια υπηρεσία όφειλε να αποστείλει φάκελο υπόθεσης σε δικαστήριο με συνολικά 70.000 σελίδες, αλλά δεν υπήρχε η δυνατότητα της ψηφιακής παραλαβής, είναι ενδεικτικό της υπάρχουσας κατάστασης. Τελικά οι 70.000 σελίδες εκτυπώθηκαν και απεστάλησαν, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την επεξεργασία της υπόθεσης και την ταχύτητα δικαστικής διερεύνησης.
Και ενώ στη χώρα μας έχουν γίνει κάποια βήματα τα τελευταία χρόνια, και κάποια σημαντικά πρόσφατα από το υπουργείο Δικαιοσύνης, στα οποία αναφέρθηκε μιλώντας στην ημερίδα ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης, η απόσταση που χωρίζει την ελληνική Δικαιοσύνη από τις ευρωπαϊκές χώρες είναι, δυστυχώς, η μέρα με τη νύχτα. Ακόμη και χώρες που πριν από τρεις δεκαετίες βγήκαν από τη δίνη της οπισθοδρόμησης του σοβιετικού καθεστώτος, όπως η Λετονία και η Εσθονία, απέχουν έτη φωτός από την κατάσταση της ελληνικής Δικαιοσύνης σε σχέση με την ψηφιοποίηση. Ειδικότερα, όπως αναφέρθηκε στην ημερίδα του «Δικτύου», στην Εσθονία όλες οι επικοινωνίες μεταξύ των δικαστικών υπηρεσιών είναι ηλεκτρονικές, δηλαδή όλα τα δεδομένα ανάμεσα σε δικαστήρια, εισαγγελίες, αστυνομία και σωφρονιστικά καταστήματα. Το ίδιο και στη Λετονία, όπου είναι εξαιρετικά ανεπτυγμένο ένα σύστημα ψηφιακής επίλυσης των διαφορών, ενώ η συγκεκριμένη χώρα κατατάσσεται στις πρώτες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την ψηφιακή πρόσβαση σε αποφάσεις και σε παρακολούθηση μιας υπόθεσης.
Το Λουξεμβούργο, με πολύ προχωρημένη ψηφιοποίηση της Δικαιοσύνης, το 2026 δεν θα έχει καμία δικαστική διαδικασία που να μην είναι ηλεκτρονική. Το ίδιο θα συμβεί στην Αυστρία, στην Πορτογαλία, στην Ισπανία, όπου η υποχρέωση τηλεματικών δικών καθιερώθηκε με νόμο, καθώς και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες που κινούνται συστηματικά στις ράγες της τεχνολογίας για τη βελτίωση των αποδόσεων του δικαστικού συστήματος.
Οπως τόνισε στην ημερίδα η επικεφαλής του «Δικτύου», Αννα Διαμαντοπούλου, οι καθυστερήσεις στην ψηφιοποίηση της ελληνικής Δικαιοσύνης έχουν άμεση αντανάκλαση στην απονομή της δικαιοσύνης, επισημαίνοντας ότι «μέχρι το 2022 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει εκδώσει 545 καταδικαστικές αποφάσεις σε βάρος της χώρας μας». Επίσης, στην ημερίδα παρουσιάστηκαν αναλυτικά οι επιπτώσεις στην οικονομία και στις επενδύσεις από την καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης, με αναφορές σε άλλες χώρες, όπως η Ινδία, που έχουν επιτύχει θαύματα σε αυτούς τους τομείς.