«Πέρυσι ήταν η χειρότερη χρονιά από άποψη περιστατικών που αντιμετωπίσαμε. Φροντίσαμε μέχρι και 13χρονα σε κατάσταση μέθης. Η τριετής απαγόρευση τέλεσης του καρναβαλιού λόγω πανδημίας δημιούργησε σε κάποιες περιπτώσεις εικόνα εξαλλοσύνης». Η πρόεδρος του Ερυθρού Σταυρού Πάτρας, Τάνια Κανελλοπούλου, περιγράφει μια όψη του πατρινού καρναβαλιού, του μεγαλύτερου της χώρας, που προβληματίζει την τοπική κοινωνία. Και δεν είναι μόνο η ασυδοσία στην κατανάλωση αλκοόλ αλλά και η «εισβολή» μικροπωλητών που δεν διαθέτουν την απαραίτητη αδειοδότηση, με αποτέλεσμα να πουλάνε μη ελεγμένα και επικίνδυνα τρόφιμα. Ανησυχία προξενεί η ακραία ηχορύπανση αλλά και το γεγονός ότι γωνιές της πόλης μετατρέπονται σε άτυπα δημόσια ουρητήρια.
Μάλιστα η αυξημένη συμμετοχή του κόσμου που αναμένεται φέτος στις παρελάσεις εντείνει την ανησυχία για αυτά τα φαινόμενα. Οπως λένε στην «Κ» από την ΚΕΔΗΠ (Πατρινό Καρναβάλι-Κοινωφελής Επιχείρηση Δήμου Πατρέων), οι συμμετοχές έχουν σπάσει όλα τα ρεκόρ. Τα πληρώματα που θα λάβουν μέρος στην παρέλαση φτάνουν τα 192, την ώρα που πέρυσι ήταν 150 και το 2014 ήταν 125. Οσο για τους καρναβαλιστές αναμένεται να ξεπεράσουν τις 50.000, ενώ οι επισκέπτες εκτιμάται ότι θα αγγίξουν τις 200.000. Αριθμοί, που όπως είναι αναμενόμενο γεννούν τον φόβο ότι αναλόγως θα πολλαπλασιαστούν και τα «κακώς κείμενα».
Μια task force για να εξαλειφθούν τα κακώς κείμενα
Αυτός είναι και ο λόγος που η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας αποφάσισε να δημιουργήσει μια task force, ένα συντονιστικό όργανο, για να αντιμετωπιστούν τα παραπάνω ζητήματα. Οπως εξηγεί στην «Κ» η Αννα Μαστοράκου, αντιπεριφερειάρχης Δημόσιας Υγείας στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, στις δύο συναντήσεις της Περιφέρειας που έχουν γίνει μέχρι τώρα, συμμετείχαν εκπρόσωποι από διάφορους φορείς και υπηρεσίες, όπως το Τελωνείο Πατρών, το Γενικό Χημείο του Κράτους, ο ΕΦΕΤ, η Διεύθυνση Εμπορίου και η Υγειονομική Διεύθυνση της Περιφέρειας.
Ολοι οι παραπάνω θα εμπλακούν στο σχέδιο των προσαυξημένων ελέγχων σε όλα τα στάδια της αλυσίδας του καρναβαλιού. Οι έλεγχοι για τις άδειες των υπαίθριων καταστημάτων αλλά και για την παραβίαση των επιτρεπόμενων ντεσιμπέλ θα πραγματοποιούνται από την Αστυνομία. Στην αχαϊκή πρωτεύουσα θα μεταβεί και κλιμάκιο της ΑΑΔΕ για να κάνει στοχευμένους ελέγχους για τα φαινόμενα αισχροκέρδειας, κάτι που σύμφωνα με την Αρχή παρατηρείται πια κάθε χρόνο. Ακόμη, θα δοθεί και ένα κονδύλι 50.000 ευρώ για εκδηλώσεις του καρναβαλιού και για να τοποθετηθούν χημικές τουαλέτες σε διάφορα σημεία της πόλης.
Ολόκληροι πύργοι με ηχεία στήθηκαν μέσα και έξω από μαγαζιά αλλά και σε κεντρικά σημεία της πόλης, παραβιάζοντας κατά πολύ τα επιτρεπόμενα ντεσιμπέλ. Και το πρόβλημα δεν διαρκεί μόνο τρεις ημέρες, αλλά δύο εβδομάδες.
«Πέρυσι δεχθήκαμε μια “εισβολή” από πάγκους και καντίνες μικροπωλητών από όλη την Ελλάδα. Τα πεζοδρόμια γέμισαν με ψησταριές, με τα υλικά των σνακ να παραμένουν για ώρες σε κακές συνθήκες συντήρησης. Πολλά από τα υπαίθρια μαγαζιά δεν διέθεταν την απαραίτητη αδειοδότηση. Ποτά λανσάρονταν ως “μαυροδάφνη Πατρών”, σήμα κατατεθέν της πόλης, και στον έλεγχο φάνηκε ότι ήταν κρασί κάκιστης ποιότητας. Ολόκληροι πύργοι με ηχεία στήθηκαν μέσα και έξω από μαγαζιά αλλά και σε κεντρικά σημεία της πόλης, παραβιάζοντας κατά πολύ τα επιτρεπόμενα ντεσιμπέλ και δημιουργώντας ένα ηχητικό κομφούζιο. Και το πρόβλημα δεν διαρκεί μόνο τρεις ημέρες, αλλά δύο εβδομάδες», λέει χαρακτηριστικά η κ. Μαστοράκου.
Προσθέτει ότι τις ημέρες κορύφωσης της διοργάνωσης, θα διανεμηθεί σε ΚΤΕΛ και διόδια από την Περιφέρεια ένα φυλλάδιο με τίτλο «Διασκεδάστε με ασφάλεια». Σε αυτό θα μπορεί να βρει κανείς σημαντικές πληροφορίες: από το πού βρίσκεται το υπαίθριο ιατρείο του Ερυθρού Σταυρού και ποια νοσοκομεία θα εφημερεύουν, μέχρι τις τηλεφωνικές γραμμές για τα δημοτικά Ιατρεία και το ΕΚΑΒ. Θα αναφέρονται επίσης δύο γραμμές για καταγγελίες και αναφορά έκτακτων γεγονότων –εκτός από το 100 θα τεθεί σε λειτουργία και μια γραμμή της Περιφέρειας.
Σημειώνεται πως πέρυσι, μόνο το βράδυ της παρέλασης, περισσότεροι από 300 πολίτες απευθύνθηκαν σε νοσοκομεία ή στο υπαίθριο ιατρείο του Ερυθρού Σταυρού. Εκείνο το τριήμερο, τα περιστατικά έφθασαν τα 600. Τα περισσότερα αφορούσαν μέθη, ενώ καταγράφηκαν ακόμα αναπνευστικά προβλήματα, απώλεια αισθήσεων λόγω χρήσης ουσιών και κρίσεις πανικού. Το 2019 τα αντίστοιχα περιστατικά ήταν 516.
Η κ. Κανελλοπούλου λέει στην «Κ» ότι «το κλιμάκιο του Ερυθρού Σταυρού έχει φτάσει να έχει έξω στον δρόμο 300 άτομα, ανακουφίζοντας έτσι τον όγκο δουλειάς των νοσοκομείων της πόλης. Πέρυσι αντιμετωπίσαμε και πολλά περιστατικά στομαχικών προβλημάτων από τα κακής ποιότητας σουβλάκια και τα σνακ που πωλούνταν στον δρόμο ενώ είχαμε και ανθρώπους που υπέστησαν εγκαύματα από τις φωτοβολίδες. Φέτος ενεργοποιούμε και την κοινωνική υπηρεσία του Ερυθρού Σταυρού για τα ανήλικα παιδιά που αντιμετωπίζουν περιστατικά μέθης και πρέπει να ειδοποιήσουμε τους γονείς τους».
Η ανάγκη για ένα πιο βιώσιμο καρναβάλι
Σκεπτικοί είναι πάντως και οι ίδιοι οι Πατρινοί. Ο Πέτρος Ψωμάς, υπεύθυνος πληρώματος στο πατρινό καρναβάλι επί 37 χρόνια και δημοτικός σύμβουλος, σε άλλη παράταξη από αυτή του δημάρχου κ. Πελετίδη, σημειώνει πως «οι νέοι άνθρωποι είναι ο παλμός του καρναβαλιού, η ζωντάνια του. Το μήνυμα όμως πρέπει να αλλάξει. Και αυτό δεν πρέπει να είναι “πάμε να εξαντλήσουμε τα όρια της κραιπάλης για τρεις ημέρες”. Στο καρναβάλι δίνουν το “παρών” οικογένειες και παιδιά. Αλλωστε μιλάμε πια για ένα εξαγώγιμο τουριστικό προϊόν. Ο καλός οδικός άξονας μέχρι την Πάτρα φέρνει κάθε χρόνο και περισσότερους επισκέπτες. Ξενοδοχεία γεμίζουν από τη Ναύπακτο μέχρι την Αμαλιάδα».
«Το μήνυμα πρέπει να αλλάξει. Και αυτό δεν πρέπει να είναι “πάμε να εξαντλήσουμε τα όρια της κραιπάλης για τρεις ημέρες”».
Ο Δημήτρης Στεμπίλης, Πατρινός ιστορικός και δημοσιογράφος, σημειώνει πως η ολοένα και πιο ακριβή διασκέδαση μέσα στα μπαρ έχει μεταφέρει όλη τη δράση στους δρόμους. «Δεδομένου όμως ότι τόσο το καρναβάλι όσο και οι φοιτητές είναι δύο βασικές πηγές εσόδων για την Πάτρα, έχει δημιουργηθεί ένα ένστικτο στην τοπική κοινωνία, να στηριχθεί αυτή η γιορτή με οποιοδήποτε κόστος».
O κ. Στεμπίλης προσθέτει πως «κανείς δεν θέλει να χαθεί το κέφι και η ζωντάνια, ούτε να βρεθούμε σε συνθήκες ποτοαπαγόρευσης. Επειδή όμως το πατρινό καρναβάλι μπορεί να γίνει ακόμη καλύτερο, η “μονοκαλλιέργεια” αυτού του μοντέλου δεν βοηθά στη βιωσιμότητά του».
Οπως λέει χαρακτηριστικά, το καρναβάλι χρειάζεται να ξαναβρεί και τη φαντασία του στη σύγχρονη εποχή. «Στη δική μας καρναβαλική παρέα, με την καθοδήγηση έμπειρων καρναβαλιστών, φτιάχνουμε δημιουργικά μόνοι μας τις στολές μας. Σε πολλά πληρώματα όμως υπάρχει πια μια “φασόν” διαδικασία. Η έλλειψη φαντασίας “χτυπάει”, αν και λιγότερο, και τα άρματα. Το Κυνήγι του Κρυμμένου Θησαυρού χρειάζεται σύγχρονο επανασχεδιασμό. Οι Πατρινοί έφταναν κάποτε μέχρι και την Αθήνα για να λύσουν έναν γρίφο. Τώρα όλα τα φώτα είναι στραμμένα στην παρέλαση, που παραμένει μια ιεροτελεστία και η κορύφωση του πατρινού καρναβαλιού, ωστόσο, μαζί με τα απαραίτητα διονυσιακά, χρειάζεται να ξαναβρεί και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της».
«Η τάση για παραβατικότητα αντικατοπτρίζεται και στο καρναβάλι»
Από την πλευρά του ο Δήμος Πατρέων σχολιάζοντας τις πρωτοβουλίες της Περιφέρειας, λέει πως ναι μεν αναγνωρίζει το πρόβλημα και πως δεν είναι αντίθετος με τη συνδρομή των κλιμακίων, φροντίζει όμως να υπενθυμίσει ότι «βασικός διοργανωτής του καρναβαλιού είναι ο Δήμος Πατρέων». Αλλωστε, όπως δηλώνει στην «Κ» ο Παύλος Σκούρας, μέλος του Δ.Σ. της ΚΕΔΗΠ, «ο δήμος είναι αυτός που πληρώνει το 1,5 εκατ. ευρώ που στοιχίζει το καρναβάλι».
Η ένταση και η βία μέσα στην κοινωνία, η τάση για παραβατικότητα, ειδικά μετά την πανδημία, αντικατοπτρίζονται και στο καρναβάλι μας.
Σχολιάζοντας τα κακώς κείμενα ο κ. Σκούρας λέει ότι «η ραγδαία αύξηση των επισκεπτών δυσκολεύει αντικειμενικά τη διαχείριση. Με υποστελεχωμένα αστυνομικά τμήματα αλλά και υποστελεχωμένες υπηρεσίες του δήμου αφού τα κρατικά κονδύλια προς τους ΟΤΑ περιορίζονται συνεχώς, η κατάσταση δυσκολεύει. Και το θέμα είναι και κοινωνικό. Η ένταση και η βία μέσα στην κοινωνία, η τάση για παραβατικότητα, ειδικά μετά την πανδημία, αντικατοπτρίζονται και στο καρναβάλι μας». Σύμφωνα με τον ίδιο πάντως ο δήμος εργάζεται ήδη εντατικά στο κομμάτι των προελέγχων αλλά και αυτών κατά τη διάρκεια του καρναβαλιού, για να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα παρανομίας.
Ο ίδιος τονίζει ακόμα πως η εικόνα του καρναβαλιού δεν περιέχει μόνο προβλήματα αλλά και πολλές ευχάριστες ειδήσεις. «Στην παρέλαση των μικρών συμμετέχουν πια πάνω από 20.000 παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας. Πραγματοποιείται επί σειρά ετών χωρίς να υπάρχει κανένα πρόβλημα ασφαλείας και είναι μια από τις πιο φωτεινές στιγμές στο καρναβάλι» σημειώνει ο κ. Σκούρας, ενώ αναφέρει και τις καρναβαλικές, υπερμεγέθεις κατασκευές που ονομάζονται «μπάστακες» και διακοσμούν ολοένα και περισσότερα σημεία της Πάτρας.