Οι πυλώνες του εθνικού σχεδίου δράσης κατά της παχυσαρκίας 

Τους βασικούς πυλώνες του Εθνικού Προγράμματος Δράσης για την παιδική παχυσαρκία ύψους 36 εκατ. ευρώ, το οποίο θα αρχίσει να εφαρμόζεται σταδιακά το επόμενο διάστημα σε όλα τα σχολεία της χώρας, αναλύει αποκλειστικά στην «Κ» η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη. 

Θεωρεί μάλιστα πως η ανθυγιεινή διατροφή είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες για την κακή κατάσταση της υγείας σ’ ένα σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού στη χώρα μας.

«Είναι χαρακτηριστικό ότι τα τελευταία χρόνια έχουμε απομακρυνθεί από το λεγόμενο πρότυπο της μεσογειακής διατροφής που ασκεί αποδεδειγμένα προστατευτική δράση στην υγεία, καθώς μόλις το 49% του πληθυσμού καταναλώνει καθημερινά φρούτα και μόνο το 53% καταναλώνει καθημερινά λαχανικά, σαλάτες ή όσπρια. Το γεγονός αυτό έχει οδηγήσει σε χρόνια νοσήματα από νωρίς στη μέση ηλικία, με αποτέλεσμα να έχουμε σε πολλές περιπτώσεις πρόωρους θανάτους που θα μπορούσαμε να είχαμε αποφύγει ή προλάβει», αναφέρει η κ. Αγαπηδάκη.

Τη στιγμή που ένας από τους βασικούς στόχους του προγράμματος είναι η μείωση της παχυσαρκίας στα παιδιά ηλικίας 2 έως 14 ετών από 37,5% (2019) σε 24,5% έως το 2025, καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπισή της θα παίξει η συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων που είναι η οικογένεια, οι δάσκαλοι, οι παιδίατροι, οι διατροφολόγοι αλλά και οι αθλητικοί φορείς. 

Δεν είναι επιλογή των παιδιών να είναι παχύσαρκα. Το να κατηγορούμε τους ανθρώπους που εμφανίζουν παχυσαρκία, εκτός από απαράδεκτο, είναι και επιστημονικά λανθασμένο.

«Δεν είναι επιλογή των παιδιών να είναι παχύσαρκα. Η σύγχρονη έρευνα στη δημόσια Υγεία έχει δείξει ότι η παχυσαρκία είναι το αποτέλεσμα πολλών παραγόντων που ανήκουν σε διαφορετικά επίπεδα και ακριβώς σε αυτά πρέπει να παρέμβουμε για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε την παχυσαρκία και όχι απλά στο άτομο. Επομένως, το να κατηγορούμε τους ανθρώπους που εμφανίζουν παχυσαρκία, εκτός από απαράδεκτο, είναι και επιστημονικά λανθασμένο», σημειώνει η κ. Αγαπηδάκη. 

«Δωρεάν πρόσβαση της οικογένειας σε διατροφολόγο»

Περνώντας στην παρουσίαση του Προγράμματος, η υπουργός τονίζει πως αυτό θα υλοποιηθεί σε πολυεπίπεδη κλίμακα (εθνικό, περιφερειακό, τοπικό επίπεδο) σε όλη την ελληνική επικράτεια και περιλαμβάνει μια σειρά από δράσεις προσανατολισμένες στην πρωτογενή, δευτερογενή και τριτογενή πρόληψη για την καταπολέμηση της παιδικής παχυσαρκίας, για παιδιά έως 17 ετών.

Οι γονείς αρχικά θα έχουν πρόσβαση σε δωρεάν υπηρεσίες συμβουλευτικής από διατροφολόγους, λαμβάνοντας παράλληλα την αντίστοιχη υποστήριξη από τον παιδίατρο χωρίς να επιβαρύνονται οικονομικά.

Σύμφωνα με την κ. Αγαπηδάκη, ένας πυλώνας του προγράμματος είναι η δωρεάν πρόσβαση της οικογένειας σε διατροφολόγο.

«Οι γονείς αρχικά θα έχουν πρόσβαση σε δωρεάν υπηρεσίες συμβουλευτικής από διατροφολόγους, λαμβάνοντας παράλληλα την αντίστοιχη υποστήριξη από τον παιδίατρο. Να σημειώσω εδώ ότι ο γονείς δεν θα επιβαρυνθούν καθόλου οικονομικά. Οι υπηρεσίες αυτές είναι δωρεάν για όποιον τις χρειάζεται, συμπεριλαμβανομένων των ανασφάλιστων συμπολιτών μας», εξηγεί. 

Οσον αφορά τις παρεμβάσεις στα σχολεία, εκεί αναμένεται να γίνουν μεταρρυθμίσεις του τωρινού πλαισίου. «Για παράδειγμα, τα κυλικεία στα σχολεία θα έχουν πιο υγιεινά τρόφιμα, ενώ οι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τοπικά προϊόντα, να αποκτήσουν δεξιότητες μαγειρικής και να μπορέσουν να υιοθετήσουν υγιεινές διατροφικές συνήθειες μέσα από τις δράσεις και τα ψηφιακά εργαλεία του προγράμματος, κάνοντας τη σωστή επιλογή, εύκολη και διασκεδαστική».

Σε επίπεδο δευτερογενούς πρόληψης, η κ. Αγαπηδάκη αναφέρει πως προβλέπεται: 1) η ίδρυση Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Καταπολέμηση της Παχυσαρκίας, 2) η έγκαιρη ανίχνευση των παιδιών που αντιμετωπίζουν υπερβαρότητα και παχυσαρκία μέσω ψηφιακών εφαρμογών και 3) η παροχή άμεσης και δωρεάν ολιστικής υποστήριξης από ειδικούς.

Τέλος, φτάνοντας στην τριτογενή πρόληψη «θα υπάρχει παραπομπή παιδιών που έχουν ήδη εγκατεστημένο νόσημα (όπως διαβήτης ή υπέρταση) σε εξειδικευμένες παιδιατρικές μονάδες, δωρεάν υποστήριξη των παιδιών και της οικογένειας από διεπιστημονική ομάδα καθώς και δωρεάν χορήγηση, και εκπαίδευση στη χρήση ψηφιακών φορητών συσκευών για τη βελτίωση της αυτοδιαχείρισης νοσημάτων (υπέρταση, διαβήτης)».

Μετρήσεις σε τρεις φάσεις για όλους τους μαθητές της Ελλάδας

Αναφερόμενη στην πρωτογενή πρόληψη, η υπουργός επισημαίνει πως θα γίνουν παρεμβάσεις τόσο για τους γονείς όσο και σε επίπεδο επαγγελματιών πρωτοβάθμιας παιδιατρικής φροντίδας, καθώς μέρος του σχεδίου είναι η καταγραφή στοιχείων (βάρος, ύψος) των νηπίων/μαθητών στις ψηφιακές πλατφόρμες.

«Η καταχώριση των μετρήσεων (βάρος, ύψος κ.ά.) γίνεται μέσω των ήδη διαθέσιμων ψηφιακών εργαλείων όπως το Ατομικό Δελτίο Υγείας Μαθητή και το Παιδιατρικό Ψηφιακό Βιβλιάριο από τον παιδίατρο και στο πλαίσιο του προγράμματος θα επιταχυνθεί με την πολύτιμη συμβολή των επαγγελματιών υγείας της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας» εξηγεί, αποσαφηνίζοντας πως οι εν λόγω παρεμβάσεις θα εξειδικεύονται διαφορετικά ανά ηλικιακή ομάδα και αναπτυξιακό στάδιο.

Μάλιστα οι σχετικές μετρήσεις θα γίνονται σε τουλάχιστον τρεις διαφορετικές φάσεις (πριν, αμέσως μετά τη λήξη και αρκετό διάστημα μετά τη λήξη του προγράμματος), ώστε να διασφαλιστεί και η σχετική αξιολόγηση της επίδρασης των παρεμβάσεων. 

«Εχοντας όλα τα απαραίτητα στοιχεία ψηφιακά θα είναι εφικτή η έγκαιρη ανίχνευση των παιδιών που αντιμετωπίζουν υπερβαρότητα και παχυσαρκία, με αποτέλεσμα να έχουμε άμεση, δωρεάν υποστήριξη από ομάδα ειδικών. Ως προς τις παρεμβάσεις στα σχολικά προγράμματα θα υπάρχει οδηγός για τον τρόπο υλοποίησης των δράσεων, ενώ θα λειτουργήσουν εργαστήρια δεξιοτήτων για την προώθηση συμπεριφορών υγιεινής διατροφής και άσκησης».

Αντίστοιχο πρόγραμμα και για ενήλικες 

Το συγκεκριμένο Εθνικό Πρόγραμμα Δράσης για την παιδική παχυσαρκία, το οποίο πραγματοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου «Ελλάδα 2.0», είναι το πρώτο έργο που υλοποιείται σε πολυεπίπεδη κλίμακα σε όλη την ελληνική επικράτεια και το πρώτο στο είδος του project μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

«Θέλουμε να αλλάξουμε το περιβάλλον των παιδιών γι’ αυτό και έχουμε μια ολιστική προσέγγιση στο όλο ζήτημα. Αλλωστε το σχολικό περιβάλλον είναι αποτελεσματικό ως προς την επιρροή του στα παιδιά για την πρόληψη. Ετσι, εφαρμόζοντας ένα ολοκληρωμένο, καινοτόμο και βιώσιμο εθνικό πρόγραμμα στοχεύουμε σε ένα υψηλό επίπεδο υγείας και ποιότητας ζωής», σημειώνει η κ. Αγαπηδάκη. 

Το πρόγραμμα για ενήλικες θα περιλαμβάνει δωρεάν υπηρεσίες διατροφικής συμβουλευτικής, δωρεάν παρακολούθηση από τον γιατρό και δωρεάν πρόσβαση σε θεραπευτικά μέσα για τους δικαιούχους.

Οσο για το αν θα υπάρξει παρόμοιο πρόγραμμα και για ενήλικες, η απάντηση είναι θετική. «Αντίστοιχο πρόγραμμα αναμένεται και για τους ενηλίκους και θα απευθύνεται σε πολίτες που αντιμετωπίζουν προβλήματα όπως υπερβαρότητα και παχυσαρκία. Το πρόγραμμα θα περιλαμβάνει δωρεάν υπηρεσίες διατροφικής συμβουλευτικής, δωρεάν παρακολούθηση από τον γιατρό και δωρεάν πρόσβαση σε θεραπευτικά μέσα για τους δικαιούχους».