Δεν διακρίνονται οι ακτίνες του, αλλά το φως του ήλιου ξεπηδά δυνατό, αντανακλάται μέσα από τη μουντή, βουβή επικάλυψη που χθες έκρυψε το μπλε του αττικού ουρανού, και στη θέση του άφησε ένα σέπια πέπλο. Εφυγε για λίγο, αλλά ο άνεμος έφερε και πάλι την αφρικανική σκόνη στα μέρη μας.
«Συνήθως είναι άνεμος δυτικός/νοτιοδυτικός, ο οποίος φυσάει γιατί δημιουργούνται κάποιες υφέσεις στη Βόρειο Αφρική και τη Σαχάρα που κινούνται προς τη Μεσόγειο», εξηγεί στην «Κ» ο Χρήστος Ζερεφός, επόπτης του Κέντρου Ερεύνης Φυσικής της Ατμοσφαίρας και Κλιματολογίας της Ακαδημίας Αθηνών. Η σκόνη αποτελείται από οξείδια πυριτίου, και κάποιες φορές και σιδήρου, αναφέρει ο κ. Ζερεφός, τονίζοντας πως είναι «πολύ ψιλή – τα πιο μικρά σωματίδια μπορούν να πάνε πολύ μακριά». Είναι ένα φαινόμενο συχνό, που συμβαίνει περισσότερο την άνοιξη, και μπορεί να διαρκέσει μέχρι και 50 μέρες – με διαλείμματα, σημειώνει ο κ. Ζερεφός.
Γίνεται όμως χειρότερο τώρα που έχει τόση ζέστη; Κατά πόσον επηρεάζει η κλιματική αλλαγή τις υφέσεις που δημιουργούν τους ανέμους στη Σαχάρα; «Με την κλιματική κρίση δεν αυξάνεται μόνο η αστάθεια αλλά και ο άνεμος διότι ζεσταίνεται η θάλασσα δυσανάλογα», λέει ο κ. Ζερεφός. «Αυτή τη στιγμή η Μεσόγειος έχει πάνω από 1-2 βαθμούς αυξημένη θερμοκρασία των επιφανειακών υδάτων, είναι πιο ζεστή η θάλασσα, και η Μεσόγειος είναι μια κλειστή θάλασσα που μπορεί να τροφοδοτήσει μεταφορά της σκόνης με υδρατμούς. Είναι σαν να βάζεις βενζίνη στην ένταση των ανέμων», συμπληρώνει.
Ο συνδυασμός της σκόνης με τη γύρη δημιουργεί δυσφορία σε όσους έχουν αναπνευστικά προβλήματα, υπογραμμίζει ο Χρήστος Ζερεφός, αλλά και βαριά ατμόσφαιρα για όλους τους υπόλοιπους. «Είναι σημαντικό κυρίως ασθενείς που έχουν υποκείμενα νοσήματα, όπως χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, να μην κυκλοφορούν τις ώρες που έχουμε αυξημένη συγκέντρωση της σκόνης, να μην κάνουν άσκοπη άσκηση σε εξωτερικό χώρο, και αν εμφανίσουν συμπτώματα να έρθουν σε επαφή με τον γιατρό τους», δηλώνει στην «Κ» η διευθύντρια της Α΄ Πνευμονολογικής Κλινικής του ΕΚΠΑ στο Νοσοκομείο «Σωτηρία», Αντωνία Κουτσούκου.
Ο Ηρακλής Τιτόπουλος, πρόεδρος της Εταιρείας Νοσημάτων Θώρακος Ελλάδας και διευθυντής της Πνευμονολογικής Κλινικής του Ιατρικού Διαβαλκανικού Θεσσαλονίκης, τονίζει πως η σκόνη μπορεί να δημιουργήσει παροξυσμό ήδη υπαρχουσών παθήσεων. «Χρειάζεται προσοχή ιδιαίτερα όταν είναι ζεστός και υγρός ο καιρός και επιδεινώνεται η εισχώρηση της σκόνης όχι μόνο στον πνεύμονα αλλά και στον βλεννογόνο», συμπληρώνει.
Σε ανθρώπους που είναι υγιείς, και οι δύο πνευμονολόγοι δηλώνουν ότι η σκόνη δεν θα δημιουργήσει προβλήματα. «Δεν θα δημιουργήσει πρόβλημα με τις 2-3 μέρες αλλά ξέρουμε ότι η ρύπανση της ατμόσφαιρας, με τα σωματίδια που εμπεριέχει, με τα βακτήρια και τους μύκητες που κάνουν λοιμώξεις, και τη γύρη που κάνει αλλεργίες, αθροιστικά προκαλεί βλάβη», τονίζει η κ. Κουτσούκου. Επισημαίνει επίσης πως οι καπνιστές θα έπρεπε να σκεφτούν αν θα ήθελαν να «συνεχίσουν να επιβαρύνουν το αναπνευστικό τους σύστημα». «Αναπνέουν σε ένα περιβάλλον που δεν είναι υγιές», υπογραμμίζει, αναφερόμενη στον συνδυασμό της αφρικανικής σκόνης, ένα επαναλαμβανόμενο φαινόμενο στη χώρα μας, όπως λέει, και στη ρύπανση της ατμόσφαιρας από τα καυσαέρια.
«Θα ταλαιπωρηθούμε»
Χρειάζεται προσοχή, σημειώνει στην «Κ» ο Ηρακλής Τιτόπουλος, από τις ευπαθείς ομάδες και από όσους υποφέρουν από αλλεργίες. «Να μη βγαίνουν έξω χωρίς λόγο, να μην έχουν ανοιχτά παράθυρα, να μην αερίζουν τα κλινοσκεπάσματα γιατί όταν ξαπλώσουμε το βράδυ μπορεί να πάθουμε παροξυσμό άσθματος ή αλλεργίας. Δεν κινδυνεύουμε, αλλά θα ταλαιπωρηθούμε».