«Το ένα χέρι πρέπει να βρίσκεται στην πόρπη του ελικοπτέρου και το άλλο σφιχτά στο στήθος. Λίγο πριν το νερό καλύψει πλήρως την καμπίνα γέρνεις το κεφάλι προς τα πίσω και παίρνεις μια βαθιά ανάσα. Λύνεις τη ζώνη και διαφεύγεις από την πλευρά που βρίσκεται το σταθερό χέρι. Αν η έξοδος μπλοκάρει, αναζητάς άλλη ελέγχοντας για συναδέλφους σου που μπορεί να έχουν εγκλωβιστεί».
Αυτές είναι ορισμένες από τις πιο σημαντικές συμβουλές που δίνουν στους χειριστές και τα πληρώματα των αεροσκαφών, οι εκπαιδευτές του Σχολείου Διαφυγής από Βυθιζόμενο Ελικόπτερο. Η «Κ» επισκέφθηκε το Helo Dunker στις εγκαταστάσεις της Σχολής Αεροπορίας Ναυτικού στο Κοτρώνι του Μαραθώνα που προετοιμάζει όσους πετούν για το όχι και τόσο απίθανο σενάριο της αναγκαστικής προσθαλάσσωσης ή ακόμη χειρότερα, της βύθισης ενός αεροπορικού μέσου μετά από συντριβή στη θάλασσα.
Ενα διακλαδικό σχολείο απαραίτητο για τα στελέχη των ενόπλων δυνάμεων, των σωμάτων ασφαλείας αλλά και τους ιδιώτες αεροπόρους, αν σκεφτεί κανείς ότι οι περισσότερες πτήσεις, ειδικά των στρατιωτικών μέσων, γίνονται πάνω από τη θάλασσα. Η εκπαίδευση γίνεται μέσα σε ένα ομοίωμα καμπίνας ελικοπτέρου, το οποίο βυθίζεται σε πισίνα και ανατρέπεται, ώστε να προσομοιάζει όσο το δυνατόν περισσότερο στις πραγματικές συνθήκες βίαιης προσθαλάσσωσης.
Ελληνική πατέντα
Αντίστοιχα σχολεία λειτουργούν και στο εξωτερικό, όμως, το ομοίωμα ελικοπτέρου που χρησιμοποιεί το Helo Dunker του Πολεμικού Ναυτικού, όπως και ο μηχανισμός ανατροπής γύρω από τον οποίο μπορεί να περιστρέφεται καθώς βυθίζεται στην πισίνα, κατασκευάστηκαν εξ ολοκλήρου από ελληνικά χέρια στον Ναύσταθμο της Σαλαμίνας. Είναι, μάλιστα, το μοναδικό σχολείο διαφυγής από βυθιζόμενο μέσο που λειτουργεί στα Βαλκάνια και συγκεντρώνει το ενδιαφέρον γειτονικών και μη χωρών.
Το Helo Dunker εγκαινιάστηκε το 2009 και στις αρχές Μαρτίου συμπλήρωσε 15 χρόνια λειτουργίας και «γιόρτασε» τις 1.000 εκπαιδευτικές σειρές. Με άλλα λόγια, από την έναρξη λειτουργίας του πιστοποιήθηκαν περισσότεροι από 10.000 εκπαιδευόμενοι από την Ελλάδα αλλά και χώρες όπως, η Αλβανία, η Βόρεια Μακεδονία, η Βουλγαρία, η Αλγερία, η Κύπρος, η Ρουμανία, η Κροατία, η Ουγγαρία, η Αίγυπτος, η Γεωργία, η Ουκρανία, η Ιορδανία, το Μαρόκο, η Μαυριτανία, ακόμη και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι ενδεικτικό, ότι τα πληρώματα των αμερικανικών ελικοπτέρων, κάθε φορά που μετασταθμεύουν στην Ελλάδα για εκπαίδευση, έρχονται στο Σχολείο του Πολεμικού Ναυτικού για συντήρηση της ιδιότητας «Helo Dunker». «Μας προτιμούν λόγω της μεγάλης γκάμας σεναρίων που μπορούμε να προσομοιώσουμε, αλλά και του υψηλού επαγγελματισμού των εκπαιδευτών μας» λέει στην «Κ» ο Διοικητής της Σχολής, Αντιπλοίαρχος Γιώργος Κατσούλης.
Τα σενάρια
Οπως όλα τα σχολεία, το Helo Dunker ξεκινάει στο θρανίο με τα απαραίτητα θεωρητικά μαθήματα. Στη συνέχεια, οι εκπαιδευόμενοι εξετάζονται από τους ιατρούς της Σχολής και εξοικειώνονται με τις συσκευές αναπνοής αλλά και το ανατρεπόμενο κάθισμα, ώστε να αποκτήσουν μια πρώτη «γεύση» από το τι θα ακολουθήσει.
Αφού ολοκληρώσουν την αρχική εκπαίδευση, χειριστές και πλήρωμα μπαίνουν στο ομοίωμα ελικοπτέρου όπου πρέπει να χρησιμοποιήσουν τις γνώσεις τους για να «επιβιώσουν» σε έξι σενάρια με κλιμακωτό βαθμό δυσκολίας. Από μια «απλή» προσθαλάσσωση στο πιο ακραίο σενάριο της ανατροπής και βύθισης του ελικοπτέρου στο απόλυτο σκοτάδι. Με τυποποιημένες κινήσεις καλούνται να χρησιμοποιήσουν την αναπνευστική συσκευή που έχουν στη φόρμα πτήσης τους, να βρουν την κοντινότερη ελεύθερη έξοδο και να διαφύγουν, ενώ, δίνουν μάχη με τον χρόνο βοηθώντας στον απεγκλωβισμό συναδέλφων τους.
«Το μεγαλύτερο πρόβλημα που μπορεί να αντιμετωπίσει κανείς είναι να μην έχει εξοικείωση με το νερό, αλλά αυτό αντιμετωπίζεται με την εμπειρία των εκπαιδευτών. Πρέπει να τους πείσουμε ότι μπορούν να μας εμπιστευτούν, ακόμη και άνθρωποι οι οποίοι δεν γνωρίζουν πως να κολυμπούν» λέει στην «Κ» ο Πλωτάρχης Σπυρίδων Ματαράς, εμπειρότατος εκπαιδευτής που βρίσκεται στο Helo Dunker από την πρώτη ημέρα λειτουργίας του.
«Το σχολείο μαθαίνει στα ιπτάμενα πληρώματα να αποκτήσουν την αυτοπεποίθηση και την ικανότητα να διαφύγουν από ένα ιπτάμενο μέσο σε περιπτώσεις προσθαλάσσωσης ή πρόσκρουσης στο νερό» αναφέρει στην «Κ» ο Διοικητής της Σχολής. Σύμφωνα με τον Αντιπλοίαρχο Γιώργο Κατσούλη, από το 1971 που ξεκίνησαν αντίστοιχα Σχολεία στο εξωτερικό, οι πνιγμοί σε περιπτώσεις αναγκαστικής προσθαλάσσωσης έχουν μειωθεί σε εντυπωσιακό ποσοστό. Την περίοδο 1955 – 1961 το ποσοστό των θανατηφόρων ατυχημάτων άγγιζε το 52% ενώ σήμερα είναι 14%.