Χιλιάδες μετανάστες που ζουν και εργάζονται στη χώρα κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα μετά τις αλλαγές στις προϋποθέσεις έκδοσης και ανανέωσης των αδειών διαμονής, που άρχισαν να εφαρμόζονται από την αρχή του μήνα.
Πρόσφατη υπουργική απόφαση επιβάλλει την ύπαρξη σύμβασης εργασίας προκειμένου να ανανεωθεί η άδεια διαμονής κατόπιν μετάκλησης, ενώ πολλές κατηγορίες εργαζομένων όπως οι εργάτες γης, οι οικιακοί βοηθοί, οι κηπουροί, αμείβονται με εργόσημο και άρα δεν έχουν σύμβαση εργασίας. Η άδεια διαμονής κατόπιν μετάκλησης (άρθρο 7 της υπουργικής απόφασης 95391/20-03-2024) είναι η πλέον δημοφιλής άδεια για τους αλλοδαπούς που εργάζονται στον αγροτικό τομέα αλλά και στον τομέα των κατασκευών, όπως και σε εταιρείες delivery. Ακόμη και εκείνοι που εργάζονται στον τουριστικό τομέα, εφόσον η άδεια παραμονής τους λήξει τους χειμερινούς μήνες, δεν θα είναι σε θέση να προσκομίσουν σύμβαση εργασίας σε ισχύ το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και άρα δεν θα μπορέσουν να ανανεώσουν την άδειά τους.
Από την πλευρά της, η Εθνική Ενωση Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ) ζητάει την αλλαγή της διάταξης, καθώς πολλοί αλλοδαποί που απασχολούνται στην αγροτική παραγωγή με χρήση εργόσημου «δεν θα μπορέσουν να ανανεώσουν την άδεια παραμονής τους και αυτό θα επιτείνει την έλλειψη εργατικών χεριών στη γεωργία, ενώ χιλιάδες εργάτες γης αναζητούνται στον αγροτικό τομέα». Οπως επισημαίνει ο Μόσχος Κορασίδης, γενικός διευθυντής της ΕΘΕΑΣ, «οι εργάτες που ήδη βρίσκονται στη χώρα για κάποια χρόνια, συνήθως εξυπηρετούν περισσότερους από έναν αγρότη ανάλογα με την εποχή και την καλλιέργεια. Λόγω του μικρού μεγέθους των αγροτικών εκμεταλλεύσεων στην Ελλάδα, δεν είναι δυνατόν να υπάρξει δέσμευση για ετήσια σύμβαση με εργάτες γης».
Το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου πρόσθεσε την υποχρέωση υποβολής σύμβασης εργασίας κατά τη φάση της ανανέωσης της άδειας διαμονής που αφορά τη «μισθωτή απασχόληση και παροχή υπηρεσιών ή έργου» μόλις πριν από 15 ημέρες. Από το 2014, στο πλαίσιο του εξορθολογισμού και της απλοποίησης των διαδικασιών που επέφερε ο προηγούμενος κώδικας μετανάστευσης, ο νομοθέτης όρισε πως η ανανέωση των σχετικών αδειών εξαρτάται από την εκπλήρωση φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων. Ωστόσο, η ύπαρξη υπογεγραμμένης σύμβασης αποτελούσε προαπαιτούμενο μόνο κατά τη φάση της αρχικής χορήγησης της άδειας διαμονής. Στη συνέχεια, είναι φανερό ότι οι αλλοδαποί εργάτες δεν μπορούν να εξασφαλίσουν ότι θα εργάζονται αδιαλείπτως, πολύ περισσότερο όταν η νομοθεσία ορίζει ότι μπορούν να εργάζονται με εργόσημο.
Σε ερώτηση που κατέθεσε ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Παύλος Χρηστίδης, σημειώνεται ότι η εφαρμογή της εν λόγω ρύθμισης οδηγεί στην απονομιμοποίηση πολλών κατηγοριών εργαζομένων μεταναστών, καθώς και μελών των οικογενειών τους. Οπως τονίζει ο βουλευτής, προβλήματα δημιουργούνται και στους εργοδότες που απασχολούν ή προτίθενται να απασχολήσουν μετανάστες. Ο κ. Χρηστίδης ερωτά τον υπουργό εάν προτίθεται να τροποποιήσει την εν λόγω υπουργική απόφαση, εφόσον μάλιστα «είναι κοινώς αποδεκτή η ανάγκη ενίσχυσης του υφιστάμενου εργατικού δυναμικού λόγω της μεγάλης έλλειψης σε πολλούς κλάδους της εθνικής οικονομίας».