Στα χρόνια του Μεσοπολέμου ο Αντώνης Γκιουζέλης, παιδάκι ακόμη, έβοσκε με τον πατέρα του το κοπάδι της οικογένειας στις απόκρημνες πλαγιές γύρω από το Κυπαρίσσι Λακωνίας. Κάθε τόσο ρωτούσε την ώρα και ο πατέρας του την υπολόγιζε «στο περίπου» με βάση τη θέση του ήλιου. Φτωχός άνθρωπος, δεν είχε φυσικά ρολόι. «Οταν θα μεγαλώσω θα πάω στην Αμερική, θα γίνω πλούσιος και θα αγοράσω πολλά ρολόγια. Θα στείλω ένα και στο χωριό!», έλεγε ο μικρός. Πράγματι, το 1951 «το κωδωνοστάσιον μετά του ωρολογίου» στην εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου φτιάχτηκε με δικά του χρήματα, όπως μέχρι σήμερα υπενθυμίζει μια μικρή μαρμάρινη επιγραφή. Ο Αντώνης Γκιουζέλης είχε τηρήσει την υπόσχεσή του. Εκτοτε δεν σταμάτησε ποτέ να βοηθάει τον τόπο του.
Από το Οκλαντ της Καλιφόρνιας όπου δραστηριοποιήθηκε στον χώρο της εστίασης, ως Τόνι Τζούλιους πλέον, πέτυχε επαγγελματικά, κέρδισε πολλά χρήματα και κάθε τόσο ενίσχυε οικονομικά το Κυπαρίσσι. Μετά τον θάνατό του, μάλιστα, άφησε το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του σε ένα κληροδότημα ώστε να υποστηρίζει τους συγχωριανούς του εσαεί. Σήμερα, χάρη σ’ αυτό ακριβώς, δηλαδή στο Tony Julius Fund, το οποίο διαχειρίζεται το ίδρυμα Myriad USA Foundation σε συνεργασία με το Ιδρυμα Μποδοσάκη, η μνήμη του μένει ολοζώντανη και η αγάπη του για το χωριό του παίρνει «σάρκα και οστά» μέσα από μια σειρά στοχευμένων παρεμβάσεων και πρωτοβουλιών. Υπάρχει καλύτερο μνημόσυνο για έναν Ελληνα, που είχε τη «φλόγα» της κοινωνικής προσφοράς και δεν ξέχασε ποτέ την πατρίδα του;
Μόνος δρόμος η θάλασσα
Το Κυπαρίσσι φωλιάζει στον Πάρνωνα στην ανατολική Πελοπόννησο, πνιγμένο στις ελιές, στις χαρουπιές, στα κυπαρίσσια. Είναι στραμμένο προς το Μυρτώο Πέλαγος. Απέχει τέσσερις και πλέον ώρες από την Αθήνα και δύο από τη Σπάρτη, με το τελευταίο τμήμα της διαδρομής να είναι αρκετά δύσκολο και κουραστικό: φιδογυριστές στροφές, κάτω από θεόρατα βράχια. Δεν είναι τυχαίο ότι μέχρι το 1974 μοναδικός τρόπος πρόσβασης και επικοινωνίας με τον «έξω κόσμο» ήταν η θάλασσα, με καΐκια που πηγαινοέρχονταν στο Λεωνίδιο, στις Σπέτσες, στην Υδρα και, πιο σπάνια, στον Πειραιά. Δρόμος δεν υπήρχε.
«Με μια μπουλντόζα και ένα κομπρεσέρ ξεκίνησε η διάνοιξη του οδικού άξονα το 1970 – και με υποχρεωτική προσωπική εργασία των ντόπιων, πέντε μέρες τον μήνα για κάθε άνδρα. Με πολύ κόπο έφτασαν μέχρι το γειτονικό χωριό, τον Χάρακα. Εκεί, όμως, ο βράχος δεν άνοιγε με τίποτα, οπότε χρειάστηκε η παρέμβαση των Μεικτών Ομάδων Μηχανημάτων Ανασυγκροτήσεως, της γνωστής ΜΟΜΑ. Αλλά κι εκείνοι ζορίστηκαν. Τέσσερα χρόνια έκαναν να τον τιθασεύσουν. Με καινούργια μηχανήματα ήρθαν τα συνεργεία, για πέταμα ήταν όταν τελείωσαν», θυμάται ο Κωνσταντίνος Γαβρίλης, πρόεδρος της κοινότητας Κυπαρισσίου.
«Οταν θα μεγαλώσω θα πάω στην Αμερική, θα γίνω πλούσιος και θα αγοράσω πολλά ρολόγια. Θα στείλω ένα και στο χωριό!», συνήθιζε να λέει ο μετέπειτα ευεργέτης του χωριού. Και κράτησε τον λόγο του.
Ο δρόμος άνοιξε, αλλά μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1990 άσφαλτος δεν υπήρχε. «Τουλάχιστον τρεις ώρες ήθελε το λεωφορείο, σ’ έναν άθλιο χωματόδρομο γεμάτο κοτρώνες, για να φτάσει στους Μολάους, την πιο κοντινή μας πόλη. Στην πραγματικότητα είμαστε νησί. Κι έτσι έχουμε οργανώσει τη ζωή μας διαχρονικά, θεωρώντας δεδομένη την απομόνωση. Μέχρι το 2000 υπήρχε ακτοπλοϊκή σύνδεση με τον Πειραιά, ήταν επιδοτούμενο το δρομολόγιο. Μετά καταργήθηκε. Πιέσαμε με όλες μας τις δυνάμεις να επανέλθει, αλλά μάταια. Μια αντιπροσωπεία κατοίκων πήγε στον τότε υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας, Γιώργο Ανωμερίτη, να τον παρακαλέσουν. “Νησί είμαστε και μάλιστα άγονη γραμμή”, του είπαν. “Αν εσείς είστε άγονη γραμμή, τότε το Καστελλόριζο τι είναι;”, απάντησε εκείνος. Δεν μπόρεσε να καταλάβει ότι ήμασταν σε πολύ χειρότερη κατάσταση», λέει ο Παναγιώτης Τραϊφόρος, αντιδήμαρχος του Δήμου Μονεμβασίας για την Δημοτική Ενότητα Χάρακα στην οποία ανήκει το Κυπαρίσσι.
Οι δύο συνομιλητές μου δεν γνώρισαν τον Αντώνη Γκιουζέλη. Ξέρουν όμως καλά τον αντίκτυπο της προσφοράς του στο χωριό τους, που σήμερα έχει περίπου 270 κατοίκους. «Στην αρχή η Εκκλησία, η Μητρόπολη Σπάρτης, διαχειριζόταν το κληροδότημά του. Πλήρης αδιαφάνεια και κανένα έργο! Ευτυχώς για εμάς, κάποια χρονιά δεν έστειλαν ισολογισμό στις ΗΠΑ και το αμερικανικό ίδρυμα κινήθηκε νομικά εναντίον τους και τους αφαίρεσε τη διαχείριση. Από το 2011 η συνεργασία μας με το Ιδρυμα Μποδοσάκη είναι υποδειγματική. Και έχει αποτελέσματα», τονίζει ο κ. Τραϊφόρος.
Πράγματι, τα τελευταία δεκατρία χρόνια, με ετήσια εισροή πόρων της τάξης των 20.000 ευρώ, έχουν γίνει πολλά στο Κυπαρίσσι. Αναβαθμίστηκε το κτίριο του σχολείου –χτισμένο στα τέλη του 19ου αιώνα με σχέδια του Γερμανού αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλλερ– και απέκτησε σύγχρονο διδακτικό εξοπλισμό. Το κέντρο υγείας εξοπλίστηκε επίσης. Συντηρήθηκαν οι εκκλησίες του χωριού· κάποιες κινδύνευαν να καταρρεύσουν. Φτιάχτηκε παιδική χαρά. Τοποθετήθηκαν στην παραλία νέα παγκάκια, όργανα γυμναστικής ενηλίκων και μηχανισμός προσβασιμότητας στη θάλασσα για άτομα με αναπηρία. Εγκαταστάθηκε ηλιακός φωτισμός στο μονοπάτι που συνδέει το κέντρο του χωριού με την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου (δημοφιλής περίπατος τόσο για τους κατοίκους όσο και για τους τουρίστες). Ξεκίνησε η δημιουργία γηπέδου ποδοσφαίρου. Δόθηκε οικονομική ενίσχυση σε κατοίκους που είχαν ανάγκη, όπως προβλέπει η διαθήκη του Γκιουζέλη. Και, το σημαντικότερο, έγινε η διάνοιξη 80, αρχικά, αναρριχητικών διαδρομών στις γύρω βουνοκορφές. Αυτή η επένδυση λειτούργησε ως καταλύτης για την εκκίνηση πρόσθετων επενδύσεων από τοπικούς και δημοτικούς φορείς και σταδιακά το Κυπαρίσσι έφτασε να καθιερωθεί ως διεθνής αναρριχητικός προορισμός.
«Παράδεισος»
«Επισκέφθηκα την περιοχή για πρώτη φορά το 2007, για να διερευνήσω τις δυνατότητες αναρρίχησης. Εντυπωσιάστηκα από τους βράχους –συμπαγής ασβεστόλιθος της καλύτερης ποιότητας– και από τη φυσική ομορφιά. Ηταν Μάρτιος και το χωριό ήταν σχεδόν ερημωμένο. Η τουριστική σεζόν ήταν σύντομη, μόλις δύο μήνες το καλοκαίρι. Τον υπόλοιπο χρόνο ελάχιστοι κάτοικοι παρέμεναν, κυρίως ηλικιωμένοι. Αμέσως είδα ότι αυτός ο τόπος θα μπορούσε να μεταβληθεί σε παράδεισο για τους αναρριχητές», λέει ο Αρης Θεοδωρόπουλος, οδηγός βουνού, προπονητής ορειβασίας – αναρρίχησης, ο πρώτος που αντιμετώπισε τα ελληνικά βράχια ως μοχλό ανάπτυξης και έκανε την Κάλυμνο «Μέκκα της αναρρίχησης». «Δημιουργήσαμε περίπου 450 ποιοτικές και ασφαλείς αναρριχητικές διαδρομές, μοιρασμένες σε 12 πεδία μέσα ή γύρω από το Κυπαρίσσι και τα γειτονικά χωριά. Διοργανώσαμε δύο μικρά αλλά πολύ πετυχημένα φεστιβάλ. Δεν είχαν μεγάλο προϋπολογισμό, όμως η συμμετοχή ξεπέρασε τις προσδοκίες μας. Επίσημοι καλεσμένοι ήταν κορυφαίοι αναρριχητές, όπως η Αυστριακή παγκόσμια πρωταθλήτρια Ανγκι Αϊτερ, η οποία ερωτεύτηκε το Κυπαρίσσι και έγινε “πρέσβειρά” του στη διεθνή αναρριχητική κοινότητα. Σήμερα το Κυπαρίσσι έχει τουρισμό σχεδόν όλο τον χρόνο, η τοπική οικονομία έχει ενισχυθεί, ξενοδοχεία και εστιατόρια είναι συνεχώς ανοιχτά και οι νέοι έχουν την επιλογή να μείνουν στον τόπο τους. Δεν αναζητούν εργασία στην Αθήνα και δεν ξενιτεύονται, όπως αναγκάζονταν να κάνουν οι προηγούμενες γενιές».
Χωρίς φαρμακείο, αλλά με επισκέπτες όλο τον χρόνο
Η Νεκταρία Τραϊφόρου επιβεβαιώνει την άνθηση που έφερε ο αναρριχητικός τουρισμός στο Κυπαρίσσι. Κατάγεται από τον Γέρακα Λακωνίας. Ηρθε εδώ ως ερωτική μετανάστρια, όπως λέει, αφού παντρεύτηκε Κυπαρισσιώτη. Η οικογένεια του συζύγου της ασχολούνταν κυρίως με την κτηνοτροφία, είχαν και ένα ταβερνάκι για τους ντόπιους. Ο ίδιος με τον αδελφό του άνοιξαν κάποια στιγμή δίπλα στο γραφικό λιμανάκι του Αγίου Νικολάου ένα μπαρ, κυρίως για όσους έφταναν με ιστιοπλοϊκά. Από εκείνη τη μικρή επιχείρηση, που αργότερα εξελίχθηκε σε ένα δημοφιλές εστιατόριο, γεννήθηκε το ξενοδοχείο Cavo Kortia, με δεκατρία πέτρινα στούντιο και διαμερίσματα.
«Ηταν όνειρο ζωής για όλους μας να φτιαχτούν αυτά τα σπιτάκια. Τη δεκαετία του 2000 πήραμε χρηματοδότηση μέσω ενός προγράμματος ΕΣΠΑ και ξεκινήσαμε, αλλά πέσαμε πάνω στην κρίση. Μας πήρε και μας σήκωσε! Ευτυχώς, οι αναρριχητές έδωσαν νέα πνοή στο χωριό μας. Πριν δημιουργηθούν τα αναρριχητικά πεδία, στις αρχές Σεπτέμβρη κλειδώναμε τα πάντα και φεύγαμε, δεν μπορούσαμε να σταθούμε ούτε μέρα παραπάνω. Τώρα λειτουργούμε όλο τον χρόνο. Εχουμε και τα παιδιά μας μαζί. Ο μεγάλος μας, ο Αριστείδης, είχε πάει για λίγο στην Αθήνα όπου εργάστηκε ως σερβιτόρος. Ξέρετε τι του έδιναν; Δυόμισι ευρώ την ώρα. Γύρισε πίσω τρέχοντας. Ποιος μπορεί να τα βγάλει πέρα με τέτοιο μεροκάματο; Είναι μεγάλη υπόθεση να μπορείς να ζήσεις στον τόπο σου».
«Κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μείνουμε στο χωριό και να το “αναστήσουμε”, να μη ρημάξει. Ομως, πρέπει να μας βοηθήσει η πολιτεία, να στηρίξει την επαρχία έμπρακτα», λέει η ξενοδόχος Νεκταρία Τραϊφόρου.
Η έλευση του τουρισμού, πάντως, δεν λύνει όλα τα προβλήματα. «Η πρόσβαση στο Κυπαρίσσι παραμένει δύσκολη. Μηχάνημα αυτόματης ανάληψης χρημάτων δεν υπάρχει, ούτε φαρμακείο, φροντίζουμε όλοι να έχουμε τα συρτάρια μας γεμάτα με φάρμακα και δίνει ο ένας στον άλλον ό,τι χρειαστεί. Αγροτικός γιατρός ήρθε πριν από τρία χρόνια, αλλά δεν είναι πάντα εδώ (σ.σ. κάνει και εφημερίες στους Μολάους, όπως θα με ενημερώσει αργότερα ο αντιδήμαρχος Μονεμβασιάς). Ιδιαίτερα αυτό μας προκαλεί ανασφάλεια. Οχι τόσο για εμάς τους ίδιους, όσο για τους τουρίστες. Πώς θα αντιμετωπιστεί ένα επείγον περιστατικό; Ενα ατύχημα με κάποιον αναρριχητή; Κάθε φορά που μου τηλεφωνούν οικογένειες με μικρά παιδιά για να κλείσουν δωμάτιο, ρωτάω τον αγροτικό γιατρό αν θα είναι εδώ εκείνες τις μέρες πριν επιβεβαιώσω την κράτηση, για να τους ενημερώσω», συνεχίζει η κ. Τραϊφόρου.
«Αμελητέα ποσότητα»
«Κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μείνουμε στο χωριό και να το “αναστήσουμε”, να μη ρημάξει. Ομως, πρέπει να μας βοηθήσει η πολιτεία, να στηρίξει την επαρχία έμπρακτα, να μας δώσει κίνητρα και επιλογές, όχι μόνο λόγια και υποσχέσεις. Τους πολιτικούς του νομού μας μόνο μια φορά κάθε τέσσερα χρόνια τους βλέπουμε, πριν από τις εκλογές, για τον “σταυρό”. Πώς να μην αισθανόμαστε αμελητέα ποσότητα; Μόνο η παρουσία του Ιδρύματος Μποδοσάκη στο πλευρό μας μας έχει δώσει κουράγιο τελευταία. Μακάρι και άλλοι συμπολίτες μας να ακολουθήσουν το παράδειγμα του Αντώνη Γκιουζέλη. Είναι συγκινητικό όταν άνθρωποι που έχουν χρήματα τα αξιοποιούν με τόσο ουσιαστικό τρόπο».
Το νηπιαγωγείο άνοιξε ξανά
«Πριν από μια δεκαετία το νηπιαγωγείο του χωριού είχε κλείσει. Από τότε που προέκυψαν περισσότερες ευκαιρίες για δουλειές, αρκετά ζευγάρια έμειναν ή επέστρεψαν στο χωριό. Σήμερα τα νήπια είναι τέσσερα και τα παιδιά του δημοτικού δέκα. Ο ρυθμός “ανανέωσης” είναι ένα παιδί κάθε χρόνο. Η επόμενη χρονιά θα είναι εξαίρεση, περιμένουμε διδυμάκια! Κάτι κερδίζουν οι μαθητές μας από τη ζωή στην ύπαιθρο, αλλά και κάτι χάνουν σε επίπεδο ερεθισμάτων και απόκτησης κοινωνικών δεξιοτήτων», λέει η νηπιαγωγός Ματούλα Παπαγεωργίου, που συμπληρώνει δέκα χρόνια στο Κυπαρίσσι.
«Απομονωμένοι»
«Παρά τις προσπάθειες που γίνονται και όσο κι αν οι δωρεές έχουν ωφελήσει το χωριό, οι δυσκολίες είναι συγκεκριμένες: είμαστε απομονωμένοι, αυτό δεν μπορεί να αλλάξει. “Πήγαινε όπου αλλού θέλεις εκτός από το Κυπαρίσσι, θα θαφτείς εκεί”, μου έλεγαν γνωστοί και φίλοι πέρυσι, όταν διορίστηκα. Με στήριξε όμως η τοπική κοινωνία, αγαπώ τα παιδιά, περνάω καλά. Είναι γεγονός πάντως ότι δεν υπάρχουν δραστηριότητες ούτε για τα παιδιά ούτε για τους νέους. Για μια ξένη γλώσσα (με εξαίρεση τα μαθήματα Αγγλικών που προσφέρονται μέσω του Ιδρύματος Μποδοσάκη), για φροντιστήριο ή για κάποιο σπορ, η κοντινότερη πόλη είναι οι Μολάοι: δύο ώρες πήγαιν’-έλα με το λεωφορείο», συμφωνεί η δασκάλα Βασιλική Μανωλοπούλου. «Προσπαθούμε όσο μπορούμε να καλύψουμε αυτό το κενό. Η Ματούλα κάνει εθελοντικά μαθήματα παραδοσιακών χορών, εγώ ασχολήθηκα με τη δημιουργία της βιβλιοθήκης, που είναι το καμάρι μας».
Βγαίνοντας από το σχολείο, που έχει ολοήμερη λειτουργία, συναντώ τη Στέλλα Βασιλείου. Εχει φέρει ταπεράκι με φαγητό για την εννιάχρονη κόρη της. Η οικογένειά της ασχολείται με τον τουρισμό, έχουν ενοικιαζόμενα δωμάτια. «Πάει καλύτερα το χωριό τα τελευταία χρόνια. Βοήθησε πολύ η αναρρίχηση γιατί έχουμε επισκέπτες εκτός σεζόν, αλλά και πάλι κρατάμε Θερμοπύλες, ειδικά τον χειμώνα. Είμαστε μακριά από τα πάντα, όλα είναι δύσκολα. Μόλις η κόρη μας τελειώσει το δημοτικό θα πρέπει, για να φοιτήσει στο γυμνάσιο, να πάει στους Μολάους, να μείνει στη μαθητική εστία. Πώς θα μείνει μόνο του, μακριά από τους γονείς του, ένα παιδί δώδεκα ετών; Τον αγαπώ τον τόπο μου, μου αρέσει η ζωή εδώ, όμως είναι συνεχής ο πόλεμός μας για το καλύτερο».
Δωρεές με μέθοδο και διαφάνεια
Αθηνά Δεσύπρη, Πρόεδρος του Ιδρύματος Μποδοσάκη, το οποίο διαχειρίζεται το Tony Julius Fund
– Με ποιον τρόπο διαχειρίζεται το Ιδρυμα Μποδοσάκη τις δωρεές ιδιωτών;
– Οταν κάποιος ιδιώτης δωρητής εκδηλώσει ενδιαφέρον, αρχικά ιεραρχούνται οι σκοποί που επιθυμεί να υποστηρίξει –όπως η προαγωγή της παιδείας, η αναβάθμιση της υγείας, η προστασία του περιβάλλοντος και η υποστήριξη ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, μεταξύ άλλων– και οριστικοποιούνται μαζί του και με τη βοήθεια της ομάδας ειδικών μας. Στη συνέχεια καλείται να επιλέξει αν η δωρεά θα είναι ανώνυμη ή ονομαστική, καθώς και αν θα αξιοποιηθεί στο σύνολό της εντός συγκεκριμένης χρονικής περιόδου ή, εφόσον το ποσό το επιτρέπει, θα διαρκέσει εσαεί. Βάσει των αποφάσεών του σχεδιάζεται από εμάς μια αναλυτική πρόταση φιλανθρωπικού προγράμματος με τις επιμέρους ενέργειες, τα προβλεπόμενα αποτελέσματα, τους πιθανούς φορείς υλοποίησης, το χρονοδιάγραμμα και τον μηχανισμό παρακολούθησης και ελέγχου. Για το επόμενο στάδιο, δηλαδή την υλοποίηση του προγράμματος, το Ιδρυμα αξιοποιεί τους πιστοποιημένους μηχανισμούς διαχείρισης που διαθέτει και ενεργοποιεί ένα ευρύ δίκτυο στρατηγικών συνεργατών από την ελληνική επιστημονική κοινότητα, άλλα ιδρύματα και επιλεγμένες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, κρατικούς φορείς.
– Τι ζητούν συνήθως οι δωρητές προκειμένου να εμπιστευθούν τα χρήματά τους στα χέρια σας; Πώς χτίζεται μια σχέση εμπιστοσύνης;
– Συνήθως ήδη γνωρίζουν το ευρύ κοινωφελές έργο του Ιδρύματος και το καλό μας όνομα. Ξεκινάμε, λοιπόν, από μια βάση εμπιστοσύνης. Αυτή επιβεβαιώνεται όταν στη συνέχεια εξακριβώνουν τους αυστηρούς, αδιάβλητους μηχανισμούς διαχείρισης και ελέγχου, γνωρίζουν τα ικανά στελέχη μας, λαμβάνουν αναλυτική ενημέρωση, διαπιστώνουν ότι οι οικονομικές καταστάσεις ελέγχονται από ανεξάρτητη εταιρεία ορκωτών λογιστών και δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας και βλέπουν την εμμονή μας στις λεπτομέρειες και την υψηλή ποιότητα.
– Οι τοπικές κοινωνίες συνήθως αγωνιούν για τις τρέχουσες ανάγκες και είναι λογικό. Εσείς έχετε το βλέμμα σας και στο μέλλον. Πώς εξισορροπούν αυτά τα δύο;
– Δωρεές όπως αυτή του κληροδοτήματος Αντώνη Γκιουζέλη, με σταθερή ετήσια ροή πόρων, επιτρέπουν να υπάρχει παράλληλη μέριμνα για το παρόν και το μέλλον και αυτή είναι η δουλειά μας. Αυτό κάναμε στο Κυπαρίσσι. Υλοποιήσαμε έργα στο σχολείο, στην παιδική χαρά, στις εκκλησίες του χωριού, αλλά παράλληλα στηρίξαμε την πρωτοβουλία διάνοιξης αναρριχητικών διαδρομών, που τελικά έκαναν το Κυπαρίσσι πόλο έλξης αναρριχητικού τουρισμού από όλο τον κόσμο, μεταμορφώνοντας την οικονομία του χωριού.
– Πώς γίνονται τα έργα; Υπάρχουν μεσάζοντες; Και ποιοι τους ελέγχουν;
– Με βάση τις πιστοποιημένες με ISO διαδικασίες δωρεών του Ιδρύματος, παίρνουμε και αξιολογούμε τουλάχιστον τρεις προσφορές για την υλοποίηση κάθε έργου. Στα προγράμματα ανάπτυξης τόπων προσπαθούμε να συνεργαζόμαστε με επιχειρήσεις και επαγγελματίες της περιοχής. Με τους συνεργάτες μας ελέγχουμε την πρόοδο των εργασιών, την ποιότητα και το αποτέλεσμα των έργων.
«Πολλοί Ελληνες της διασποράς θέλουν να προσφέρουν και δεν γνωρίζουν τον τρόπο. Αναζητούν ένα όχημα εμπιστοσύνης για να προσφέρουν στην ελληνική κοινωνία».
– Μπορούν να υπάρξουν και άλλα «Κυπαρίσσια» στη χώρα;
– Θα είναι χαρά μας να συμβάλουμε προς αυτή την κατεύθυνση.
– Εκτός από προγράμματα αναβίωσης – ανάπτυξης τόπου, τι άλλο επιθυμούν συχνότερα να χρηματοδοτήσουν οι ιδιώτες δωρητές;
– Υποτροφίες, για να στηρίξουν το όνειρο νέων ανθρώπων: ονομαστικές, που φέρουν το όνομα του δωρητή τους ή κάποιου αγαπημένου του προσώπου, καθώς και υποτροφίες εις μνήμην.
– Είναι τέτοιου είδους δωρεές στην κουλτούρα των Ελλήνων; Αν όχι, τι θα μπορούσε να γίνει για να αλλάξει αυτό;
– Πιστεύουμε ότι πολλοί συμπολίτες μας, αλλά και Ελληνες της διασποράς, θέλουν να προσφέρουν και δεν γνωρίζουν τον τρόπο. Αναζητούν ένα όχημα εμπιστοσύνης για να προσφέρουν στην ελληνική κοινωνία. Η κουλτούρα αλλάζει με την εμπιστοσύνη κι αυτή με τη σειρά της χτίζεται με κανόνες και εποπτεία από τη μεριά της πολιτείας και με αυτορρύθμιση από τη μεριά των φορέων της κοινωνίας των πολιτών. Οταν διαχειρίζεσαι χρήματα είτε του δικού σου οργανισμού είτε άλλου, πρέπει να το κάνεις με επαγγελματισμό, διαφάνεια και λογοδοσία.
– Τι πιστεύετε ότι θα έλεγε ο Αντώνης Γκιουζέλης αν μπορούσε να δει σήμερα το χωριό του;
– Δεν ξέρω τι θα έλεγε, αλλά ελπίζω να ένιωθε συγκίνηση και υπερηφάνεια για όσα το κληροδότημά του προσφέρει στις επόμενες γενιές του τόπου του, τόσα χρόνια μετά το δικό του μεγάλο ταξίδι.