Εξι χρόνια μετά τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι που άφησε πίσω της 104 νεκρούς έκλεισε ο πρώτος κύκλος της δικαστικής διαδικασίας, καθώς ανακοινώθηκαν οι αποφασεις για τα 21 άτομα που κάθισαν στο εδώλιο.
Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών επέβαλε ποινή φυλάκισης πέντε ετών σε πέντε πρώην υψηλόβαθμα στελέχη της Πυροσβεστικής και μετέτρεψε τις ποινές σε χρηματικές, με ποσά που κυμαίνονται γύρω στις 38.000 ευρώ για τον καθένα. Επίσης καταδίκασε τον Κωνσταντίνο Αγγελόπουλο σε ποινή φυλάκισης τριών ετών για εμπρησμό, καθώς ήταν εκείνος που έβαλε τη φωτιά στο Νταού Πεντέλης και στη συνέχεια επεκτάθηκε.
Ειδικότερα, η απόφαση του Δικαστηρίου για τους έξι που κηρύχθηκαν ένοχοι έχει ως εξής:
- Σωτήρης Τερζούδης, αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος, συνολική ποινή φυλάκισης 111 ετών, δηλαδή 5 χρόνια.
- Βασίλης Ματθαιόπουλος, υπαρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος, συνολική ποινή φυλάκισης 15 ετών, δηλαδή 5 χρόνια.
- Ιωάννης Φωστιέρης, διοικητής του Ενιαίου Συντονιστικού Κέντρου Επιχειρήσεων, ποινή φυλάκισης 111 έτη, δηλαδή 5 χρόνια.
- Νικ. Παναγιωτόπουλος, διοικητής της Διοίκησης Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Αθηνών, ποινή φυλάκισης 111 έτη, δηλαδή 5 χρόνια.
- Χαράλαμπος Χιόνης, διοικητής Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Ανατολικής Αττικής, ποινή φυλάκισης 111 έτη, δηλαδή 5 χρόνια.
- Κων. Αγγελόπουλος, κάτοικος που έβαλε τη φωτιά, ποινή φυλάκισης 3 έτη.
Σημειώνεται ότι το ελαφρυντικό του πρότερου σύννομου βίου αναγνώρισε το δικαστήριο στους τέσσερις από τους έξι. Ειδικότερα, αναγνωρίστηκε στους Σωτήρη Τερζούδη, Ιωάννη Φωστιέρη, Νικόλαο Παναγιωτόπουλο και Χαράλαμπο Χιώνη.
Δεν αναγνώρισε ελαφρυντικά στον Βασίλη Ματθαιόπουλο και στον Κωνσταντίνο Αγγελόπουλο.
Ποιοι κρίθηκαν αθώοι
Υπενθυμίζεται ότι αθώοι κρίθηκαν, παρά την αντίθετη εισαγγελική πρόταση, οι Βάιος Θανασιάς, τότε αντιδήμαρχος Δήμου Μαραθώνα, Ευάγγελος Μπουρνούς, τότε δήμαρχος Ραφήνας – Πικερμίου, Αντώνης Παλπατζής, τότε αντιδήμαρχος Ραφήνας – Πικερμίου.
Αθώοι κρίθηκαν επίσης –όπως είχε προτείνει ο εισαγγελέας– τα στελέχη της Πυροσβεστικής Χρήστος Γκολφίνος, Φίλιππος Παντελεάκος, Δαμιανός Παπαδόπουλος, Χρήστος Λάμπρης, Χρήστος Δροσόπουλος, Γεώργιος Πορτοζούδης και Στέφανος Κολοκούρης, ο τότε αξιωματικός στα Εναέρια Μέσα της ΕΛ.ΑΣ. Χαράλαμπος Συρογιάννης, ο τότε γενικός γραμματέας Πολιτικής Προστασίας Ιωάννης Καπάκης, η τότε περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου και οι τότε δήμαρχοι Μαραθώνα Ηλίας Ψινάκης και Πεντέλης Δημήτριος–Στέργιος Καψάλης.
Εντονες αντιδράσεις στην ανακοίνωση της απόφασης
Στο άκουσμα της απόφασης οι πολίτες που βρίσκονταν στην ασφυκτικά γεμάτη αίθουσα του Εφετείου αντέδρασαν έντονα. Φώναζαν «μπράβο, μπράβο» και χειροκροτούσαν ειρωνικά. Η ένταση κορυφώθηκε με την ανακοίνωση της προέδρου για τη λύση της συνεδρίασης, οπότε και απειλήθηκαν επεισόδια όταν κάποιοι από το ακροατήριο κινήθηκαν προς τους κατηγορουμένους και χρειάστηκε η επέμβαση της Αστυνομίας. Οι κατηγορούμενοι φυγαδεύτηκαν από την είσοδο που χρησιμοποιούν οι δικαστές.
«Το δικαστήριό σας αποτελεί προσβολή για τους νεκρούς, τους ζωντανούς και την αλήθεια» άρχισε να φωνάζει κάποιος από το κοινό προκαλώντας φωνές και ξέσπασμα θυμού από άλλους.
«Ολοι έντιμοι οικογενειάρχες είναι… Και εμείς οικογένειες είχαμε… Δεν μπορώ άλλο… Περίμενα έξι χρόνια… Θα το πάθω το εγκεφαλικό σήμερα. Εχετε καταλάβει τι δικάσατε;» είπε μια γυναίκα.
Οι κάτοικοι αντιδρούσαν με χειροκροτήματα αποδοκιμασίας σε κάθε διακοπή ενώ πολλοί από αυτούς φώναζαν στους δικαστές «Ολη η Ελλάδα ξέρει τι έγινε στο Μάτι και εμείς βασιζόμαστε σε εσάς…»
Παρέμβαση του Αρείου Πάγου
Λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση της απόφασης έγινε γνωστό πως η πρόεδρος του Αρείου Πάγου, Ιωάννα Κλάπα Χριστοδουλέα, θα ζητήσει την επίσπευση της καθαρογραφής της απόφασης προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος παραγραφής αδικημάτων. Παράλληλα, θα ερευνηθεί αυτεπαγγέλτως εάν συντρέχουν λόγοι άσκησης έφεσης κατά το σκέλος εκείνο που αφορά τις αθωώσεις των εμπλεκομένων στην τραγωδία της 23ης Ιουλίου 2018.
Αναλυτικότερα, η πρόεδρος του Αρείου Πάγου αναμένεται να ζητήσει από τον προϊστάμενο του Πρωτοδικείου Αθηνών Χριστόφορο Λινό να προβεί σε κάθε δυνατή ενέργεια προκειμένου στο συντομότερο δυνατό χρόνο να καθαρογραφεί η απόφαση του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, ώστε να μπορέσει να προσδιοριστεί η δίκη σε δεύτερο βαθμό.
Π. Μαρινάκης: Επανέφερε μνήμες και προκάλεσε αντιδράσεις
«Την 23η Ιουλίου του 2018 κανείς μας δεν πρόκειται να την ξεχάσει. Και πολύ περισσότερο όσοι έχασαν τους δικούς τους ανθρώπους. Η ανακοίνωση της απόφασης του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, έξι χρόνια μετά, επανέφερε μνήμες και προκάλεσε αντιδράσεις», έγραψε σε ανάρτησή του στο διαδίκτυο ο Παύλος Μαρινάκης.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος συνέχισε: «Ακούγοντας και διαβάζοντας όσα λέγονται και γράφονται, νιώθω την ανάγκη να σας καταθέσω κάποιες σκέψεις:
Πρώτον, κατέχοντας οποιοδήποτε δημόσιο αξίωμα είναι ανεπίτρεπτο να σχολιάζουμε δικαστικές αποφάσεις.
Στη χώρα μας υπάρχει διάκριση των εξουσιών και από το 2019 στο Μέγαρο Μαξίμου δεν λειτουργεί «παραϋπουργείο Δικαιοσύνης», όπως επωνύμως έχει καταγγελθεί από πρώην Υπουργό Δικαιοσύνης της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.
Η Δικαιοσύνη – και μόνο αυτή – είναι υπεύθυνη για την έκδοση αποφάσεων και την επιβολή ποινών.
Δεύτερον, στη συγκεκριμένη υπόθεση εφαρμόστηκε ο Ποινικός Κώδικας που ψηφίστηκε το 2019 από την τότε κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, λίγο πριν φύγει από την εξουσία. Γιατί; Γιατί υποχρεωτικά, κάθε κατηγορούμενος δικάζεται με βάση την επιεικέστερη νομοθεσία που έχει ισχύσει – έστω και για μία ημέρα – από τον χρόνο τέλεσης της πράξης του μέχρι την αμετάκλητη εκδίκαση της απόφασης. Συνεπώς, οι αλλαγές που έκανε η κυβέρνηση της ΝΔ στον Ποινικό Κώδικα – τις οποίες δεν ψήφισε η αντιπολίτευση – τόσο κατά την πρώτη τετραετία, όσο και κατά τη δεύτερη, πριν από λίγους μήνες, ήταν εκ του νόμου αδύνατον να εφαρμοστούν στην εν λόγω υπόθεση.
Πράγματι, με τις τροποποιήσεις των τελευταίων ετών αυστηροποιήθηκαν μια σειρά από διατάξεις, σχετιζόμενες με τον εμπρησμό εκ δόλου ή εξ αμελείας, ενώ, παράλληλα, με την τελευταία τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα ισχύει ένα εντελώς διαφορετικό νομικό καθεστώς ως προς την έκτιση των πλημμεληματικών ποινών.
Τρίτον, η Δικαιοσύνη διαθέτει νομικά εργαλεία τα οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει, εφόσον κρίνει ότι πρέπει να το πράξει. Ακόμα, όμως και να συμβεί αυτό, επειδή, επαναλαμβάνω, είναι υποχρεωτική η εφαρμογή του επιεικέστερου νόμου και οι επίμαχες πράξεις έχουν χαρακτηριστεί ως πλημμεληματικού χαρακτήρα στο σύνολό τους, παραγράφονται τον Ιούλιο του 2026, δηλαδή με την παρέλευση 8 ετών από την τέλεσή τους. Συνεπώς, αναλόγως με τις αποφάσεις της Ελληνικής Δικαιοσύνης ως προς την άσκηση έφεσης ή αναίρεσης, όλα εν συνεχεία πρέπει να γίνουν πολύ γρήγορα γιατί υπάρχει σοβαρός κίνδυνος παραγραφής.
Εν κατακλείδι, η εκτελεστική και η νομοθετική εξουσία δεν έχουν καμία δυνατότητα ούτε καν σχολιασμού των αποφάσεων της δικαστικής εξουσίας. Οφείλουν, όμως, να εισάγουν και να νομοθετούν διατάξεις οι οποίες να δίνουν τα αναγκαία νομικά όπλα σε ένα δικαστήριο για να εκδίδει αντιστοίχως δίκαιες αποφάσεις, όπως εκείνο κρίνει».
Ο κ. Μαρινάκης υπογράμμισε: «Εμείς θα συνεχίσουμε να πράττουμε το αυτονόητο, δηλαδή να μην εργαλειοποιούμε δικαστικές αποφάσεις και να μην τις κρίνουμε κατά το δοκούν. Σε κάθε περίπτωση, προκαλεί ευλόγως εντύπωση η αφωνία εκείνων που, αναλόγως την υπόθεση, μετατρέπονται σε λαϊκούς δικαστές και σήμερα δεν έχουν να πουν ούτε μισή λέξη για το νομικό πλαίσιο κάτω από το οποίο εξεδόθη αυτή η απόφαση».
Γ. Φλωρίδης: Απόφαση με βάση «νομοθεσία του 2019»
Με τις παλαιότερες ευμενέστερες διατάξεις του Ποινικού Κώδικα δικάστηκαν οι κατηγορούμενοι στην υπόθεση της μεγάλης πυρκαγιάς στο Μάτι τον Ιούλιο του 2018, επισήμανε ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης, μιλώντας στην ΕΡΤ.
Αναφερόμενος στην απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών, ο κ. Φλωρίδης, ανέφερε ότι «με βάση μια νομοθεσία η οποία διαμορφώθηκε το 2019, ένα χρόνο μετά από αυτή τη φοβερή τραγωδία, αυτές οι διατάξεις ήταν ευμενέστερες για τους κατηγορουμένους και το δικαστήριο εφάρμοσε αυτές τις διατάξεις». «Το 2019 αφού όλο αυτό το φοβερό έγκλημα είχε γίνει το 2018 ο ΣΥΡΙΖΑ που ήταν τότε στην κυβέρνηση άλλαξε την τελευταία μέρα τον Ποινικό Κώδικα. Ενώ είχε γίνει αυτό», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Μάλιστα, σημείωσε πως αν ίσχυε ο νέος Ποινικός Κώδικας που ψηφίστηκε πρόσφατα από τη Βουλή, οι προβλεπόμενες ποινές θα ήταν κάθειρξη από 10 έως 20 χρόνια.
Μάκης Βορίδης: Δεν έγιναν αυτά που έπρεπε να γίνουν
«Προφανώς θα υπάρξουν και εφέσεις, πρέπει να δούμε και τη στάση του εισαγγελέως ως προς τις απαλλακτικές προτάσεις. Υπάρχουν θέματα μπροστά, άρα εμείς, η κυβέρνηση, το ακούμε». Σε κάθε περίπτωση, «η απορία εύλογη, η αντίδραση εύλογη, όλα αυτά είναι κατανοητά», σημείωσε ο Μάκης Βορίδης στον τηλεοπτικό σταθμό «ΣΚΑΪ».
Υπό το πρίσμα, επίσης, ότι «θα πρέπει να ξέρει κανείς τις λεπτομέρειες της υποθέσεως», ο υπουργός Επικρατείας διετύπωσε τη γνώμη ότι «μια τέτοιου τύπου ποινή για μια τέτοιου τύπου τραγωδία, για μία τέτοιου μεγέθους τραγωδία και καταστροφή, είναι αναντίστοιχη. Μπορεί να μην μπορούμε να προσδιορίσουμε αν φταίει το δικαστήριο ή ο τρόπος που συντάχθηκε η ποινική δικογραφία ή ο τρόπος που έγιναν οι κατηγορίες, η Εισαγγελία που τις απέδωσε, ή αν φταίει το ότι δεν υπήρχε ένα πλέγμα διατάξεων που να προσδιορίζει με ακρίβεια την ευθύνη. Πάντως η γενική αίσθηση είναι ότι κάτι φταίει». Εν κατακλείδι, «η σειρά των ευθυνών μας αφήνει με μια αίσθηση ότι δεν έγιναν αυτά που έπρεπε να γίνουν».
ΚΚΕ: Δικαίως προκαλεί την οργή των συγγενών των θυμάτων
«Η απόφαση του δικαστηρίου για το Μάτι δικαίως προκαλεί την οργή των συγγενών των θυμάτων και των κατοίκων, γατί διαπνέεται από τη γνωστή λογική του “ανθρώπινου λάθους”, που εξαντλεί την απόδοση ευθυνών σε κάποιους υπηρεσιακούς παράγοντες και μάλιστα με χαμηλές ποινές, ενώ αφήνει στο απυρόβλητο τους υψηλά ιστάμενους και τους πολιτικά υπεύθυνους» αναφέρει σε σχόλιό του, το ΚΚΕ και καταλήγει επισημαίνοντας:
«Είναι η ίδια ακριβώς λογική που επιστρατεύεται πάντα για να συγκαλυφθούν τα διάφορα εγκλήματα σε βάρος του λαού, όπως συμβαίνει και στην περίπτωση του εγκλήματος των Τεμπών».
Ζωή Κωνσταντοπούλου: Εξόφθαλμη κακοδικία
Για «εξόφθαλμη κακοδικία» έκανε λόγο η πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας, Ζωή Κωνσταντοπούλου από το βήμα της Βουλής, σχολιάζοντας τη σημερινή απόφαση.
Ειδικότερα, η κυρία Κωνσταντοπούλου ανέφερε ότι ντρέπεται για την απόφαση του δικαστηρίου, που αντί να διαγνώσει ότι «το έγκλημα στο Μάτι ήταν κακούργημα» «ήρθε σήμερα, σε συνέχεια πάμπολλων πράξεων και παρεμβάσεων συγκάλυψης, για να αποφανθεί ότι είναι αθώοι 15 βασικοί κατηγορούμενοι, μεταξύ των οποίων, εκλεκτά πρόσωπα του κ. Μητσοτάκη και η πρώην περιφερειάρχης κυρία Δούρου και να βρει ενόχους κάποιους, στους οποίους επιβλήθηκαν ποινές-χάδια και μάλιστα με αναστολή».
Αυτή είναι η απόφαση του δικαστηρίου, ότι τελικώς δεν έφταιξε κανείς, είπε η κυρία Κωνσταντοπούλου, η οποία ζήτησε επίσης να ερευνηθεί πώς έτυχε η ίδια δικαστής να προεδρεύσει σε τρεις συνδεδεμένες υποθέσεις, του Φαλήρου, της Μάνδρας και του Ματιού.
Ελληνική Λύση: Η ετυμηγορία ήλθε να επισφραγίσει τη συντονισμένη συγκάλυψη
Ανακοίνωση για την απόφαση εξέδωσε η Ελληνική Λύση. «Η ετυμηγορία του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών ήλθε να επισφραγίσει την πολυετή, συντονισμένη συγκάλυψη ηθικών και φυσικών αυτουργών του εγκλήματος στο Μάτι», τονίζει.
Σύμφωνα με το γραφείο Τύπου του κόμματος «έπειτα από τη φυγάδευση “σκοτεινών” προσώπων με άμεση εμπλοκή, κάποια εκ των οποίων αναβαθμίστηκαν και ανέλαβαν “υψηλές” θέσεις, ήλθε και η “δικαστική απαξίωση” των 104 δολοφονημένων συνανθρώπων μας. Η Ελληνική δικαιοσύνη απεφάνθη ότι η ζωή του Ελληνα “αξίζει” κάτι λιγότερο από 400 ευρώ».