«Εξω από τον χώρο της Μόριας βρίσκονται τα σύνορα της Ευρώπης», τόνιζε πρόσφατα με νόημα ο εισηγητής της Επιτροπής Μετανάστευσης της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης Αντρέα Ριγκόνι από τη Λέσβο. Ισως, πράγματι, τα σύνορα της Ευρώπης να σταματούν ακριβώς εκεί, καθώς η υποσχεθείσα ευρωπαϊκή αλληλεγγύη δεν έφτασε ποτέ παρά τις μεγαλοστομίες, την ώρα που ο αριθμός που έδινε στη δημοσιότητα η Υπατη Αρμοστεία είναι συγκλονιστικός: περισσότεροι από μισό εκατομμύριο πρόσφυγες και μετανάστες έφθασαν ήδη στην Ελλάδα εντός του έτους. Κοινή διαπίστωση; Λίγες ημέρες αφότου εγκαινιάστηκε το πρώτο hotspot στο νησί, στο Κέντρο Καταγραφής Μεταναστών και Προσφύγων στη Μόρια οι εικόνες είναι τραγικές.
Αλλά αυτό που εκτυλίσσεται δεν είναι προσφυγική κρίση. Είναι πρωτίστως κρίση αλληλεγγύης. Και σε αυτή την κρίση, ίσως η μόνη που κατάφερε να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων της αλληλεγγύης είναι η Κοινωνία των Πολιτών.
Ειδικότερα και ενδεικτικά, το Ιδρυμα Open Society Foundations (OSF) παρεμβαίνει τα τελευταία 25 χρόνια με συγκεκριμένες δράσεις, πληθώρα προγραμμάτων για την υποστήριξη των μεταναστευτικών και προσφυγικών πληθυσμών στην Ευρώπη. Οι ιθύνοντες του OSF διέβλεψαν από νωρίς την κρίση και το επερχόμενο ανθρωπιστικό ζήτημα στην Ελλάδα, τονίζοντας ότι συνολικά η Ευρώπη πρέπει να επαναδιεκδικήσει το όραμά της για μία κοινωνία βασισμένη στην αλληλεγγύη.
Σε αυτό το πνεύμα ξεκίνησε τη δραστηριοποίησή του το 2013 στην Ελλάδα το SolidarityNow, με πρωτοβουλία του OSF. Ομάδα σημαντικών ανθρώπων από τον ακαδημαϊκό χώρο, τον χώρο της επιστήμης και τον επιχειρηματικό κόσμο ηγήθηκαν αθόρυβα, με συνέπεια να επιτελούν σύνθετο έργο στο πλευρό της Κοινωνίας των Πολιτών. Ετσι:
• Δημιούργησαν και λειτουργούν δύο Κέντρα Αλληλεγγύης, στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, έχοντας προσφέρει από το 2014 έως σήμερα δωρεάν ιατρικές, νομικές κ.ά. υπηρεσίες σε περισσότερους από 32.000 ανθρώπους. • Συνεργάζονται με καταξιωμένες οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών στηρίζοντας προγράμματα για τους μεταναστευτικούς πληθυσμούς.
• Στηρίζουν Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, όπως το PRAKSIS και η METAδραση, για να προσφέρουν ιατρική περίθαλψη και υπηρεσίες διερμηνείας. Μετά από αίτημα της Υπηρεσίας Πρώτης Υποδοχής, το SolidarityNow υποστηρίζει δύο κινητές μονάδες στην Κω και στη Λέρο, μέσω των οποίων προσφέρθηκε βοήθεια σε περίπου 42.000 νεοαφιχθέντες το διάστημα Ιανουαρίου-Αυγούστου 2015.
• Αναπτύσσουν συνέργεια με τον Δήμο Θεσσαλονίκης για πρόγραμμα στέγασης προσφύγων.
«Απαντώντας» στο έλλειμμα εθνικού και ευρωπαϊκού σχεδίου αντιμετώπισης της κρίσης, το SolidarityNow διέθεσε σε δωρεές, αποκλειστικά για την ανακούφιση πληγέντων από την προσφυγική κρίση στην Ελλάδα για το 2015, ποσό άνω των 10 εκατ. ευρώ. Απώτερος στόχος; Να προωθηθούν πολιτικές και πρακτικές που θα προστατεύουν τους πρόσφυγες και τις μετακινήσεις τους. Γιατί όπως λένε αυτοί που συγκροτούν την πρωτοβουλία, αυτή είναι η τελευταία ευκαιρία για τα κράτη της Ε.Ε να επιδείξουν αλληλεγγύη. Γ.Μ.