«Είχαμε ειδοποιηθεί για ένα παιδάκι τεσσάρων χρόνων από τη Συρία, το οποίο ταξίδευε με κάποιον που δήλωνε πατέρας του. Αποκαλύφθηκε ότι επρόκειτο για διακινητή ρουμανικής καταγωγής. Ανέλαβα να το συνοδεύσω με ασφάλεια μέχρι τη δομή φιλοξενίας στην Αλεξανδρούπολη. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, το παιδάκι δέθηκε τόσο πολύ μαζί μου, που του ήταν αδύνατον να με αποχωριστεί. Ετσι έμεινα για ένα βράδυ μαζί του, μέχρι να συνηθίσει και να εγκλιματιστεί στο νέο περιβάλλον. Η περίπτωση αυτού του παιδιού με συγκλόνισε». Αμέτρητες οι ιστορίες που αναδύονται στη δίνη του προσφυγικού. Κάποιοι είναι εκεί να τις ακούσουν πρώτοι.
Τα παραπάνω διηγείται η Λυδία, μέλος του Δικτύου Επιτροπείας Ασυνόδευτων Ανηλίκων της ΜΕΤΑδρασης, οργάνωσης που μεταξύ άλλων παρέχει υπηρεσίες διερμηνείας, νομικής υποστήριξης και συνοδείας ασυνόδευτων ανηλίκων προς τις δομές φιλοξενίας. Η Ανδρονίκη είναι επίσης συνοδός της ΜΕΤΑδρασης. «Από το 2013 έχω τη χαρά να έχω συνοδεύσει πολλά παιδιά από κέντρα κράτησης σε κατάλληλες δομές φιλοξενίας», λέει. Δύο κορίτσια θα τα θυμάται πάντα. «Μια ανήλικη τετραπληγική, συνοδευόμενη από τη 17χρονη αδερφή της. Εχοντας διασχίσει οι δυο τους πολλές πόλεις, ταξιδεύοντας από το Ιράν μέχρι τη Σάμο, όπου τις έβγαλε ο δρόμος τους αναζητώντας έναν τρόπο να φτάσουν στη μητέρα τους, είχαν μόνο η μία την άλλη και μια εσωτερική δύναμη που τις τροφοδοτούσε συνεχώς… Η χαρά και η συγκίνηση όταν τους παραδώσαμε αναπηρικό αμαξίδιο ήταν απερίγραπτη και τα ευχαριστώ τους αμέτρητα. Δύο γενναία κορίτσια γεμάτα ζωή, αγάπη και ευγνωμοσύνη, που ξέρουν από νωρίς τι θα πει αγώνας και από τα οποία μπορούμε να μάθουμε κι εμείς πολλά». Η Ανδρονίκη δεν θα ξεχάσει ένα από τα πρώτα πράγματα που της είπε το 17χρονο κορίτσι: «Οταν ταξιδεύεις, γνωρίζεις καλούς ανθρώπους και βλέπεις ενδιαφέροντα πράγματα στον κόσμο». «Αυτή η συνοδεία ήταν πολύ διαφορετική, μια συνοδεία γεμάτη και πιο “πλούσια” από ποτέ».
Το έργο της ΜΕΤΑδρασης στον τομέα της συνοδείας, ένα μεγάλο κενό στα σύνορα, έχει κάνει εντύπωση και εκτός συνόρων. Πρόσφατα, η Ελληνική Πρωτοβουλία (The Hellenic Initiative – THI), ένας «συνασπισμός» Ελλήνων της διασποράς, με μεγάλη δράση, ενέκρινε δωρεά ύψους 100.000 δολαρίων στην οργάνωση για τη δημιουργία στη Μυτιλήνη πρότυπης Μεταβατικής Δομής Φιλοξενίας ασυνόδευτων ανήλικων αιτούντων άσυλο. Η Δομή αναμένεται να λειτουργήσει από τις αρχές Δεκεμβρίου, εστιάζοντας στα παιδιά που είτε έχασαν τους γονείς τους είτε χωρίστηκαν από αυτούς. Η μονάδα θα φιλοξενεί τα παιδιά για έως και 15 μέρες, έως ότου βρεθεί κατάλληλος χώρος φιλοξενίας, διασφαλίζοντας πως δεν θα οδηγηθούν σε χώρους κράτησης, όπως γίνεται σε μεγάλο βαθμό σήμερα. Εκτός από φιλοξενία θα προσφέρεται ψυχολογική στήριξη, ιατρική φροντίδα και δημιουργική απασχόληση. Επίσης, θα λειτουργεί υπηρεσία αναζήτησης συγγενών, με στόχο την επανένωση των παιδιών με γονείς ή συγγενείς σε άλλο κράτος-μέλος της Ε.Ε. Η Μεταβατική Δομή της Μυτιλήνης θα φιλοξενεί αγόρια έως 15 ετών και κορίτσια έως 18 ετών, ενώ στόχος είναι να φιλοξενούνται και μητέρες με τα βρέφη τους.
«Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες ανθρωπιστικές κρίσεις στην ιστορία, όχι μόνο της Ελλάδας, ολόκληρου του κόσμου», λέει ο Μιχ. Πρίντζος, διευθυντής προγραμμάτων της Ελληνικής Πρωτοβουλίας. «Η Ελλάδα και κυρίως τα ακριτικά νησιά μας σηκώνουν ένα βάρος που καθίσταται ακόμα μεγαλύτερο αν αναλογιστούμε τις περιορισμένες δυνάμεις τους». Στόχος της ΜΕΤΑδρασης είναι να δημιουργηθούν άλλες τρεις παρόμοιες δομές σε Κω, Λέρο και Σάμο.