Ο μικρός Ρασίντ από τη Συρία είχε κάτσει πάνω από το ταψί με το αλβανικό αλμυρό μπουρέκ και το κοιτούσε με απορία. Τέτοιο πράγμα δεν έχει ξαναδεί. Το έχει φτιάξει μόλις η κ. Λίρα από την Αλβανία. Στην πατρίδα της το λένε Byrek Me Qumesht και θυμίζει τη δική μας γαλατόπιτα. «Α, είναι πολύ εύκολο» είχε πει η Λίρα στην παρέα πιάνοντας να εξηγεί τη συνταγή. Χρειαζόμαστε 10-12 μεγάλα φύλλα πέρεκ (έτοιμο ψημένο λεπτό φύλλο που βρίσκουμε στην Ευριπίδου), αυγά, γάλα, βούτυρο φρέσκο, αλάτι. Μουλιάζουμε τα σπασμένα φύλλα στο μείγμα αυγών-γάλακτος, τα απλώνουμε σε στρώσεις στο ταψί, ραντίζουμε με βούτυρο και ψήνουμε. Πριν ακόμα βγει από το φούρνο, η μυρωδιά είχε σπάσει τη μύτη μικρών και μεγάλων.
Τέτοια νόστιμα γίνονται κάθε Δευτέρα απόγευμα στο Εργαστήρι Μαγειρικής του 132ου Δημοτικού Σχολείου της Αθήνας, τη γνωστή Γκράβα. Το σχολείο -χάρη σε έναν πραγματικά χαρισματικό νέο διευθυντή, που δεν αφήνει ευκαιρία να πάει χαμένη, τον κ. Πέτρο Χαραβιτσίδη- συμμετέχει στο πρόγραμμα του Δήμου Αθηναίων «Σχολεία Ανοιχτά στη Γειτονιά, Ανοιχτά στην Κοινωνία», μια πρωτοβουλία που έχει στόχο να κάνει το σχολείο ξανά στέκι της γειτονιάς. Στο πλαίσιο αυτό, από τον περασμένο Οκτώβριο τα απογεύματα, με την αρωγή και των Παιδικών Χωριών SOS, οι αίθουσες ανοίγουν για ένα σωρό εργαστήρια, όπως φωτογραφίας, κίνησης και μαγειρικής, εντελώς δωρεάν για τους μαθητές, τους γονείς, τους δασκάλους. Και είναι πάντα ενδιαφέρουσες οι συναντήσεις, αφού οι συμμετέχοντες προέρχονται από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.
Είναι εδώ και χρόνια που στο δημοτικό της Γκράβας πάνω από το 75-80% των μαθητών είναι παιδιά μεταναστών και προσφύγων προερχόμενα από 15 διαφορετικές χώρες, με άλλη θρησκεία και πολιτισμό, άλλη μητρική γλώσσα. «Το φαγητό όμως είναι γλώσσα κοινή» λέει η Αντζελίνα Καλογεροπούλου, δημοσιογράφος και food blogger (www.twominutesangie.com) που έχει αναλάβει εθελοντικά να συντονίζει το εργαστήρι της Δευτέρας. «Το φαγητό δεν γνωρίζει σύνορα και ένας από τους στόχους της δράσης είναι να φέρουμε τους γονείς κοντά ώστε να δουν ότι έχουν κι ακόμα ένα κοινό εκτός του ότι έχουν τα παιδιά τους στο ίδιο σχολείο».
Κάθε φορά, αναλαμβάνει δράση πάνω από τις κατσαρόλες και κάποιος άλλος. «Παίρνουμε από κάθε γονιό και από μια συνταγή, την οποία αναλαμβάνει να εκτελέσει με τη βοήθειά μας. Παράλληλα τα παιδιά μαθαίνουν να γράφουν τη συνταγή στα ελληνικά, μαθαίνουν για τα υλικά και την προέλευσή τους, την ιστορία του πιάτου».
Μια μαμά από τη Νιγηρία τους έμαθε μια παραδοσιακή συνταγή με ρύζι και μοσχαρίσιο και αρνίσιο κιμά, o κ. Κώστας από την Αλβανία έδειξε στην παρέα πώς να μην πάει τίποτα χαμένο από ένα κοτόπουλο, πώς να το κόβεις μόνος σου στο σπίτι και να βγάζεις έξι φαγητά, ενώ προχθές την τιμητική τους είχαν οι ντολμάδες. «Είναι ένα πιάτο που μοιράζονται οι περισσότεροι πολιτισμοί, με παραλλαγές» λέει η Αντζελίνα. Στην παρασκευή τους συνεργάστηκαν τέσσερις νοικοκυρές, που τυλίγοντας έπιασαν και να τραγουδούν. «Μια γυναίκα από τη Συρία έλεγε και το παράπονό της ότι ίσως χρειαστεί να φύγει για Ολλανδία με την οικογένεια, αφού εδώ δεν βλέπει φως. Γενικά είναι συχνό το φαινόμενο να φεύγουν μαθητές από το σχολείο λόγω μετεγκατάστασης στην Ευρώπη». Με τα πολλά, προέκυψε μια κατσαρόλα ντολμαδάκια και γεμιστά κρεμμύδια με ντομάτα, δυόσμο και άνηθο στη γέμιση, όνειρο.
Στο τέλος κάθονται όλοι γύρω από το ίδιο τραπέζι και απολαμβάνουν το αποτέλεσμα του κόπου τους. Μικροί και μεγάλοι στρώνουν μαζί το τραπεζομάντιλο, μοιράζουν τα πιάτα, σερβίρουν το φρεσκομαγειρεμένο φαγητό. «Η τέχνη του μαγειρέματος ταξίδεψε μαζί τους στις βαλίτσες τους. Κάθε γεύμα είναι και μια επιστροφή στην πατρίδα τους». «Ελληνες έρχονται;». «Οχι, δεν έχουμε Ελληνες γονείς ακόμα».