«Ναι» στην ίδρυση-λειτουργία μη κρατικών ΑΕΙ «ψηφίζει» η πλειονότητα των Ελλήνων, λέγοντας παράλληλα «όχι» στο σενάριο καταβολής διδάκτρων στα δημόσια πανεπιστήμια, με ευδιάκριτη την πολιτική διαστρωμάτωση και το μορφωτικό επίπεδο όσων απαντούν στη σχετική μεγάλη έρευνα της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας «διαΝΕΟσις».
«Η μελέτη διεξήχθη σε δείγμα 2.500 ατόμων» εξηγεί στην «Κ» ο κ. Θοδωρής Γεωργακόπουλος, διευθυντής περιεχομένου της εταιρείας, καθώς «η παιδεία είναι ένα σκέλος της έρευνας, που στόχο έχει την πλήρη χαρτογράφηση των αξιών μας». Την επιστημονική επιμέλεια του ερωτηματολογίου, που θα τίθεται σε δείγμα πολιτών κάθε έτος, είχε ο δρ Γεράσιμος Μοσχονάς από το Πάντειο. Αναδεικνύεται ότι η πλειονότητα των Ελλήνων τάσσεται υπέρ της λειτουργίας μη κρατικών πανεπιστημίων, μια προοπτική που αποτελεί εδώ και έτη πολιτική και κοινωνική διελκυστίνδα. Συγκεκριμένα, το 57,7% των ερωτηθέντων απαντά ότι «συμφωνεί» και «μάλλον συμφωνεί» στη λειτουργία τους, έναντι 41,2% που δηλώνει ότι «διαφωνεί» και «μάλλον διαφωνεί».
Ενδεικτικό είναι το προφίλ των ένθερμων υποστηρικτών της ιδιωτικής πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Το 58,3% αυτών είναι κάτοχοι μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών, 55,7% έχει ολοκληρώσει προπτυχιακό επίπεδο σπουδών, ενώ και οι φοιτητές-σπουδαστές συναινούν εξίσου στην ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων σε ποσοστό 51,9%. Περισσότερο θετικοί στην ιδέα από το φάσμα των επαγγελμάτων, εμφανίζονται οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι επιχειρηματίες, με ποσοστά άνω του 58%. Αντίθετοι με ίδρυση ιδιωτικών ΑΕΙ εμφανίζονται, όσοι έχουν ολοκληρώσει μόνον την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, με ποσοστό 49,1%.
Ωστόσο, η υποστήριξη ή μη της ιδιωτικής πανεπιστημιακής εκπαίδευσης έχει συνάρτηση και με το «βαλάντιο» των συμμετεχόντων στην έρευνα. Ετσι, όσοι δηλώνουν μηνιαία εισοδήματα χαμηλότερα των 500 ευρώ είναι οι πρώτοι που αντιτίθενται (50,5%), ενώ το ποσοστό αντίθεσης βαίνει μειούμενο όσο αυξάνονται οι μηνιαίες απολαβές των ερωτηθέντων. Αντίστοιχα, η στάση έναντι της ιδιωτικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης φέρει και έντονο πολιτικό αποτύπωμα. Ετσι, άνθρωποι που ανήκουν «σε όλο το ιδεολογικό φάσμα» πλην της Αριστεράς την υποστηρίζουν θερμά, με πρώτους αυτούς που αυτοπροσδιορίζονται ως «Κεντροδεξιοί» – δηλώνουν ρητά υπέρ σε ποσοστό 73,2%. Αντιθέτως, τρεις στους τέσσερις (64,4%) που αυτοπροσδιορίζονται ως «Αριστεροί» δηλώνουν αντίθετοι στα ιδιωτικά πανεπιστήμια.
Σχετικά με τα δημόσια πανεπιστήμια, όσοι μετείχαν στην έρευνα, εκδηλώνουν αμφιβολίες «επί συγκεκριμένου». Ενδεικτικά, στην ερώτηση αν μια πιθανή καταβολή διδάκτρων θα αναβάθμιζε το επίπεδο σπουδών, το 60,5% απαντά «όχι και μάλλον όχι», μάλιστα οι διαφωνούντες εκφράζουν ολόκληρο το ιδεολογικό φάσμα. Επίσης, ιδιαίτερα αυστηρή καταγράφεται η κριτική σχετικά με τον ρόλο του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος στην προώθηση της καινοτομίας «ως τρόπο σκέψης και πρακτικής». Το 59,6% δηλώνει σίγουρο ή σχεδόν σίγουρο, ότι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα δεν προάγει την καινοτομία. Σφοδροί επικριτές του συστήματος αναδεικνύονται όσοι το γνωρίζουν… εκ των έσω: φοιτητές (42,1%), νέοι 18 έως 24 ετών (43,7%) και κάτοχοι μεταπτυχιακού τίτλου (53,5%). Αντίθετα, όσο λιγότερη άποψη «εκ των ένδον» έχει ο πολίτης με το σχολείο και το πανεπιστήμιο, τόσο περισσότερο πιστεύει στον… ρόλο του. Αγρότες, συνταξιούχοι και όσοι έχουν ολοκληρώσει μόνον την πρωτοβάθμια εκπαίδευση απαντούν σε μεγαλύτερα ποσοστά ΝΑΙ.
Εν συνεχεία, η πλειονότητα των ερωτηθέντων, 65,1%, απαντά ότι «διαφωνεί» και «μάλλον διαφωνεί» με την καταβολή διδάκτρων στα δημόσια ΑΕΙ και ΤΕΙ. «Καθαρά» υπέρ των διδάκτρων τάσσεται μόνον το 23,3%.
Εξ αυτών πιο δεκτικοί εμφανίζονται οι κάτοχοι μεταπτυχιακών τίτλων (36,9%), οι επιχειρηματίες (39,9%) και οι ελεύθεροι επαγγελματίες (32,3%). Στον αντίποδα βρίσκονται οι φοιτητές (62,2%), οι άνεργοι (65,5%), όσοι έχουν εισόδημα κάτω από 500 ευρώ (68,4%) και οι νέοι από 18 έως 24 ετών (68,3%). Γενικώς, «έχουμε συμπεράνει ότι οι ερωτηθέντες αναδεικνύονται σε θέματα οικονομίας περισσότερο φιλελεύθεροι και λιγότερο κρατιστές, αλλά σε κοινωνικά θέματα, όπως η παιδεία, εμφανίζονται πιο συντηρητικοί» καταλήγει ο κ. Γεωργακόπουλος.