Λεωφορεία και ταξί ανεβαίνουν το ένα μετά το άλλο, μέρα νύχτα, στον εθνικό δρόμο για τα σύνορα με την ΠΓΔΜ, στο ύψος του Πολυκάστρου. Με το που φθάνουν 100 μέτρα πριν από το τελωνείο των Ευζώνων, στρίβουν αριστερά, αφήνουν τον διεθνή αυτοκινητόδρομο, διασχίζουν τη γέφυρα του Αξιού και «αδειάζουν» πρόσφυγες στην Ειδομένη, σε απόσταση λίγων μέτρων από τον εκεί σιδηροδρομικό σταθμό. Οχι όλα. Κάποια πούλμαν, Ι.Χ. επιβατικά και αγροτικά αυτοκίνητα συνεχίζουν την πορεία προς τα Σκόπια, μέσω της τελωνειακής διάβασης των Ευζώνων για τη Γευγελή.
Σε αντίθεση με το πέρασμα της Ειδομένης, που έχει εξελιχθεί σε «τόπο μαρτυρίου» για χιλιάδες ανθρώπους, στους Ευζώνους όλα είναι άνετα και χαλαρά. Οι διερχόμενοι υποβάλλονται σ’ έναν τυπικό έλεγχο από τις αστυνομικές αρχές, ελληνικές και σλαβομακεδονικές, κάνουν τα ψώνια στα αφορολόγητα της νεκρής ζώνης και σε λίγα λεπτά βρίσκονται στον προορισμό τους, στα καζίνο των συνόρων και στην αγορά ή τους οδοντιάτρους της Γευγελής.
Λίγο παρακάτω, στο διάσελο της Ειδομένης δοκιμάζονται, εδώ και κάμποσες εβδομάδες, οι ανθρώπινες αντοχές και η αξιοπρέπεια. Δεν απέχουν σε ευθεία γραμμή περισσότερο από 3 χλμ. οι δύο μεθοριακοί σταθμοί που οδηγούν στα Σκόπια και στην Κεντρική Ευρώπη, όμως τούτη την εποχή είναι σαν να κινούνται σε διαφορετικούς γαλαξίες. Οι Εύζωνοι δεν δείχνουν να συγκινούνται από το δράμα της Ειδομένης, ούτε να ανησυχούν ότι το κακό που βρήκε τη «δίδυμη» συνοριακή «αδελφή» μπορεί να φθάσει στην αυλή τους. Οι φρουροί, αστυνομικοί και τελωνειακοί, δεν νιώθουν την πίεση των απελπισμένων ανθρώπων, ούτε στέκουν απέναντι σε μανάδες με παιδιά στην αγκαλιά που τους εκλιπαρούν να περάσουν ή ικετεύουν για ένα μπουκάλι νερό. Τις νύχτες το διάσελο των Ευζώνων φεγγοβολάει από τα χιλιάδες πολύχρωμα λαμπιόνια των τριών μεγάλων καζίνο, που φιλοξενούν κάθε βράδυ στις ρουλέτες τους κατά εκατοντάδες τους Ελληνες λάτρεις του τζόγου, όταν στη διάβαση της Ειδομένης αχνοφέγγουν μελαγχολικά οι φωτιές που ανάβουν για να ζεσταθούν οι ταλαιπωρημένοι πρόσφυγες.
Την τύχη τους «παίζουν» οι άνθρωποι που συρρέουν και στα δύο περάσματα, για διαφορετικούς όμως λόγους. Στην Ειδομένη «τζογάρουν» καθημερινά την ελπίδα να ανοίξει η αστυνομία της ΠΓΔΜ τα σύνορα για να φύγουν στην Ευρώπη, στους Ευζώνους ποντάρουν στην «μπίλια» για να ικανοποιήσουν το πάθος τους.
Και γιατί η «καταιγίδα» έπληξε μόνο την Ειδομένη αφήνοντας ανέγγιχτους τους τόσο κοντινούς Ευζώνους, που και αυτοί οδηγούν στον βαλκανικό διάδρομο; Σε όσους θέσαμε το ερώτημα μας έδειξαν τη σιδηροδρομική γραμμή. «Οι πρόσφυγες βαδίζουν δίπλα στις γραμμές ξέροντας ότι αυτές θα τους οδηγήσουν στη Γερμανία», λέει στην «Κ» ο υπάλληλος του τελωνειακού σταθμού της Ειδομένης κ. Ιωάννης Μπούρας. Οι πρώτοι πρόσφυγες/μετανάστες έφθασαν πριν από τρία χρόνια στην Ειδομένη με τη βοήθεια κυκλωμάτων και την ελπίδα να τρυπώσουν σε κάποιο διερχόμενο τρένο για να πάνε στην Ευρώπη. Στην αρχή κρύβονταν στο δάσος και έβγαιναν όταν εμφανιζόταν κάποια αμαξοστοιχία ή για να περάσουν κρυφά από τον κάμπο στην ΠΓΔΜ. Σιγά σιγά εμφανίστηκαν οι πρώτες σκηνές και πλέον έχει φτιαχτεί μια ολόκληρη πόλη με περισσότερους από 10.000 «κατοίκους». Κάποιοι θέλουν το «λόμπι» των καζίνο να ύψωσε αόρατα προστατευτικά τείχη στους Ευζώνους κατευθύνοντας τις ροές στην Ειδομένη.
Τα καζίνο
«Δεν υπάρχει τέτοιο θέμα. Μπορεί να τρίβουν τα χέρια τους τα καζίνο γιατί τα προσφυγικά καραβάνια θα αφαιρούσαν από τη λάμψη τους, δεν έχουν όμως τη δύναμη να αναχαιτίσουν ροές, που άλλωστε δεν επιδίωξαν να κινηθούν μέσω του αυτοκινητόδρομου», μας είπε τοπικός παράγοντας που γνωρίζει τα των καζίνο του «Λας Βέγκας των Βαλκανίων», όπως αποκαλείται η Γευγελή.