Είναι δύο και μισή το μεσημέρι, και οι περίπου 5.500 πρόσφυγες στον Πειραιά αρχίζουν να σχηματίζουν ουρές μπροστά στα βαν των εθελοντών που μοιράζουν το φαγητό, το οποίο έφερε ο στρατός. Ρύζι με αρακά το χθεσινό μενού. «Δεν λείπουν ούτε το φαγητό ούτε τα ρούχα, η καθαριότητα λείπει!». Σε αυτήν τη φράση η 56χρονη Αντα, η οποία εργάζεται ως καθαρίστρια στον ΟΛΠ, συμπυκνώνει το μεγάλο πρόβλημα που επικρατεί στο λιμάνι. Πεταμένες σακούλες, αποφάγια, παλιά ρούχα, χαλασμένες σκηνές και λερωμένες κουβέρτες μαζί με σκισμένους υπνόσακους, ανάμεσα στους οποίους παίζουν ξυπόλυτα πολλά παιδιά, συνθέτουν το σκηνικό. «Είμαστε πολλοί λίγοι άνθρωποι για να μπορέσουμε να διατηρούμε καθαρούς τους χώρους όπου ζουν οι πρόσφυγες. Μας βοηθούν οι εθελοντές, κυρίως τα Σαββατοκύριακα, αλλά αυτό δεν αρκεί για να καθαρίσουμε σωστά».
Oπως εξηγεί, το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στην πύλη Ε1 και στο Πέτρινο (παλιά σιλό/αποθήκη του λιμανιού), όπου φιλοξενείται ο μεγαλύτερος αριθμός των προσφύγων, περίπου 3.500, ενώ στις πύλες πύλη Ε2 και Ε3 διαμένουν από 1.000 περίπου άτομα. Οι χημικές τουαλέτες που έχουν τοποθετηθεί στους χώρους περιμετρικά των καταυλισμών πολλές φορές δεν αρκούν για τις ανάγκες που ολοένα αυξάνονται. Το άλλο μεγάλο πρόβλημα είναι το μπάνιο. «Οι τουαλέτες που βρίσκονται στο εσωτερικό των κτιρίων έχουν μετατραπεί σε λουτρά που εξυπηρετούν κυρίως γυναίκες και μικρά παιδιά, αλλά, όπως καταλαβαίνετε, δεν είναι φτιαγμένες γι’ αυτόν τον σκοπό».
Eνα άλλο πρόβλημα που εντοπίζεται από τους εθελοντές είναι ότι οι πρόσφυγες δεν έχουν πού να διοχετεύσουν την ενέργεια και τον χρόνο τους. Κάποιοι ψαρεύουν στο λιμάνι, ενώ άλλοι ανεβαίνουν μια βόλτα στην Αθήνα, και συγκεκριμένα στην πλατεία Βικτωρίας, όπου τα νέα κυκλοφορούν γρήγορα. Δύο γυναίκες με μπλε γιλέκο βρίσκονται στο κέντρο ενός νοητού κύκλου, περιτριγυρισμένες από δεκάδες πρόσφυγες. Είναι η ώρα που το προσωπικό της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ καταγράφει τα προβλήματα και τις ανάγκες του καταυλισμού. Η 32χρονη Λόρα Γάκη, εθελόντρια, εξηγεί στην «Κ» ότι δέχονται ερωτήματα σχετικά με τους όρους που πρέπει να πληρούν για να πάρουν μέρος στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης, ενώ τα περισσότερα και πιεστικότερα ερωτήματα αφορούν τον χρόνο. «Πότε; Ρωτούν όλοι. Είναι κουρασμένοι και θέλουν να ξέρουν μέχρι πότε θα κρατήσει αυτή η κατάσταση. Είναι απόλυτα λογικό, αλλά δεν μπορούμε να τους δώσουμε απαντήσεις, γι’ αυτό κάποιες φορές δεν μας πιστεύουν. Οσοι έχουν συγγενείς στην Κεντρική Ευρώπη ρωτούν αν αυτό αρκεί για να μετεγκατασταθούν εκεί». Οπως λέει η κ. Γάκη, από τότε που άρχισαν να επιστρέφουν πρόσφυγες από την Ειδομένη, τα ερωτήματα για το πώς μπορούν να φτάσουν στα σύνορα έχουν μειωθεί. «Οι ιστορίες από την Ειδομένη τρόμαξαν πολλούς εδώ, που μας ρωτούν, κυρίως γυναίκες με παιδιά, αν είναι αλήθεια όσα ακούγονται. Οι νέοι ακόμα πιστεύουν πως μπορούν να περάσουν τα σύνορα».