Πέντε μήνες μετά τη μονομερή πρωτοβουλία ευρωπαϊκών κρατών να κλείσουν τον λεγόμενο βαλκανικό διάδρομο για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, εγκλωβίζοντάς τους στην Ελλάδα, το πρόβλημα επιστρέφει δριμύτερο, καθώς τα σύνορα αποδεικνύονται περισσότερο πορώδη απ’ ό,τι πίστευαν οι εμπνευστές του αμφιλεγόμενου αυτού μέτρου.
Δραματική είναι η αύξηση, κατά το τελευταίο πεντάμηνο, του αριθμού των ανθρώπων που προσπαθούν να περάσουν παράνομα τα σύνορα της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ) με την Ελλάδα, όπως αναφέρει ρεπορτάζ του Βαλκανικού Δικτύου Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (BIRN). Μόνο στη διάρκεια του τελευταίου εικοσιτετραώρου, οι αστυνομικές αρχές της γείτονος κατέγραψαν περισσότερες από 120 απόπειρες παράνομης εισόδου προσφύγων και μεταναστών από την Ελλάδα. Το περασμένο Σάββατο, μια 17χρονη Αφγανή, προερχόμενη από καταυλισμό προσφύγων της Θεσσαλονίκης, γέννησε το παιδί της σε φορτηγό του στρατού των Σκοπίων, που τη μετέφερε στη Γευγελή.
Δημοσιογραφικές πηγές αναφέρουν ότι οι πρόσφυγες και μετανάστες (κατά κύριο λόγο Σύροι, Αφγανοί και Πακιστανοί) παρακάμπτουν ή παραβιάζουν τον φράχτη που έχουν υψώσει οι Αρχές των Σκοπίων κοντά στο χωριό Χαμηλό, όχι μακριά από την Ειδομένη, με τη βοήθεια κυκλωμάτων μετακίνησης προσφύγων που δραστηριοποιούνται στις μεθοριακές περιοχές. Τον περασμένο μήνα, η αστυνομία της ΠΓΔΜ ανακοίνωσε τη σύλληψη 19 ατόμων που κατηγορούνταν ότι είχαν συγκροτήσει σπείρα παράνομης μετακίνησης μεταναστών. Τα ίδια άτομα κατηγορούνται για ληστείες, διακίνηση ναρκωτικών και λαθρεμπόριο όπλων.
Ο πρόεδρος της ΠΓΔΜ Γκιόργκε Ιβάνοφ έκρουσε πρόσφατα τον κώδωνα του κινδύνου για την αύξηση των παράνομων μεταναστευτικών ροών, αναγνωρίζοντας πάντως τις σοβαρές προσπάθειες των ελληνικών αρχών να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα. Αλλωστε, το ζήτημα δεν αφορά μόνο τα σύνορα Ελλάδας και ΠΓΔΜ. Ανάλογη είναι η κατάσταση που διαμορφώνεται τελευταία στα σύνορα Βουλγαρίας και Σερβίας. Ανήμερα Δεκαπενταύγουστο, οι σερβικές αρχές απέτρεψαν 2.000 μετανάστες να περάσουν παράνομα τα σύνορα με τη Βουλγαρία, συλλαμβάνοντας 24 διακινητές. Τόσο η ΠΓΔΜ όσο και η Σερβία έχουν αναπτύξει πρόσθετες δυνάμεις του στρατού και της αστυνομίας στα ευπαθή σημεία των συνόρων τους τις τελευταίες εβδομάδες.
Τον περασμένο Μάρτιο, η Αυστρία προχώρησε στο μονομερές κλείσιμο του βαλκανικού διαδρόμου, για να ακολουθηθεί σύντομα από άλλα δύο μέλη της Ε.Ε., Σλοβενία και Κροατία, όπως και από τη Σερβία και την ΠΓΔΜ. Ενα χρόνο αργότερα, «οι δρόμοι των Βαλκανίων είναι άδειοι, χωρίς πρόσφυγες, κάτι που καθιστά αόρατη μια τραγωδία που δεν έπαψε, στην πραγματικότητα, να χειροτερεύει», αναφέρει ρεπορτάζ του πρακτορείου Reuters.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΙΟΜ), 258.186 πρόσφυγες και μετανάστες έφτασαν στην Ευρώπη το πρώτο επτάμηνο του 2016, έναντι 219.854 την ίδια περίοδο του 2015. Μέχρι τις 7 Αυγούστου είχαν καταγραφεί 3.176 απώλειες, έναντι 2.754 το πρώτο οκτάμηνο του 2015. «Μεταβιβάζοντας την ευθύνη (για τη διαχείριση του μεταναστευτικού προβλήματος) στην Τουρκία και την Ελλάδα, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις βασικά λένε ότι αντιμετώπισαν την κρίση γιατί δεν τη βλέπουν πια, δεν την ακούν, δεν τη μυρίζουν», σημειώνει η διευθύντρια του ευρωπαϊκού τμήματος της Διεθνούς Aμνηστίας, Γκάουρι βαν Γκούλικ.