Οι γενικότερες κλιματολογικές αλλαγές ευθύνονται για τα ακραία καιρικά φαινόμενα, ενώ η εντατική αγροτική εκμετάλλευση και η παγκοσμιοποίηση για τις τρελές αγελάδες και τον αφθώδη πυρετό. Ευρήματα δημοσκόπησης που έγινε πρόσφατα από το βρετανικό περιοδικό «Εκόλοτζιστ» και που αναδεικνύει τη βαθιά ανησυχία μιας κοινωνίας, η οποία αρχίζει να συνειδητοποιεί την επικίνδυνη πορεία της ανάπτυξης. Οι μισοί ερωτηθέντες (49% έναντι 42%) υιοθετούν την άποψη ότι η ανάπτυξη της επιστήμης μπορεί να βλάψει την κοινωνία περισσότερο απ’ ό,τι θα την ωφελήσει. Ταυτόχρονα, οι Βρετανοί είναι εξαιρετικά επιφυλακτικοί στα μεταλλαγμένα, απαιτούν ένα stop στην ανάπτυξη των αυτοκινητοδρόμων, θεωρούν υπεύθυνες τις μεγάλες εταιρείες, ενώ εκτιμούν ως πρακτικά ανύπαρκτο το ενδιαφέρον των πολιτικών για το περιβάλλον. Ταυτόχρονα, η δημοσκόπηση εμφανίζει, μέσα στο διευρυνόμενο ρεύμα της αμφισβήτησης, τη διαμόρφωση ενός «σκληρού πυρήνα» (περίπου ο ένας στους τρεις) που αντιτίθεται συνολικά και σταθερά σε επιλογές βλαπτικές για τη ζωή και τη φύση.
Εντατικοποίηση
και τρελές αγελάδες
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι απαντήσεις σχετικά με τη διατροφή, αφού η Βρετανία έχει υποφέρει από αλλεπάλληλες κρίσεις αυτού του τομέα το τελευταίο διάστημα. Το 66% είναι αρνητικό στη χρηματοδότηση των ερευνών πάνω σε μεταλλαγμένα προϊόντα, από το υπουργείο Γεωργίας, με κονδύλια13 φορές μεγαλύτερα σε σχέση με αυτά που κατευθύνονται στην έρευνα για οργανικά προϊόντα. Το 41% ενοχοποιεί την εντατική κτηνοτροφική και αγροτική εκμετάλλευση για τον αφθώδη πυρετό, τις τρελές αγελάδες και τις άλλες κρίσεις, ενώ το 23% καταλογίζει ευθύνες γενικότερα στην παγκοσμιοποιημένη αγροτική οικονομία, το 14% ειδικά στη βρετανική κυβέρνηση, ενώ ένα 4% στα σούπερ μάρκετ. Ας σημειωθεί ότι υπάρχει ένα τμήμα των ερωτηθέντων που έχει συνολικά κριτική στάση απέναντι στα μεγάλα πολυκαταστήματα, αφού το 33% θεωρεί αρνητική τη συμβολή τους στα θέματα του περιβάλλοντος, ενώ το 30% εκτιμά ότι έχουν αρνητική επίδραση στις τοπικές κοινωνίες. Συντριπτικά θετικοί (87% υπέρ) είναι οι Αγγλοι σε μέτρα προστατευτισμού των ντόπιων παραγωγών από τις μεγάλες επιχειρήσεις, ίσως και σαν μια προσπάθεια να επιστρέψει η αγροτική παραγωγή περισσότερο στις ρίζες της. Ταυτόχρονα, το 80% υποστηρίζει την ανάγκη οι τοπικές κοινωνίες να έχουν πιο αποφασιστικό λόγο στα θέματα που αφορούν την ανάπτυξη στην περιοχή τους.
Οσον αφορά το κρίσιμο θέμα των μεταλλαγμένων, το 48% πιστεύει ότι πρέπει να να συνεχισθεί η εισαγωγή μεταλλαγμένων, με την προϋπόθεση του ελέγχου όμως. Αξιοσημείωτη η παρουσία ενός 45% που ζητάει να απαγορευθούν τα μεταλλαγμένα συνολικά.
Η βρετανική κυβέρνηση έχει υποσχεθεί ότι μέχρι το 2010 το 10% της ενέργειας πρέπει να παράγεται από ανανεώσιμες πηγές. Το 49% φαίνεται ικανοποιημένο από το ποσοστό αυτό, το 9% το θεωρεί μάλιστα μεγάλο. Υπάρχει όμως ένα 34% που το θεωρεί μικρό και ζητεί μεγαλύτερη στροφή στις καθαρές μορφές παραγωγής ενέργειας.
Τα αυτοκίνητα, η αλλαγή
κλίματος και τα πυρηνικά
Η συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου, το 77% σύμφωνα με τα ευρήματα της δημοσκόπησης, εκτιμά ότι τα αυξημένα το τελευταίο διάστημα ακραία καιρικά φαινόμενα (πλημμύρες, καταιγίδες, θύελλες) δεν αποτελούν μεμονωμένα γεγονότα, αλλά συνδέονται με τις συνολικότερες κλιματικές αλλαγές. Το 25% θεωρεί την αυξημένη χρήση του αυτοκινήτου από τους βασικούς λόγους για την αλλαγή του κλίματος, ενώ το 62% την αναγνωρίζει ως μία αιτία δίπλα σε άλλες σημαντικότερες.
Πάντως, οι Βρετανοί είναι πολύ επιφυλακτικοί στην αλόγιστη ανάπτυξη της χρήσης του αυτοκινήτου. Στην ερώτηση εάν πρέπει να φτιαχτούν περισσότεροι δρόμοι για να αντιμετωπισθεί το κυκλοφοριακό, μόνο το 15% εγκρίνει αυτή την πρόταση, ενώ το 61% προκρίνει την αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων στις αυξανόμενες απαιτήσεις της συγκοινωνίας. Στην κατεύθυνση της ενίσχυσης των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς και ειδικά σταθερής τροχιάς, εντάσσεται και η άποψη του 72% ότι πρέπει να επαναεθνικοποιηθούν οι σιδηρόδρομοι.
Πιστεύοντας, ίσως, ότι είναι πιο καθαρά για το περιβάλλον, το 50% υποστηρίζει ότι τα πυρηνικά εργοστάσια πρέπει να συνεχίσουν τη λειτουργία τους, ενώ το 35% θέλει να κλείσουν.
Επίσης, θετικό είναι το 53% των ερωτηθέντων στη γενετική τροποποίηση για ανθρωπιστικούς και φαρμακευτικούς σκοπούς.
Κι εδώ όμως καταγράφεται η άρνηση του 34%, ενώ αυξημένα είναι τα ποσοστά των ταλαντευόμενων, με ένα 14% να απαντά «Δεν ξέρω».
Το αίτημα της κοινωνίας να καταλάβει τι γίνεται μέσα στα εργαστήρια, να μάθει για τις συνέπειες και να ελέγξει την τεχνολογική πρόοδο, εκφράζεται στο αίτημα του 74% για μεγαλύτερη ανάμιξη του δημοσίου στην αξιολόγηση και πιστοποίηση των επιστημονικών και τεχνολογικών ερευνών. Ταυτόχρονα, η δυσπιστία είναι μεγάλη καθώς μόνο το 10% πιστεύει ακριβώς ό,τι ανακοινώνει η κυβέρνηση, ενώ το 72% είναι εξαιρετικά καχύποπτο.
Οι πολιτικοί, η πολιτική
και το περιβάλλον
Ενδιαφέρον έχουν και δύο «παράπλευρες» ερωτήσεις που διατυπώθηκαν στην έρευνα και συνδέουν την περιβαλλοντική πολιτική με τα συμφέροντα των μεγάλων επιχειρήσεων και την παγκοσμιοποίηση. Το 54% ζητεί την απαγόρευση χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων από τις επιχειρήσεις (το 37% διαφωνεί), ενώ το 64% δεν γνωρίζει ούτε μία από τις πρόσφατες συμφωνίες ή διαπραγματεύσεις σε ευρωπαϊκό ή παγκόσμιο επίπεδο, όπως η σύνοδος της Νίκαιας για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση ή η γενική συμφωνία εμπορίου στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.
Δεν φαίνονται και πολύ αισιόδοξοι οι Αγγλοι για το ενδιαφέρον των πολιτικών για το περιβάλλον. Στην ερώτηση «Ποιος από τους παρακάτω ενδιαφέρεται πιο πολύ για το περιβάλλον;» οι ερωτηθέντες απαντούν κατά 68% «Εγώ ο ίδιος!» και έπονται ο Τόνι Μπλερ με 13%, ο Τσαρλς Κένεντι με 7% και ο Ουίλιαμ Χέιγκ με 4%.