Πόσα πράγματα μπορούν να συμβούν σε μια βραδιά, όταν όλα τα εισιτήρια είναι εξαντλημένα, οι τελευταίες λεπτομέρειες κανονισμένες, η πρωταγωνίστρια του μουσικού «GALA», η Νάνα Μούσχουρη, παρούσα και αστραφτερή και η έκπληξη, η Ελένη – Λενού Πετσίλα, η κόρη της πανέτοιμη κι αυτή για «ειδική εμφάνιση» κάτω από τον Παρθενώνα;
Πρώτα, άνοιξαν οι ουρανοί, όχι μια φορά, αλλά δύο. Αστραπές, βροντές, βροχή με το κανάτι «πάει η συναυλία» βούλιαξε η καρδιά των οργανωτών, της επίτιμης προέδρου του MDA – Ελλάς κ. Λίμπι Μπέιλις Μπερνς, της προέδρου κ. Βάνας Λαβίδα και όλων των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου του Σωματείου για τη Φροντίδα των Ατόμων με Νευρομυικές Παθήσεις (MDA Ελλάς). Στους σκοπούς του, άλλωστε, ήταν αφιερωμένη η μουσική βραδιά, «Κάθε τραγούδι, μια αγκαλιά για τα παιδιά» τον τίτλο έδωσε η ίδια η Νάνα Μούσχουρη για την επανεμφάνισή της στο Ηρώδειο ύστερα από τρία χρόνια και μάλιστα στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Κι ήταν όλα τα παιδιά καλεσμένα, να παρακολουθήσουν τη συναυλία από τα αναπηρικά καροτσάκια τους σ’ένα θώκο τιμής, πιο μπρος από τον μαρμάρινο θώκο. «Εκεί ψηλά στον Υμηττό» υπήρχε ένα μυστικό – η αγάπη για τα παιδιά που κέρδισε τα στοιχεία της φύσεως. Γιατί βγήκε ο ήλιος, άχνισαν οι πέτρες και τα μάρμαρα του ρωμαϊκού αμφιθεάτρου που είχαν ξεπλυθεί καλά καλά, μπήκαν και τα μαξιλαράκια που το φετινό νοικοκυρεμένο Φεστιβάλ τα μαζεύει ώς την τελευταία στιγμή. Ηρθε ένα σούρουπο, αχνό και γλυκό σαν μέλι, γέμισαν όλες οι κερκίδες, ώς επάνω. Κανείς δεν είχε σκεφθεί πως θα ματαιωθεί αυτή η βραδιά, που η Αθήνα, χιλιοτραγουδισμένη από τη Νάνα και τον Μάνο Χατζιδάκι, θ’ άκουγε πάλι τη Νάνα Μούσχουρη, το κορίτσι με τα μυωπικά γυαλιά που επέβαλε την εικόνα του σε άπειρους χρυσούς και πλατινένιους δίσκους, με μια φωνή και μια πειθαρχία που την έκανε, γρήγορα, να περάσει τα σύνορα, να τραγουδήσει στο «Ολυμπιά», να γυρίσει δίσκο στη Νέα Υόρκη με τον Κουίνσι Τζονς και πάντα να ξαναγυρνά, στο «Σπίτι μου, σπιτάκι μου, φτωχοκαλυβάκι μου», κάθε φορά πιο λεπτή, πιο σίγουρη για τον εαυτό της, λίγο μελαγχολική. Να μαζεύει κοντά της τα παιδιά της, τον Νικόλα και τη Λενού και να τραγουδά, όπως καμιά δεν τραγούδησε ποτέ για τα παιδιά, τα πουλιά, τ’ αστέρια που έκλεινε στη μουσική του, ο Μέγας Χορηγός μιας ανεξάντλητης μαγείας, ο Δάσκαλός της Μάνος Χατζιδάκις. Ως και ευρωβουλευτής έγινε η Νάνα, για τα Μάρμαρα του Παρθενώνα έκανε σταυροφορία στο Στρασβούργο! Αλλά όταν είχε πάει στο Καστελλόριζο να τραγουδήσει για την εκεί ακριτική φρουρά, κοίταγε τον Μάνο Χατζιδάκι που διηύθυνε εκείνη, και την Ορχήστρα των Χρωμάτων, κι ήταν πάλι η παιδούλα που έπρεπε να πει το τραγούδι σωστά, γιατί ο Δάσκαλος δεν αστειευόταν. Ηταν τότε που ο πουνέντες πήρε τη μουσική και τη φωνή της και την πήγε απέναντι, στην αρχαία Αντίφελλο, στο κοσμοπολίτικο τώρα Κας κι ο Μάνος είπε, ενώ ο άνεμος έπαιρνε τα φύλλα της παρτιτούρας από τη σκηνή, τη στημένη στην προκυμαία «Ας είναι, επιστρέφει τουλάχιστον η ελληνική μουσική εκεί, πίσω, στις πατρίδες της Ανατολής».
Ηταν η σειρά της Νάνας Μούσχουρη να επιστρέψει στην Αθήνα που την είχε ανακαλύψει με το «Κυπαρισσάκι» τού Μάνου, να τραγουδήσει και με την καρδιά της «για τα παιδιά που τους οφείλουμε αγάπη, σεβασμό και μια ζωή με αξιοπρέπεια. Κι αν ανάψουμε στο βλέμμα τους και την ελπίδα, τότε θα ξέρουν πως κι αυτά είναι παιδιά μας, δεν τα ξεχωρίζουμε από τα δικά μας παιδιά». Αυτά εξομολογήθηκε μ’ένα δειλό χαμόγελο, ντυμένη στα άσπρα και στα μαύρα, περισσότερο μητέρα και σαφώς λιγότερο ντίβα! Κι αυτό τής πήγαινε πιο πολύ. Εκανε τη φωνή της, τόσο γνωστή, να ηχεί οικεία και τα τραγούδια της ανέβηκαν ψηλά, ζωντάνεψαν τις κερκίδες που σιγομουρμούριζαν μαζί της, «πλέι μπακ» αγάπης και εκτίμησης! Γιατί η Νάνα δεν πήρα καμία αμοιβή, έφερε την ορχήστρα της και παρουσίασε σε «ειδική εμφάνιση» για πρώτη φορά στην Ελλάδα, την αγαπημένη της κόρη τη Λενού, που έχει τραγουδήσει μαζί της, και μόνη της, στις ξένες σκηνές. Μια κοπελάρα ψηλή, με το δικό της στυλ, μια ζεστή φωνή κι ένα χαμόγελο που θυμίζει τη Νάνα, και που τραγούδησε μια μπαλάντα κι ένα τραγούδι της Λορίνας Μακένιτ σε στίχους της Χαρούλας Αλεξίου,που το ‘κανε γνωστό.
Με αφορμή αυτόν τον περίπατο με τα τραγούδια που κράτησε 40 χρόνια δίνουμε σήμερα με την άνεση της μεγάλης κυριακάτικης σελίδας που χωρά πολλές φωτογραφίες, και πολιτικό σχόλιο! Γιατί ύστερα από τη βροχή (και τα μποφόρ της ψηφοφορίας για τους κονταρομάχους τομεάρχες) βγήκε «το ουράνιο τόξο», όπως το τραγούδησε η Τζούντι Γκάρλαντ και τώρα πάλι η Νάνα. Γιατί με το που μπήκαν μέσα στο κατάμεστο Ηρώδειο ο πρόεδρος της Ν.Δ. κ. Κώστας Καραμανλής και η γλυκιά Νατάσσα σηκώθηκε το αμφιθέατρο στο πόδι. Χειροκροτήματα, επευφημίες, φλας! Και ο Κώστας, αντί να κατευθυνθεί στον θώκο, πήγε στα παιδιά με τα αναπηρικά καροτσάκια και τα χαιρέτησε με χειραψία, τους μίλησε κι άκουσε αυτά που του είπα χαμογελαστός, ανθρώπινος – καιρός ήταν! Και μετά πήρε θέση με τη Νατάσσα στον κεντρικό θώκο, δίπλα στον νέο αρχιμανδρίτη, τον πατέρα Διονύσιο, που έστειλε ως εκπρόσωπό του ο Αρχιεπίσκοπος, κι άκουσε τραγούδια και εξομολογήσεις τής Νάνας με το ίδιο συγκινημένο χαμόγελο που την άκουγε και ο Πρόεδρος, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Για εκείνον, ίσως, τραγούδησε και το τραγούδι του Σταύρου Ξαρχάκου «Θα ‘ρθει άσπρη μέρα και για μας». Γεμάτες οι κερκίδες με προσωπικότητες πλην κυβέρνησης και ΠΑΣΟΚ! Αλλά δεν πειράζει, γιατί ήταν εκεί η Μελίνα, η ψυχή της, η φωνή της στον απόηχο των τραγουδιών που της αφιέρωσε η Νάνα σκουπίζοντας «κι ένα δάκρυ ακριβό», στο «Χάρτινο το Φεγγαράκι».
Οσο για το μυστικό είχε κατεβεί από τον Υμηττό στην Ακρόπολη! Δεν επετράπη στα κανάλια να μπουν μέσα, ούτε στην αρχή ούτε στο διάλειμμα, ενώ στον Ζαν Μισέλ Ζαρ ήταν όλοι μέσα, κι ο Μπιρσίμ στις κερκίδες! Με τη θερμή υποδοχή που επεφύλαξε το κοινό στον Κώστα Καραμανλή, την πλήρη απουσία της κυβέρνησης, σαν η Νάνα να είναι «επικηρυγμένη ως… δεξιά!», Πού να τους αφήσουν! Δεν φθάνουν οι δημοσκοπήσεις, θα δείξουμε και εικόνα! «Κάπου υπάρχει η αγάπη μου», οι κάλπες θα δείξουν το πού. Οσο για τις φωτογραφίες – πάντα κάνουν το καλύτερο ρεπορτάζ. Ποιος, πού, πότε και γιατί, στο Ηρώδειο, με τη Μούσχουρη να τραγουδά «και σαν τη βρω, στ’ορκίζομαι, πως θα ντυθώ, πως θα ντυθώ στα άσπρα».
Από προσωπική πείρα (αλλά συμφωνούν και οι γεωπόνοι που ρώτησα) τα πιο κατάλληλα για την ταράτσα φυτά είναι: οι πικροδάφνες όλων των ποικιλιών και χρωμάτων. Με κατάλληλο κλάδεμα το φθινόπωρο ή τον χειμώνα, μπορείτε να τις διαμορφώσετε σε πυκνό θάμνο ή δενδρύλλιο. Επίσης, ανθεκτικά στην ταράτσα φυτά είναι: οι σεφλέρες όλων των ποικιλιών, τα ευώνυμα, ο πυράκανθος, ο φύκος, οι μπενζαμίνοι, οι νανώδεις ροδιές, οι ιβίσκοι, οι δάφνες, η λυγαριά (ποτέ δεν πεθαίνει), το λιμπόρνο, το δενδρολίβανο, η μυρτιά, η αμπέλοψη, μερικές ανθεκτικές ποικιλίες μπουκαμβίλιας, οι λεμονιές και περισσότερο οι νερατζιές, όλα τα τελευταία σε βαρέλια ή γλάστρες-γίγαντες.