Ευρωπαίοι πολίτες προσέρχονται στις κάλπες από την Πέμπτη για να αναδείξουν τους εκπροσώπους τους, τα νέα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τα επόμενα πέντε χρόνια, καθώς η διαδικασία των ευρωεκλογών, μια από τις μεγαλύτερες δημοκρατικές ψηφοφορίες στον πλανήτη συνεχίζεται και κορυφώνεται αύριο Κυριακή.
Συνολικά 400 εκατ. Ευρωπαίοι ψηφοφοφόροι από 28 χώρες καλούνται στις κάλπες τις τελευταίες τέσσερις ημέρες για να αποφασίσουν για το μέλλον της Ε.Ε. μέσω της εκλογής των μελών του δημοκρατικά εκλεγμένου θεσμικού οργάνου της.
Ποιά χώρα ψηφίζει πότε και πόσους ευρωβουλευτές εκλέγει;
Ο μαραθώνιος των ευρωεκλογών ξεκίνησε την Πέμπτη, με τους πολίτες της Ολλανδίας και της Βρετανίας να προσέρχονται πρώτοι στις κάλπες.
Τα ολλανδικά φιλοευρωπαϊκά κόμματα, ιδίως οι Εργατικοί, διέψευσαν την Πέμπτη δημοσκοπήσεις και αναλυτές που προανήγγειλαν τον θρίαμβο των λαϊκιστών με την επικράτησή τους, κατά τις πρώτες εκτιμήσεις, με τον Φρανς Τίμερμανς, υποψήφιο και για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, να τοποθετείται στην πρώτη γραμμή. Το ολλανδικό αποτέλεσμα είναι μια πρώτη δοκιμασία για τα ποσοστά των ευρωσκεπτικιστών στις φετινές ευρωεκλογές. Τα ακροδεξιά κόμματα αναμένεται να αυξήσουν το ποσοστό τους, αλλά δεν αναμένεται να συγκεντρώσουν συνολικά πάνω από 20%.
To Brexit επισκίασε και τις ευρωεκλογές στη Βρετανία, με τη διαδικασία της ψηφοφορίας να μένει πίσω εξαιτίας των πολιτικών γεγονότων που είναι σε εξέλιξη στη χώρα και εν μέσω της παραίτησης πρωθυπουργού Τερέζα Μέι. Παρόλα αυτά οι Βρετανοί καλούνται να εκλέξουν 73 ευρωβουλευτές, ενώ δημοσκοπικά το κόμμα του Brexit υπό τον Νάιτζελ Φάρατζ φαίνεται να εξασφαλίζει από το 30 μέχρι το 40% των ψήφων.
Οι ψηφοφόροι στην Ιρλανδία κλήθηκαν στις κάλπες χθες Παρασκευή, ενώ στην Τσεχική Δημοκρατία, τη Λετονία, τη Μάλτα και τη Σλοβακία ψηφίζουν σήμερα. Τα υπόλοιπα 21 κράτη-μέλη της ΕΕ ψηφίζουν την Κυριακή.
Συνολικά, οι Ευρωπαίοι ψηφοφόροι εκλέγουν 751 νομοθέτες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οι οποίοι εδρεύουν τόσο στις Βρυξέλλες όσο και στο Στρασβούργο της Γαλλίας. Ωστόσο, κάθε μέλος – κράτος της Ε.Ε. εκλέγει διαφορετικό αριθμό ευρωβουλευτών, ο οποίος ευθυγραμμίζεται περίπου με τον πληθυσμό τους. Ενδεικτικά, η Γαλλία (74) όσο και το Ηνωμένο Βασίλειο (73) έχουν περισσότερες έδρες από την Ιρλανδία (11) ή τη Λετονία (8). Η Γερμανία εκλέγει 96 έδρες στο Ευρωκοινοβούλιο, ενώ η Κύπρος, το Λουξεμβούργο και η Μάλτα από έξι έδρες έκαστος. Οι Ελληνες πολίτες εκλέγουν 21 ευρωβουλευτές και καλούνται να επιλέξουν μεταξύ των ακόλουθων υποψηφίων.
Στο Βέλγιο, τη Βουλγαρία, την Κύπρος, την Ελλάδα και το Λουξεμβούργο, η ψήφος είναι υποχρεωτική.
Τα τελικά αποτελέσματα από κάθε κράτος – μέλος θα δουν το φως της δημοσιότητας την Κυριακή μετά το κλείσιμο και του τελευταίου εκλογικού τμήματος.
Ποιά η σημασία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου;
Οι εξουσίες του Ευρωκοινοβουλίου αυξάνονται σιγά-σιγά, ενώ με την ανάληψη περισσότερων ευθυνών κατάφερε να βελτιώσει την ασφάλεια των πτήσεων εντός της Ευρώπης, να μειώσει τη χρήση πλαστικών, να διακόψει τις χρεώσεις περιαγωγής κινητής τηλεφωνίας εντός του μπλοκ, να ενισχύσει την ιδιωτικότητα των δεδομένων, να θέσει στόχους για την αντιμετώπισει της κλιματικής αλλαγής και να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τα αυτοκίνητα.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβουλίο έχει επίσης λόγο σε συνθήκες και συμφωνίες από εμπορικές διαπραγματεύσεις μέχρι και για το Brexit.
Το ισχυρό εκτελεστικό σκέλος της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προτείνει νόμους, ενώ οι νομοθέτες της ΕΕ τροποποιούν και διαπραγματεύονται το περιεχόμενό τους με τις εθνικές κυβερνήσεις, οι οποίες είναι η πραγματική πηγή της ευρωπαϊκής εξουσίας και εκπροσωπούνται από το Συμβούλιο της ΕΕ.
Συχνά, ο αντίκτυπος των ευρωεκλογών είναι μεγάλος στην εγχώρια πολιτική του κάθε κράτους – μέλους ξεχωριστά.
Ποιά είναι τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα;
Τα πολιτικά κόμματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχουν ως μέλη κόμματα σε εθνικό επίπεδο και ιδιώτες, και εκπροσωπούνται σε διάφορα κράτη μέλη. Τα εθνικά κόμματα είναι αυτά που συμμετέχουν στις ευρωπαϊκές εκλογές, αλλά συχνά είναι συνδεδεμένα με ένα ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα, και, μετά τις εκλογές εντάσσονται σε μια πολιτική ομάδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με άλλα κόμματα παρόμοιας ιδεολογικής κατεύθυνσης από την πολιτική τους οικογένεια.
Οι ελληνικές ονομασίες των πολιτικών ομάδων είναι οι εξής:
– Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (EPP)
– Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D)
– Συμμαχία Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη (ALDE)
– Ευρωπαϊκή Ενωτική Αριστερά – Βόρεια Πράσινη Αριστερά (GUE/NGL)
– Οι Πράσινοι-Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία (G/EFA)
– Ευρώπη της Ελευθερίας και της Άμεσης Δημοκρατίας (EFDD)
– Ευρώπη των Εθνών και της Ελευθερίας (ENF)
– Μη εγγεγραμμένοι (NI)
– Συμμαχία Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών στην Ευρώπη (ECR)
Ποιό το διακύβευμα των ευρωεκλογών;
Το μέλλον της Ε.Ε., καθώς αν δεν υπάρχουν πολίτες που να νιώθουν «Ευρωπαίοι», τότε οι ψηφοφόροι τείνουν να ανταποκρίνονται στα εθνικά συμφέροντα.
Ο τρόπος που η Ευρώπη διαχειρίζεται τη μετανάστευση είναι μια πολύ σημαντική ανησυχία για τους ψηφοφόρους σε αρκετά κράτη – μέλη, όπως η Ιταλία, η Ουγγαρία και η Πολωνία, ενώ οι οικονομικές ανησυχίες συχνά επηρεάζουν τους ψηφοφόρους. Επιπροσθέτως, το μέλλον της Βρετανίας στην ΕΕ μοιάζει να είναι ένας σημαντικός παράγοντας που ενισχύει τις ανησυχίες περί ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Ενδεικτικά, μια έρευνα της ΕΕ που διεξήχθη τον Απρίλιο σχετικά με το δημόσιο αίσθημα διαπίστωσε ότι οι ψηφοφόροι ανησυχούσαν περισσότερο για την οικονομία, την ανεργία, τη μετανάστευση, το περιβάλλον και την αλλαγή του κλίματος, την τρομοκρατία και την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και της κοινωνικής πρόνοιας.
– Politico: Οι τέσσερις λόγοι που οδηγούν τους Ευρωπαίους στις κάλπες
Τι θα γίνει μετά τις εκλογές;
Μόλις ανακοινωθούν τα επίσημα αποτελέσματα, οι νεοεκλεγμένοι ευρωβουλευτές θα αρχίσουν τις διαπραγματεύσεις για τη σύσταση των κοινοβουλευτικών ομάδων.
Η σημερινή θητεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου λήγει την 1η Ιουλίου και το νέο κοινοβούλιο θα αναλάβει στο Στρασβούργο την επόμενη ημέρα. Κατά την πρώτη σύνοδο ολομέλειας στις 2 Ιουλίου, θα εκλέξουν τον πρόεδρο του ευρωκοινοβουλίου, 14 αντιπροέδρους και πέντε ανώτερους υπαλλήλους στο Σώμα, καθώς και θα αποφασίσουν για τον αριθμό και τη σύνθεση των κοινοβουλευτικών επιτροπών.
Οι ηγέτες της ΕΕ θα συναντηθούν την Τρίτη για να επιλέξουν υποψηφίους για τις κορυφαίες θέσεις στην Ε.Ε. Στο διάστημα από τον Ιούλιο μέχρι τον Οκτώβριο, το κοινοβούλιο καλείται να εγκρίνει αυτούς τους υποψηφίους, ιδίως τον νέο πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ οι κοινοβουλευτικές ακροάσεις θα επικυρώνουν τους επιτρόπους της ΕΕ που είναι επιφορτισμένοι με συγκεκριμένες πολιτικές.
Με πληροφορίες από AP, BBC, Euronews