Νέα στοιχεία εισφέρει η ιστορική έρευνα για τη γενοκτονία των Αρμενίων. Η συστηματική εξόντωση 1,5 εκατ. Αρμενίων από την Οθωμανική Αυτοκρατορία επισήμως ξεκίνησε το 1915 και ολοκληρώθηκε το 1923. Σήμερα, νέα στοιχεία που εντόπισαν ιστορικοί στις ΗΠΑ, αποδεικνύουν, πέραν κάθε αμφιβολίας, ότι η εξόντωση του αρμενικού στοιχείου ήταν μία πολύ καλά σχεδιασμένη και άρτια εκτελεσμένη επιχείρηση. Πρόκειται για εξέχουσας σημασίας ανακάλυψη, καθώς η Τουρκία εξακολουθεί να αρνείται την ενοχή της.
Ο καθηγητής Τανέρ Ακσάμ, του πανεπιστημίου Κλαρκ της Μασαχουσέτης, γνωστός μελετητής της γενοκτονίας των Αρμενίων, ανακάλυψε δύο επιστολές, οι οποίες χρονολογούνται από τις 3 Μαρτίου και 7 Απριλίου 1915 και φέρουν την υπογραφή του Μπαχατίν Σακίρ, ενός από τους αρχιτέκτονες της γενοκτονίας των Αρμενίων. Ο Σακίρ υπήρξε ιδρυτής και ηγέτης της Επιτροπής για την Ενωση και την Πρόοδο, (CUP) του πραγματικού κυβερνητικού κόμματος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, εκείνη την εποχή.
H μελέτη στόχευε στο να βρει απαντήσεις σε κάποια ακανθώδη ερωτήματα και ιδιαίτερα κατά πόσον η Επιτροπή για την Ενωση και την Πρόοδο έλαβε τη συνειδητή απόφαση να εξαλείψει από προσώπου γης τον αρμενικό πληθυσμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Η πρώτη επιστολή δεν αφήνει περιθώρια για αμφιβολίες. Σύμφωνα με το περιεχόμενό της, η Επιτροπή για την Ενωση και την Πρόοδο «αποφάσισε να εξοντώσει όλους τους Αρμένιους που ζούσαν στην Τουρκία, χωρίς να επιτρέψει ούτε σε έναν να παραμείνει, δίνοντας στην κυβέρνηση αυξημένες εξουσίες όσον αφορά αυτό το θέμα».
Η δεύτερη επιστολή απλώς επαναλαμβάνει το ίδιο μήνυμα.
Στο παρελθόν, η αυθεντικότητα των επιστολών είχε αμφισβητηθεί και γι’ αυτό τον λόγο οι μελετητές της περιόδου δεν τις είχαν λάβει υπόψη, επισημαίνει ο καθηγητής Τανέρ Ακσάμ. Ωστόσο, ο Ακσάμ πραγματοποίησε συγκριτική ανάλυση των υπογραφών, διαπιστώνοντας ότι πράγματι φέρουν την υπογραφή του Μπαχατίν Σακίρ, ο οποίος ήταν και επικεφαλής του παραστρατιωτικού «Ειδικού Οργανισμού» και συνέβαλε σημαντικά στον σχεδιασμό αλλά και στην εκτέλεση της γενοκτονίας.
«Οι επιστολές», επισημαίνει ο καθηγητής Ακσάμ, «υποδεικνύουν ότι υπήρχε σαφής, συνειδητή απόφαση να εξοντωθεί το σύνολο του αρμενικού πληθυσμού της αυτοκρατορίας. Η απόφαση ελήφθη πριν από την 3η Μαρτίου του 1915. Υπάρχουν και προγενέστερες σχετικές αποφάσεις όπως υποδεικνύουν έγγραφα που εντοπίστηκαν στα οθωμανικά αρχεία».
Η γενοκτονία των Αρμενίων υλοποιήθηκε κατά τη διάρκεια και μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, σε δύο φάσεις. Αρχικά, οι αρτιμελείς άνδρες είτε δολοφονήθηκαν είτε υποχρεώθηκαν σε εξαναγκαστική εργασία. Στη συνέχεια γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένοι εκτοπίστηκαν και στη πραγματικότητα στάλθηκαν σε πορείες θανάτου στην έρημο της Συρίας, υπό στρατιωτική συνοδεία. Τους στέρησαν τροφή και νερό, ενώ συχνά έπεφταν θύματα ληστείας, βιασμών και βασανιστικού θανάτου.
Η οθωμανική αυτοκρατορία, ως γνωστόν, στόχευσε και εναντίον άλλων ομάδων προς εξόντωση, οργανώνοντας τη γενοκτονία των Ελλήνων και των Ασσυρίων.