Αιφνιδιάζοντας τους πάντες, εντός και εκτός Αφγανιστάν, η Βόρεια Συμμαχία, επέφερε μέσα σε μία περίπου εβδομάδα την κατάρρευση των Ταλιμπάν, καταλαμβάνοντας το ένα μετά το άλλο τα σημαντικά από στρατηγική άποψη αστικά κέντρα στον Βορρά, στο κέντρο και τώρα, με την πτώση του Τζαλαλαμπάντ, στον Νότο. Μετά το Μαζάρ ι σαρίφ, το Κουντούζ, τη Χεράτ, μετά την Καμπούλ πλησιάζει τώρα η ώρα του Κανταχάρ, όπου έχουν καταφύγει, ο μουλάς Ομάρ και άλλοι υψηλόβαθμοι του καθεστώτος των Ταλιμπάν, μεταφέροντας μαζί τους οκτώ Δυτικούς ομήρους, οι οποίοι κρατούνται από τους Ταλιμπάν τέσσερις περίπου μήνες, με την κατηγορία του προσηλυτισμού στο χριστιανισμό.
Ο Ομάρ κάλεσε τους μαχητές του να ανασυνταχθούν, να συνεχίσουν τη μάχη και να «υπακούουν στους διοικητές τους», έκκληση η οποία ενισχύει μάλλον την εντύπωση της χαμένης μάχης στον «πόλεμο αστραπή» -blitzkrieg σύμφωνα με ορισμένους ανταποκριτές- που «αιφνιδίασε» και τις ΗΠΑ λόγω της ανυπακοής της Βόρειας Συμμαχίας προς την προχθεσινή προτροπή του προέδρου Μπους να μην επιτρέψει στις δυνάμεις της να εισέλθουν στην Καμπούλ, έως ότου υπάρξει πολιτική διευθέτηση.
«Εκώφευσε»
Η Συμμαχία, η οποία επιδόθηκε το τελευταίο πενθήμερο σε αγώνα ταχύτητας υποστηριζόμενη από τα αμερικανικά βομβαρδιστικά, μάλλον «εκώφευσε» στην προτροπή, γεγονός που δεν εμπόδισε χθες τον εκπρόσωπο του Λευκού Οίκου Αρι Φλάισερ να δηλώσει ότι ο Αμερικανός πρόεδρος είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένος από τα πρόσφατα γεγονότα. «Πρόκειται για πόλεμο και σκοπός του πολέμου αυτού είναι η ήττα της Αλ Κάιντα και η εξουδετέρωση των Ταλιμπάν, που υποθάλπουν τρομοκράτες».
Μεταξύ των ικανοποιημένων από τις εξελίξεις στο μέτωπο του πολέμου ήταν και η Ρωσία, που χαιρέτισε την πτώση της Καμπούλ ως «σημαντική επιτυχία της Συμμαχίας κατά των Ταλιμπάν», προειδοποιώντας «έξωθεν δυνάμεις» να μην επιχειρήσεουν να εγκαταστήσουν «κυβέρνηση-ανδρείκελο στο Αφγανιστάν». Αισιόδοξος για τη στάση της Βόρειας Συμμαχίας στο μέλλον εμφανίστηκε και ο Βρετανός πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ, εκφράζοντας την ελπίδα ότι θα δεχθεί να μετάσχει σε κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Ο κ. Μπλερ ζήτησε την παρουσία του ΟΗΕ στο Αφγανιστάν το ταχύτερο δυνατόν και την εγκαθίδρυση καθεστώτος αποστρατιωτικοποιημένης περιοχής στην πρωτεύουσα.
Ισως για τον λόγο αυτό, αλλά και για να εκτονώσει τις εντυπώσεις από την «ανυπακοή προς ΗΠΑ», ο υπουργός Εξωτερικών της Βόρειας Συμμαχίας Αμπντάλα Αμπντάλα, ο οποίος έσπευσε μαζί με τον διάδοχο του Μασούντ Σαχ και διοικητή των δυνάμεων της αντιπολίτευσης στρατηγό Φαχίμ στην πρωτεύουσα, ανακοίνωσε χθες την προώθηση 6.000 ανδρών των δυνάμεων ασφαλείας, τις οποίες εκπαιδεύει εδώ και πέντε χρόνια στην κοιλάδα του Πανσίρ «με στόχο την αποφυγή της αιματοχυσίας» μετά την πτώση των Ταλιμπάν.
Επέμεινε ότι στρατεύματα της αντιπολίτευσης δεν θα επιβάλουν κατοχή στην Καμπούλ, την οποία εγκατέλειψαν σχεδόν αμαχητί οι Ταλιμπάν, που δεν αντιστάθηκαν γενναίοι μέχρι τέλους, όπως θα έλεγε και ο λαλίστατος και μεγαλοσχήμων πρέσβης των Ταλιμπάν στο Πακιστάν, Αβδούλ Ζαέφ, μάλλον βουβός από χθες.
Πέρα από μία μάχη στις παρυφές της πόλης και τον βομβαρδισμό των γραφείων του τηλεοπτικού δικτύου του Κατάρ Αλ Τζαζίρα, δεν υπήρξαν άλλες άξιες λόγου εχθροπραξίες.
Σύμφωνα με τα πρακτορεία, Αραβες και Τσετσένοι συμπολεμιστές των Ταλιμπάν, οι οποίοι υποδέχθηκαν με ύβρεις και ριπές πολυβόλων τους στρατιώτες της αντιπολίτευσης, εξουδετερώθηκαν επιτόπου.
Ωστόσο,το συσσωρευμένο επί χρόνια μίσος βρήκε διεξόδους και τρόπους έκφρασης, όπως και στο Μαζάρ, όπου χθες επιβεβαιώθηκε ότι 100 νεαροί Ταλιμπάν εκτελέσθηκαν το περασμένο Σάββατο από τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης.
Μεταξύ των πλέον ανήσυχων, το Πακιστάν εξέφρασε φόβους για επικείμενο λουτρό αίματος και πικρία για τη στάση των ΗΠΑ. «Οι Αμερικανοί έπρεπε να είχαν επέμβει πιο δυναμικά και να είχαν αναγκάσει τη Βόρεια Συμμαχία να συμμορφωθεί προς τις υποδείξεις», έλεγε χθες ο επικεφαλής του Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών του Ισλαμαμπάντ.
«Το Πακιστάν δεν ελέγχει πουθενά την κατάσταση, πρόκειται για πλήρη πολιτική αποτυχία», ήταν το συμπέρασμα του περιβόητου Χαμέντ Γκιούλ, πρώην αρχηγού των πακιστανικών μυστικών υπηρεσιών, οι οποίες διεδραμάτισαν στο παρελθόν καθοριστικό ρόλο στην εδραίωση των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν. Και ο αρχηγός αυτός των παρασκηνίων και επικριτής του στρατηγού Μουσάραφ, νυν προέδρου του Πακιστάν, εξέφρασε την απογοήτευσή του για την «απογοητευτική στάση» των ΗΠΑ.
Λιγότερο κατηγορηματικός, ο στρατηγός Μουσάραφ σε χθεσινές δηλώσεις του στο αεροδόμιο της Κωνσταντινούπολης, όπου παρέμεινε για λίγο, έκανε λόγο για συγκρότηση μουσουλμανικής ειρηνευτική δύναμης υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, με συμμετοχή του Πακιστάν, της Τουρκίας και άλλων, ώστε «να εδραιωθεί η σταθερότητα στο Αφγανιστάν».
Ο έκπτωτος βασιλιάς
Πιθανότατα η σταθερότητα αυτή κατά την πακιστανική εκδοχή, αλλά και τις απόψεις άλλων, να είναι συναφής με τις διαθέσεις των Παστούν, κυρίαρχης αριθμητικά φυλής στο Αφγανιστάν, με γεωγραφική διάταξη εκατέρωθεν των αφγανο-πακιστανικών συνόρων, από Νότο προς Βορρά. Δεν είναι τυχαίο ότι μεταξύ των απογοητευμένων από τη ραγδαία προώθηση της συμμαχίας ήταν χθες και ο έκπτωτος βασιλιάς Ζαχίρ Σαχ, ο εκπρόσωπος του οποίου στη Ρώμη δήλωσε χθες ότι οι ΗΠΑ παρεβίασαν τη συμφωνία με τον μονάρχη.
Καθησυχαστικός προς τους ανησυχούντες για την τύχη του Νότου, ο υπουργός Αμυνας Ντόναλντ Ράμσφελντ, ανακοίνωσε ότι αμερικανικές ειδικές δυνάμεις ελέγχουν τα νότια σύνορα του Αφγανιστάν.
Κατηγορηματικός, όμως, ως προς την πολιτική λύση, ο υπουργός Εξωτερικών της Συμμαχίας κ. Αμπντάλα πρότεινε χθες στον Ζαχίρ Σαχ ένα είδος Εθνοσυνέλευσης με 50% παρουσία Παστούν και 50% της Βόρειας Συμμαχίας, που απαρτίζεται από Ουζμπέκους, Τατζίκους και Χαζάρους.