Πριν από δέκα ακριβώς χρόνια, μια άλλη κυβέρνηση Μπους κατάφερε να πείσει μια σκληροπυρηνική ισραηλινή κυβέρνηση ν’ αρχίσει ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με τους Παλαιστινίους. O Τζορτζ Μπους και ο υπουργός του των Εξωτερικών Τζέιμς Μπέικερ πίστευαν ότι αν μπορούσαν να φέρουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, στη Μαδρίτη, τον σκληροπυρηνικό Γιτζάκ Σαμίρ θα άνοιγε ο δρόμος για μια σειρά συμβιβασμών από το Ισραήλ.
Διαφορά
Είναι αυτό το «πνεύμα της Μαδρίτης» που επιχείρησε να αναβιώσει ο νυν υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Κόλιν Πάουελ με την ομιλία του για το Μεσανατολικό, την περασμένη Δευτέρα. Οι αναλογίες είναι άκρως ελκυστικές, αλλά δεν πρέπει να ξεχνά κανείς σήμερα μια σημαντική διαφορά. Οταν έπεσε ο κ. Σαμίρ με «σκούντημα» των κ. Μπους και Μπέικερ, αντικαταστάθηκε από έναν μετριοπαθέστερο πολιτικό, τον Γιτζάκ Ράμπιν του Εργατικού Κόμματος. Αν όμως η κυβέρνηση συνασπισμού Λικούντ-Εργατικών του κ. Αριέλ Σαρόν δεχθεί ένα ανάλογο «σκούντημα», η εναλλακτική λύση είναι μια ακόμη πιο σκληροπυρηνική, εθνικιστική εκδοχή.
Ο κ. Πάουελ και ο κ. Σαρόν είναι πρώην στρατηγοί, όπως και ο Αντονι Ζίνι, στον οποίο έχει ανατεθεί να «σκουντήσει» τον κ. Σαρόν – όχι όμως τόσο, ώστε να πέσει. Στις 25 Νοεμβρίου ταξιδεύει μαζί με τον βετεράνο διπλωμάτη Γουίλιαμ Μπερνς στην περιοχή, με αποστολή να συμβάλλουν στην επίτευξη εκεχειρίας. Με δεδομένη τη σκληρή γλώσσα τού Κόλιν Πάουελ προς τις δύο πλευρές, ο κ. Ζίνι ενδεχομένως δεν θα «ψαρώσει» από τη μεγάλη διαφορά των απόψεων τους.
Ο κ. Πάουελ απέφυγε προσεκτικά να έλθει σε αντιπαράθεση με τον κ. Σαρόν. O νέος απεσταλμένος του οφείλει να πράξει το ίδιο, και παράλληλα να φέρει τον συνομιλητή του στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Είναι σαφές ότι οι Αμερικανοί είναι απρόθυμοι να δημιουργήσουν δυσκολίες στον Αριέλ Σαρόν και τους σκληροπυρηνικούς οπαδούς του. Αν ανατραπεί, ο πιθανότερος διάδοχος του είναι ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου, με ακόμη πιο ακραία φρασεολογία.
Εντούτοις, οι προσδοκίες των Ισραηλινών όπως άλλωστε και των Παλαιστινίων από τη νέα αμερικανική πρωτοβουλία για το Μεσανατολικό είναι περιορισμένες, αν και ευελπιστούν ότι μπορεί να συμβάλει στην κατάπαυση των εχθροπραξιών. Οι Παλαιστίνιοι επιμένουν στην ανάπτυξη ξένων παρατηρητών στην περιοχή, αλλά το Ισραήλ αρνείται να τους αποδεχθεί, θεωρώντας ότι δεν εξασφαλίζει ουδετερότητα.