Ανοίγοντας τη συζήτηση για τις τεράστιες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η αμερικανική εξωτερική πολιτική ύστερα από τρία χρόνια διακυβέρνησης από τον Ντόναλντ Τραμπ, το έγκυρο περιοδικό Foreing Affairs φιλοξενεί, στο τελευταίο του τεύχος, ενδιαφέρουσες απόψεις πρώην αξιωματούχων, πανεπιστημιακών και στελεχών think tanks, από όλο το φάσμα των αποχρώσεων στις γραμμές του αμερικανικού κατεστημένου.
Στη μία άκρη του φάσματος, ο Τόμας Ράιτ από το Ινστιτούτο Μπρούκινγκς διαπιστώνει με ανησυχία ότι ο πρόεδρος Τραμπ δεν αποτελεί μεμονωμένη περίπτωση όταν αμφισβητεί τον λόγο ύπαρξης του ΝΑΤΟ, την ανάμειξη των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή ή την παραδοσιακή συμμαχία τους με την Ευρώπη. «Μια ολοένα και ευρύτερη χορωδία διαφόρων φωνών, από τη Δεξιά μέχρι την Αριστερά, καλεί υπέρ της αναδίπλωσης της Αμερικής στον διεθνή στίβο», αναφέρει. Αν και δεν αρνείται ορισμένες αναπροσαρμογές, θεωρεί ότι η παραίτηση των ΗΠΑ από τον ηγεμονικό τους ρόλο θα δημιουργούσε τεράστια αποσταθεροποίηση και δυνητικούς κινδύνους σε διάφορα σημεία του πλανήτη.
Διαμετρικά αντίθετος με αυτή τη λογική, που θυμίζει τις δημοφιλείς στον 19ο αιώνα θεωρίες περί «πρόδηλου πεπρωμένου» της Αμερικής, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κολούμπια Στίβεν Βερτάιμ υποστηρίζει ότι το τίμημα της διεθνούς κυριαρχίας είναι δυσβάστακτα υψηλό για τις ΗΠΑ και ότι η αμερικανική εξωτερική πολιτική οφείλει να διαχειριστεί την αναδίπλωση της επιρροής της στον κόσμο, αποφεύγοντας εφεξής κάθε περαιτέρω επέκτασή της. Αντί να επιλέγει συνειδητά τον ρόλο του «παγκόσμιου χωροφύλακα» με αλλεπάλληλες στρατιωτικές παρεμβάσεις, λέει ο Βερτάιμ, η Ουάσιγκτον θα έπρεπε να αποσυρθεί από τη Μέση Ανατολή, να περιορίσει τον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας» και να επικεντρώσει την προσοχή της στην πολιτική ρύθμιση της παγκοσμιοποίησης, στη μείωση των εκρηκτικών ανισοτήτων και στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ειδικά για τη Ρωσία, θεωρεί αδικαιολόγητες τις φοβικές αντιδράσεις που υπερτιμούν τον διεθνή ρόλο μιας χώρας της οποίας η οικονομία είναι μικρότερη της Ιταλίας.
Από τη μεριά του, ο καθηγητής του Χάρβαρντ Γκράχαμ Αλισον επιλέγει τη μέση οδό, συστήνοντας στην Ουάσιγκτον να αποδεχθεί, με ρεαλιστικό πνεύμα, ότι ο κόσμος της μιας υπερδύναμης ήταν μόνο μια στιγμή στη γεωπολιτική ιστορία του πλανήτη και ότι ο κόσμος μας χωρίζεται εκ νέου σε σφαίρες επιρροής. Η Αμερική, κατά τον αρθρογράφο, οφείλει να εκμεταλλευθεί τη νέα διεθνή δυναμική, διαμορφώνοντας τις δικές της σφαίρες επιρροής, μακριά όμως από το πρότυπο των μεταπολεμικών υπερδυνάμεων. Παρά τα σημαντικά εσωτερικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Κίνα, η οικονομική και βιομηχανική της ηγεμονία δεν αναμένεται να αμφισβητηθεί μέσα στην επόμενη δεκαετία, με την ισορροπία δυνάμεων στην Ασία να γέρνει αποφασιστικά προς το μέρος του Πεκίνου. Την ίδια στιγμή, η υποχώρηση της ρωσικής διεθνούς επιρροής, αντί να καθιστά τη Μόσχα πρόθυμο εταίρο της δυτικής κυριαρχίας, ωθεί τη ρωσική κυβέρνηση σε παροξυσμό λαϊκιστικού εθνικισμού, ικανού να εκφρασθεί με στρατιωτικές επεμβάσεις στην πάλαι ποτέ «σοβιετική περιφέρεια», όπως αυτές σε Ουκρανία, Τσετσενία και Γεωργία. Υπό αυτό το πρίσμα, ο Αλισον προτείνει να επιστρέψουν οι ΗΠΑ στη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου στη ζώνη του Ειρηνικού (ΤΡΡ), την οποία κακώς κατά τη γνώμη του εγκατέλειψε ο Τραμπ, και να προωθήσουν ανάλογη συμφωνία ΗΠΑ – Ε.Ε., δύο κινήσεις που θα επιτρέψουν στην Αμερική να ηγεμονεύει σε δύο οικονομικές ζώνες που θα αντιστοιχούν στο 70% της παγκόσμιας οικονομίας, έναντι 20% της κινεζικής ζώνης.
Την ιδεολογική παράκρουση της προεδρίας Μπους του νεότερου, με τις φιλοδοξίες της για ριζική επαναχάραξη της διεθνούς σκηνής βασισμένης σε χριστιανικές αντιλήψεις περί καλού και κακού, αποκαλύπτει η καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Ντάρτμουθ, Τζένιφερ Λιντ, μνημονεύοντας τη σχεδόν μεταφυσική δήλωση ανώτατου συμβούλου του προέδρου Μπους. Αναφερόμενος στην «κοινότητα των ειδημόνων» και στους δισταγμούς τους για ευρύτερη προβολή της αμερικανικής ισχύος στον κόσμο, ο σύμβουλος είπε: «Ο κόσμος δεν λειτουργεί πια με αυτόν τον τρόπο. Είμαστε πια μία αυτοκρατορία και όταν αναλαμβάνουμε δράση, δημιουργούμε τη δική μας πραγματικότητα».
Από την πλευρά της, η σύνταξη του περιοδικού υπενθυμίζει ότι οι απόψεις περί παρακμής, υποχώρησης και αναδίπλωσης των ΗΠΑ ήταν διαδεδομένες και πριν από μισό περίπου αιώνα, στον απόηχο του Βιετνάμ και του Ουότεργκεϊτ. Ωστόσο, η Αμερική όχι μόνο δεν συρρικνώθηκε, αλλά κέρδισε τον Ψυχρό Πόλεμο, δημιούργησε το Ιντερνετ και είδε τη Σοβιετική Ενωση να διαλύεται. «Μπορούν να ξανασυμβούν τέτοια θαύματα ή μήπως είναι ώρα να επιστρέψει η Αμερική στο σπίτι της;», είναι το ερώτημα που θέτει.