Συντονισμένα πυρά, τόσο από την κεντροαριστερή αντιπολίτευση της Ιταλίας όσο και από πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες δέχεται ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι ύστερα από την απόφασή του να αποπέμψει τον ευρωπαϊστή υπουργό Εξωτερικών, Ρενάτο Ρουτζέρο και να αναλάβει ο ίδιος το νευραλγικό αυτό υπουργείο για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα.
«Ο Γερμανός καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ λυπάται για την παραίτηση του Ρενάτο Ρουτζέρο… ενός πεπεισμένου ευρωπαϊστή και καλού φίλου της Γερμανίας», δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος στο Βερολίνο λίγες ώρες μετά την τηλεφωνική αποπομπή του επικεφαλής της ιταλικής διπλωματίας από τον «Καβαλιέρε». Σε ανάλογο μήκος κύματος ήταν οι δηλώσεις του Γάλλου υπουργού Οικονομικών, Λοράν Φαμπιούς, στην κρατική ραδιοφωνία. «H Ιταλία είναι ένας από τους πυλώνες της Ευρώπης και δικαιολογείται να ανησυχεί κανείς (από την παραίτηση Ρουτζέρο). Επομένως, πιστεύω ότι είναι αναγκαίο να υπάρξουν διευκρινίσεις στο ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο», δήλωσε ο στενός συνεργάτης του σοσιαλιστή πρωθυπουργού, Λιονέλ Ζοσπέν.
Την ανησυχία του για τις επιπτώσεις της αποπομπής Ρουτζέρο στην ευρωπαϊκή πολιτική της Ρώμης εξέφρασε και ο κομισάριος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για θέματα περιφερειών, Μισέλ Μπαρνιέ. «Θα επιθυμούσα ιδιαίτερα ο κ. Μπερλουσκόνι να επιβεβαιώσει την ευρωπαϊκή γραμμή της Ιταλίας, η οποία είναι ένα από τα ιδρυτικά μέλη της Ενωσης», δήλωσε ο Ευρωπαίος επίτροπος. Από την πλευρά του, ο υπουργός Εξωτερικών της προεδρεύουσας της Ευρωπαϊκής Ενωσης Ισπανίας, Χοσέ Πικέ, δήλωσε στις Βρυξέλλες ότι επιθυμεί να συναντηθεί το συντομότερο δυνατόν με τον Μπερλουσκόνι και συμπλήρωσε: «Φυσικά, θα του υπογραμμίσω τη σημασία που έχει να υποστηριχθεί το μέλλον του ευρώ και η ισχύς της Ευρωπαϊκής Ενωσης».
Πολιτικές καταιγίδες
Το «βαρομετρικό χαμηλό» στις σχέσεις μεταξύ της κυβέρνησης Μπερλουσκόνι και των Ευρωπαίων εταίρων της προκάλεσε τις πρώτες πολιτικές καταιγίδες στο εσωτερικό της Ιταλίας. «Θα καλέσουμε τον πρωθυπουργό να εμφανισθεί στο Κοινοβούλιο και να αναλάβει τις ευθύνες του για τη σοβαρότερη κρίση που αντιμετώπισε ποτέ η Ιταλία στις σχέσεις της με την Ευρώπη», δήλωσε ο Πιέρο Φασίνο, επικεφαλής των Δημοκρατών της Αριστεράς, που αντιπροσωπεύουν το ισχυρότερο κόμμα της αντιπολίτευσης και υιοθετούν σταθερά φιλοευρωπαϊκή γραμμή.
Η πολιτική κρίση στο εσωτερικό του κεντροδεξιού, κυβερνητικού συνασπισμού, έξι μήνες μετά την επάνοδο του μεγιστάνα των ιταλικών μίντια στην εξουσία, πυροδοτήθηκε την επαύριο της πρεμιέρας του ευρώ από τον ίδιο τον Ρουτζέρο, ο οποίος θεώρησε ευνοϊκή τη συγκυρία για να ξιφουλκήσει λάβρος εναντίον των ευρωσκεπτικιστών συναδέλφων του και κυρίως του αρχηγού της ξενόφοβης Λίγκας του Βορρά, Ουμπέρτο Μπόσι. Διευθυντικό στέλεχος της FIAT του Τζιάνι Ανέλι και επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου στο παρελθόν, ο 71χρονος Ρουτζέρο είχε ταχθεί από την πρώτη στιγμή υπέρ της συνέχισης της παραδοσιακά φιλοευρωπαϊκής γραμμής της Ιταλίας η οποία, επί κεντροαριστερής διακυβέρνησης, ήταν ένας από τους πιο ενθουσιώδεις υποστηρικτές των γαλλογερμανικών σχεδίων πολιτικής και αμυντικής ολοκλήρωσης της Ευρώπης.
Εριστική συμπεριφορά
Με αυτά τα δεδομένα, η αποπομπή του Ρουτζέρο δεν μπορεί να θεωρηθεί κεραυνός εν αιθρία. Στους έξι μήνες της πρωθυπουργίας του, ο Μπερλουσκόνι ερέθισε αρκετές φορές τους εταίρους του, και ιδιαίτερα τους Γερμανούς και τους Γάλλους, με την εριστική συμπεριφορά του, η οποία περιγράφεται από την ιταλική «Ρεπούμπλικα» ως «ένα κράμα αλαζονείας και αδυναμίας». Στη σύνοδο των Οκτώ, στη Γένοβα, η σε υπερθετικό βαθμό αυταρχική καταστολή των διαδηλωτών και ο υπερτονισμός της ατλαντικής διάστασης της πολιτικής του κατά τη συνάντησή του με τον Τζορτζ Μπους προκάλεσαν έντονες επικρίσεις από πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Το ίδιο συνέβη με την «αποσκίρτηση» της Ιταλίας από σημαντικά προγράμματα της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας.
Μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, οι ρατσιστικής απόχρωσης δηλώσεις του περί «ανωτερότητας του δυτικού πολιτισμού έναντι του Ισλάμ» αποδοκιμάστηκαν από το σύνολο των Ευρωπαίων. O «Καβαλιέρε» προκάλεσε νέους πονοκεφάλους στη σύνοδο κορυφής του Λάακεν, στις αρχές Δεκεμβρίου, με τις αντιρρήσεις που διατύπωνε μέχρι την τελευταία στιγμή για το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης και τις ελαφρώς γκροτέσκες κορώνες του υπέρ των ιταλικών… αλλαντικών!
Ευρωπαϊκές ανησυχίες
Η κυριότερη ανησυχία των ευρωπαϊστών, εντός και εκτός ιταλικής χερσονήσου, εντοπίζεται στη στάση που θα υιοθετήσει η κυβέρνηση Μπερλουσκόνι εν όψει των επόμενων, κρίσιμων διαπραγματεύσεων για την πολιτική και αμυντική ενοποίηση της Ευρώπης. H ιταλική Δεξιά συγκαταλέγεται στους πιο δύσπιστους έναντι του ευρωπαϊκού Συντάγματος και της θεσμικής μεταρρύθμισης της Ευρώπης σε ομοσπονδιακή κατεύθυνση. Αυτό που περιπλέκει ακόμη περισσότερο τα πράγματα είναι ότι η Ιταλία καλείται να ασκήσει την ευρωπαϊκή προεδρία το δεύτερο εξάμηνο του 2003, δηλαδή την πιο κρίσιμη περίοδο εν όψει της Διακυβερνητικής Διάσκεψης του 2004 και του πρώτου κύματος της διεύρυνσης της Ενωσης.
Σε μια προσπάθεια να διασκεδάσει τις εναντίον του επικρίσεις, ο Μπερλουσκόνι υποστήριξε χθες, με δηλώσεις του στην «Ιντερνάσιοναλ Χέραλντ Τρίμπιουν» ότι η αποπομπή του Ρουτζέρο «δεν αλλάζει στο ελάχιστο τη δέσμευση της Ιταλίας υπέρ του ευρώ, της Ευρώπης και του NATO», απορρίπτοντας ως «απαράδεκτες» τις επικρίσεις περί κυριαρχίας των ευρωσκεπτικιστών στις γραμμές της κυβέρνησής του. Επιδιώκοντας να θωρακίσει την κοινωνική βάση του συνασπισμού του, ο κεντροδεξιός πρωθυπουργός υποστήριξε ότι θα προωθήσει τον εκσυγχρονισμό της ιταλικής εξωτερικής πολιτικής με κύριο στόχο «την προστασία των συμφερόντων των ιταλικών μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων» στο ανταγωνιστικό περιβάλλον της Ευρωζώνης.
