H κυβέρνηση Μπους ανακοίνωσε ότι θα υποστηρίξει το σχέδιο του υπουργείου Ενέργειας και των μεγάλων αυτοκινητοβιομηχανιών για την ανάπτυξη της τεχνολογίας των στοιχείων καυσίμου, με βάση το υδρογόνο, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για την κίνηση των αυτοκινήτων του μέλλοντος, όπως ανακοίνωσε χθες ο υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ, Σπένσερ Εϊμπραμ. Ταυτόχρονα, βέβαια υπαναχωρεί από το προηγούμενο, κρατικά επιχορηγούμενο (με 1,5 δισ. δολάρια) πρόγραμμα, για τη δημιουργία ενός οικονομικού βενζινοκίνητου οχήματος.
Η νέα προσπάθεια αποσκοπεί στην αντικατάσταση των κινητήρων εσωτερικής καύσης με το νέο σύστημα. Τα στοιχεία καυσίμου αξιοποιούν το αποθηκευμένο στον αέρα υδρογόνο και οξυγόνο για τη δημιουργία ηλεκτρικής ενέργειας. Οι υδρατμοί είναι το μόνο παράγωγο αυτού του είδους καύσης.
Εκτιμήσεις
Οικολογικές οργανώσεις και ορισμένοι ειδικοί υποστηρίζουν την ερευνητική προσπάθεια. Οι επικριτές της, όμως, εκτιμούν ότι το νέο πρόγραμμα θα επιτρέψει στην Ουάσιγκτον και στο Ντιτρόιτ, έδρα της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας, να εστιάσουν τις ερευνητικές τους προσπάθειες σε δυσπρόσιτους μακροπρόθεσμους στόχους αντί να ασχοληθούν με την άμεση βελτίωση της κατανάλωσης καυσίμων από τους συμβατικούς κινητήρες. Ειδικοί εκτιμούν ότι η μαζική παραγωγή αυτοκινήτων με κινητήρες στοιχείου καυσίμου τοποθετείται 10 με 20 χρόνια στο μέλλον.
Στο μεταξύ, η πολιτική στάση των αμερικανικών κομμάτων δεν έχει γίνει ξεκάθαρη, εν όψει μάλιστα της συζήτησης στη Γερουσία μιας εναλλακτικής ενεργειακής πρότασης, την οποία υπέβαλαν οι Δημοκρατικοί.
Πάντως, τα εργατικά σωματεία και οι αυτοκινητοβιομηχανίες συμφωνούν στην απόρριψη του προγράμματος ανάπτυξης οικονομικών αυτοκινήτων. Βέβαια, το υπουργείο Μεταφορών των ΗΠΑ δηλώνει ότι σκοπεύει σύντομα να παρουσιάσει τις προτάσεις του για επιβολή αυστηρότερων κανόνων για τον περιορισμό των εκπομπών καυσαερίων. Δεν είναι λίγοι αυτοί που φοβούνται ότι η στροφή προς την έρευνα για την ανάπτυξη του στοιχείου καυσίμου κινδυνεύει να ακυρώσει την πρωτοβουλία αυτή.
Το αρχικό πρόγραμμα ανάπτυξης οικονομικότερων κινητήρων εσωτερικής καύσης ξεκίνησε το 1993 και στόχευε στην κατασκευή φθηνών αμερικανικών αυτοκινήτων, με μεγάλη ιπποδύναμη, τα οποία θα εμφάνιζαν κατανάλωση της τάξης των 8 δραχμών ανά χιλιόμετρο (80 μίλια το γαλόνι). O πρώην αντιπρόεδρος Αλ Γκορ, ο πλέον ένθερμος υποστηρικτής της κατασκευής οικονομικών αυτοκινήτων στην κυβέρνηση Κλίντον, παρομοίασε το πρόγραμμα, ως προς την επιστημονική του πολυπλοκότητα, με τη διαστημική αποστολή Απόλλων.
Εκτός από τις κρατικές επιχορηγήσεις, ύψους 1,5 δισ. δολαρίων, οι «Μεγάλοι Τρεις» της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας (General Motors, Ford Motor και DaimlerChrysler) δαπανούν γύρω στο 1 δισ. δολάρια ετησίως για έρευνες συναφών τεχνολογιών. Ολοι οι κατασκευαστές παρουσίασαν μοντέλα με αυτονομία 70 μιλίων ανά γαλόνι, ενώ οι ερευνητικές προσπάθειες οδήγησαν σε εξελίξεις στους τομείς της αεροδυναμικής και των ελαφρών συμπαγών υλικών, που χρησιμοποιούνται στη σύγχρονη κατασκευή αυτοκινήτων.
Κανείς από τους «Μεγάλους Τρεις» δεν κατέφερε, όμως, να κατασκευάσει αυτοκίνητο με αυτονομία 80 μιλίων ανά γαλόνι.
Αυξητική τάση
Στο μεταξύ, η μέση κατανάλωση καυσίμων των αυτοκινήτων και των φορτηγών στις ΗΠΑ παρουσιάζει αυξητική τάση, ενώ ο στόλος των οχημάτων που κυκλοφορούν σήμερα στους δρόμους των ΗΠΑ παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη μέση κατανάλωση καυσίμων των τελευταίων 21 ετών, σύμφωνα με κυβερνητικές στατιστικές.
Το νέο πρόγραμμα του αμερικανικού υπουργείου Ενέργειας, με την επωνυμία Αυτοκίνητο της Ελευθερίας (Freedom Car), ενθαρρύνει αλλά δεν απαιτεί από τους κατασκευαστές να προχωρήσουν στην παραγωγή αυτοκινήτων στοιχείου καυσίμου.
Αναλυτές του χώρου, όμως, εκτιμούν ότι η έλλειψη ξεκάθαρων στόχων δεν θα βοηθήσει τη χώρα να ξεφύγει από την πετρελαϊκή της εξάρτηση. «Πιστεύω ότι τα στοιχεία καυσίμου είναι χρήσιμος μακροπρόθεσμος στόχος. H πρόταση της κυβέρνησης Μπους, όμως, δεν προσφέρει λύσεις για τα επόμενα δέκα χρόνια και δεν λαμβάνει υπ’ όψιν της τις ενδεχόμενες τεχνολογικές προόδους στην τεχνολογία του αυτοκινήτου», αναφέρει ο Στίβεν Νέιντελ, επικεφαλής της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Υπέρ της Ορθολογικής Χρήσης Ενέργειας. Αν και οι τιμές των καυσίμων βρίσκονται σήμερα σε χαμηλά επίπεδα, ο πόλεμος στο Αφγανιστάν αποκάλυψε για μία ακόμη φορά τις τεράστιες ανάγκες των ΗΠΑ σε ορυκτά καύσιμα και αναζωπύρωσε τις φωνές, που ζητούν απεξάρτηση των ΗΠΑ από το εισαγόμενο πετρέλαιο. Οι ΗΠΑ, με 5% του παγκόσμιου πληθυσμού, καταναλώνει το 25% του πετρελαίου στη Γη, κυρίως υπό μορφή βενζίνης.
Εξάρτηση
Ο υπουργός Εϊμπραμ δήλωσε χθες στην έκθεση αυτοκινήτου στο Ντιτρόιτ ότι το πειραματικό πρόγραμμα στοιχείου καυσίμου «βασίζεται άμεσα στις δηλώσεις του προέδρου Μπους, τον περασμένο Μάιο, για περιορισμό της αμερικανικής εξάρτησης από το πετρέλαιο. Στόχος της ερευνητικής αυτής προσπάθειας είναι η ανάπτυξη τεχνολογιών που θα επιλύουν πολλά από τα προβλήματα που προκύπτουν από την εξάρτηση αυτή».
Η κυβέρνηση Κλίντον κινούνταν σε άλλη κατεύθυνση και ευνόησε την ανάπτυξη οικονομικών οικογενειακών αυτοκινήτων, των οποίων η μόδα παρήλθε ενόσω οι έρευνες συνεχίζονταν.
Οσον αφορά τα οικονομικά στοιχεία του προγράμματος για το στοιχείο καυσίμου, η κυβέρνηση δεν προτίθεται να συζητήσει τις προτάσεις της πριν κοινοποιηθούν τα στοιχεία του προϋπολογισμού του 2003, τον Φεβρουάριο. Πάντως, το μικρότερο πρόγραμμα που καλείται να αντικαταστήσει, εξασφάλιζε ομοσπονδιακή χρηματοδότηση της τάξης των 127 εκατομμυρίων δολαρίων ετησίως.
Ο υπουργός Ενέργειας Εϊμπραμ αναφέρει ότι το ερευνητικό πρόγραμμα στοιχείου καυσίμου θα δώσει στις αυτοκινητοβιομηχανίες τη δυνατότητα να τοποθετήσουν τέτοιους κινητήρες σε πολλά είδη οχημάτων.
Οι τιμές των μετοχών εταιρειών οι οποίες αναπτύσσουν κινητήρες στοιχείων καυσίμου παρουσίασαν προχθές έντονη άνοδο, μόλις ανακοινώθηκε η κυβερνητική πρωτοβουλία. H μετοχή της Ballard Power Systems σημείωσε άνοδο 15%, φθάνοντας τα 34,96 δολάρια, εκείνη της FuelCell Energy ανέβηκε κατά 22% και αυτή της Plug Power κατά 39%.
Εως το 2004
Οι «Μεγάλοι Τρεις» αναμένεται να παρουσιάσουν τις λεγόμενες υβριδιακές μηχανές, συνδυασμός βενζινοκίνητων και ηλεκτρικών κινητήρων, έως το 2004. H Toyota και η Honda, οι οποίες δεν επωφελήθηκαν από τις ερευνητικές επιδοτήσεις της εποχής Κλίντον, έχουν ήδη αναπτύξει υβριδιακά αυτοκίνητα με αυτονομία 40 μιλίων ανά γαλόνι βενζίνης.
Βέβαια, η αυτοκινητοβιομηχανία είχε επανειλημμένως αντισταθεί σε κυβερνητικά προγράμματα περιορισμού της εκπομπής καυσαερίων, υποστηρίζοντας ότι τέτοιοι κανόνες θα οδηγούσαν σε καθυστέρηση τις ερευνητικές προσπάθειες ανάπτυξης κινητήρων στοιχείου καυσίμου. Οι κυβερνητικές προδιαγραφές, που έχουν παραμείνει αμετάβλητες για μία δεκαετία, υποχρεώνουν τους κατασκευαστές να εξασφαλίζουν μέση αυτονομία 27,5 μιλίων ανά γαλόνι για τα επιβατικά και 20,7 μιλίων για τα μικρά επαγγελματικά αυτοκίνητα.
Η Κάρα Ρινάλντι, πρόεδρος της οργάνωσης Συμμαχία για τη Διατήρηση Ενέργειας στην Ουάσιγκτον, ανέφερε ότι καλωσορίζει τις επενδύσεις σε κινητήρες στοιχείου καυσίμου, εκφράζοντας, όμως, την ελπίδα ότι η κυβέρνηση δεν θα εγκαταλείψει τις προσπάθειες περιορισμού των εκπομπών καυσαερίων. «Μελετούμε μακροχρόνιες τεχνολογικές προτάσεις, χωρίς να έχουμε κάνει το πρώτο βήμα. Το βήμα αυτό θα είναι η επιβολή αυστηρότερων ορίων στις εκπομπές καυσαερίων από τα αυτοκίνητα».
