«Πίσω αυλή των Ηνωμένων Πολιτειών» από την εποχή του δόγματος Μονρόε, η Λατινική Αμερική αποτέλεσε την πιο θερμή ζώνη αμερικανο-σοβιετικού ανταγωνισμού επί εποχής Ρέιγκαν (αποκλεισμός της Κούβας, εξαγωγή της αντεπανάστασης στη Νικαράγουα, εισβολή στη Γρενάδα, αμερικανική υποστήριξη στα δικτατορικά καθεστώτα της Γουατεμάλας, της Χιλής, του Σαλβαδόρ κ.ά.). Τη δεκαετία του ’90, η αποκατάσταση σχετικά ομαλού κοινοβουλευτισμού και η κυριαρχία της ελεύθερης αγοράς σε όλες τις χώρες της περιοχής -με μόνη εξαίρεση την Κούβα του Κάστρο- έδωσε την αίσθηση ότι τα φαντάσματα των προηγουμένων δεκαετιών ανήκαν οριστικά στο παρελθόν.
Ηδη, όμως, από το τελευταίο διάστημα της εποχής Κλίντον και με πιο γρήγορους ρυθμούς επί εποχής Μπους, η κατάσταση αλλάζει δραματικά. O κλιμακούμενος ανταρτοπόλεμος με τους μαρξιστές στην Κολομβία, η άνοδος του λαϊκιστή Ούγο Τσάβες στη Βενεζουέλα, η επιμονή των Ζαπατίστας του υποδιοικητή Μάρκος στο Μεξικό και οι αλλεπάλληλες κοινωνικές εξεγέρσεις στη Βραζιλία, στο Εκουαδόρ και στην Αργεντινή αποσταθεροποιούν την κατάσταση στη Λατινική Αμερική, σε μια περίοδο που η Ουάσιγκτον καταστρώνει μεγάλα σχέδια για μια κοινή αγορά από την Αλάσκα μέχρι τη Γη του Πυρός.
Το τελευταίο διάστημα η Ουάσιγκτον ανέσυρε από τη ναφθαλίνη το Διαμερικανικό Συμβούλιο -στρατιωτικό βραχίονα της Οργάνωσης Αμερικανικών Κρατών- και προχώρησε σε μεγάλα στρατιωτικά γυμνάσια (Ejercicio Cabanas 2001) στην Αργεντινή, που θεωρήθηκαν προοίμιο στρατιωτικής επέμβασης στην Κολομβία. Οπως τονίζει στη Monde Diplomatique ο βραβευμένος με το Νόμπελ Ειρήνης Αδόλφο Πέρες Εσκιβέλ, οι ΗΠΑ προωθούν «την επαναστρατιωτικοποίηση της Λατινικής Αμερικής, προβλέποντας ένταση των κοινωνικών συγκρούσεων που θα θέσουν σε κίνδυνο το ελεύθερο εμπόριο στην ήπειρο».
Το τι μορφή θα πάρει ο αμερικανικός παρεμβατισμός είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Σημειώνεται, πάντως, ότι ήδη Αμερικανοί στρατιωτικοί σύμβουλοι βρίσκονται στην Κολομβία ενισχύοντας τη δράση του στρατού εναντίον του αριστερού αντάρτικου FARC, που ελέγχει μια τεράστια γεωγραφική ζώνη, ανάλογης έκτασης με την Ελβετία. Παράλληλα, έχουν διοχετευθεί στον δυτικό Τύπο σενάρια πραξικοπηματικής ανατροπής του προέδρου της Βενεζουέλας Ούγο Τσάβες, ο οποίος, πέραν των άλλων, διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο για την άνοδο των τιμών του πετρελαίου στο πλαίσιο του OPEC.
