Δεν πρόλαβε να στεγνώσει το μελάνι στους προχθεσινούς «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» του Λονδίνου, που δημοσίευαν το πολύκροτο σενάριο περί Διευθυντηρίου των τριών ισχυρών (Γαλλίας, Γερμανίας, Βρετανίας) στην Ευρωπαϊκή Ενωση, και ο γαλλογερμανικός άξονας έσπευσε να επιβεβαιώσει με θεαματικό τρόπο ότι, σε πείσμα των πρόσφατων αρρυθμιών, παραμένει ο βασικός κινητήρας της ευρωπαϊκής ενοποίησης.
Από το βήμα συμποσίου του Ινστιτούτου Γκαίτε για το μέλλον της Ευρώπης, ο Γερμανός επίτροπος Γκίντερ Φερχόιγκεν και ο Γάλλος ομόλογός του, Πασκάλ Λαμί, έθεσαν επί τάπητος την προοπτική μιας γαλλογερμανικής… συνομοσπονδίας, ως πυρήνα της μελλοντικής Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Τα παλιά σχέδια
Η πρόταση, που διατυπώθηκε αρχικά από τον Γάλλο επίτροπο, αρμόδιο για θέματα εμπορίου της Ενωσης, προχωρά πολύ μακρύτερα από τα μέχρι σήμερα κυρίαρχα σχήματα της «συνομοσπονδίας κυρίαρχων κρατών» και επαναφέρει στο προσκήνιο τα πιο τολμηρά γαλλικά σχέδια της δεκαετίας του ’50. Συγκεκριμένα, γίνεται λόγος για μια οντότητα με κοινό στρατό, κοινές πρεσβείες σε τρίτες χώρες και κοινή έδρα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του OHE.
H ιδέα αυτή έγινε επί της αρχής ευμενώς δεκτή από τον Γερμανό επίτροπο, υπεύθυνο για θέματα διεύρυνσης της Ενωσης, Γκίντερ Φερχόιγκεν, ο οποίος έσπευσε να καταστήσει σαφές ότι η διμερής συνεργασία ανάμεσα στο Παρίσι και το Βερολίνο δεν μπορεί να υποκατασταθεί από μια τριγωνική συνεργασία με τη συμμετοχή και του Λονδίνου. «H ασφάλεια της Ευρώπης εξαρτάται από το κατά πόσο η Γερμανία και η Γαλλία τα πάνε καλά μεταξύ τους? αυτό είναι ένα αξίωμα, χωρίς το οποίο είναι αδύνατο να κατανοήσει κανείς την Ευρωπαϊκή Ενωση», τόνισε χαρακτηριστικά ο Φερχόιγκεν.
Πάντως, το ιδιαίτερα τολμηρό σενάριο που διέγραψαν σε αδρές γραμμές οι δύο επίτροποι, διαφοροποιείται τόσο από παλαιότερες προτάσεις περί «σκληρού πυρήνα» όσο και από τα πρόσφατα σενάρια περί «τρόικας» κατά το ότι δεν προβλέπει μια ολιγομελή, κλειστή λέσχη των ισχυρών. Αντίθετα, μια παρόμοια συνομοσπονδία, όπως τόνισαν οι δύο ομιλητές, αν ποτέ υλοποιηθεί θα είναι ανοιχτή σε όλα τα κράτη-μέλη της Ενωσης που θα είναι πρόθυμα να μοιραστούν με τους «πρωτοπόρους» εταίρους τους ευθύνες και αρμοδιότητες.
«Γάμος συμφέροντος»
Οι δύο ομιλητές δεν έκρυψαν τις δυσκολίες που θα συναντήσει η εφαρμογή αυτής της πρότασης. O Γκίντερ Φερχόιγκεν επισήμανε τις μεγάλες διαφορές ανάμεσα στο γερμανικό πολιτειακό μοντέλο της ομοσπονδίας, που δίνει μεγάλες αρμοδιότητες στα γερμανικά κρατίδια (λέντερ), και στο συγκεντρωτικό, ρεπουμπλικανικό μοντέλο της Γαλλικής Δημοκρατίας. Από την πλευρά του, ο Πασκάλ Λαμί διαπίστωσε ότι «η Γαλλία υποστηρίζει περισσότερο την ενοποίηση των ευρωπαϊκών πολιτικών και λιγότερο εκείνη των ευρωπαϊκών θεσμών, ενώ με τη Γερμανία συμβαίνει το αντίστροφο». Τόνισε όμως ότι «ένας συμβιβασμός μεταξύ αυτών των δύο τάσεων είναι αυτό που θα φέρει την τελική λύση για το μέλλον της Ευρώπης».
Παρά την επιφυλακτικά θετική ανταπόκριση του Φερχόιγκεν, είναι αμφίβολο αν το Βερολίνο υιοθετήσει, τελικά, τις προωθημένες προτάσεις Λαμί – ο οποίος μάλλον δεν θα σκεφτόταν να τις διατυπώσει αν δεν είχε εξασφαλίσει το «πράσινο φως» του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών. Ούτως ή άλλως, ισχυρότερη δύναμη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η Γερμανία του Γκέρχαρντ Σρέντερ θα σκεφθεί πολύ σοβαρά έναν τέτοιο ιστορικό «γάμο συμφέροντος» με τη Γαλλία, που κινδυνεύει να δυσκολέψει την ευρωπαϊκή πορεία της Βρετανίας και να εντείνει τις τάσεις του ευρωσκεπτικισμού στα μικρότερα κράτη-μέλη. Επιπλέον, ένας τέτοιος συνεταιρισμός ενδέχεται να θορυβήσει σφόδρα την Ουάσιγκτον, που παραμένει καχύποπτη για τις έντονα κριτικές τοποθετήσεις της Γαλλίας απέναντι στη «μονομερή ηγεμονία» των ΗΠΑ και τη νεοφιλελεύθερη οικονομική ορθοδοξία.
Ανταλλάγματα
Εχοντας υπόψη αυτές τις δυσκολίες, η γαλλική διπλωματία, αν κρίνουμε από τις προτάσεις Λαμί, φαίνεται έτοιμη να προχωρήσει τόσο μακριά, προσφέροντας στο Βερολίνο δελεαστικότατα ανταλλάγματα. H ίδια η ιδέα της συνομοσπονδίας διευκολύνει την προώθηση, έστω και σε τροποποιημένη μορφή, του σχεδίου Φίσερ για την ομοσπονδιακή μετεξέλιξη της Ευρώπης. Το κυριότερο, η πρόταση για κοινό στρατό και κοινή γαλλογερμανική αντιπροσώπευση στον OHE, ανοίγει το δρόμο για την απόκτηση πυρηνικού οπλοστασίου της Γερμανίας, κάτω από ευρωπαϊκή ομπρέλα και για την κατάληψη μόνιμης θέσης στο Συμβούλιο Ασφαλείας του OHE. M’ άλλα λόγια, για την απαλλαγή της αναδυόμενης γερμανικής υπερδύναμης από τα δύο βασικά υπολείμματα των συνεπειών από το άγος του ναζισμού και της ήττας στον B΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η «ιδιαιτερότητα» των γαλλογερμανικών σχέσεων αναμένεται να επιβεβαιωθεί σήμερα στο γερμανικό Κοινοβούλιο, όπου για πρώτη φορά θα μιλήσει ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, Λοράν Φαμπιούς. Ανάλογη ομιλία θα εκφωνήσει ο Γερμανός ομόλογος του Φαμπιούς, Χανς Αϊχελ, στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση, στις 14 Φεβρουαρίου.
Ρόμπερτσον: H Ευρώπη στρατιωτικός πυγμαίος!
«Η αλήθεια είναι ότι η Ευρώπη εξακολουθεί να είναι στρατιωτικός πυγμαίος»! M’ αυτή την ασυνήθιστα ωμή γλώσσα, ο (Βρετανός) γενικός γραμματέας του NATO, Τζορτζ Ρόμπερτσον, καυτηρίασε χθες την καθήλωση των στρατιωτικών δαπανών σε πολύ χαμηλά, σε σύγκριση με τις ΗΠΑ, επίπεδα. Σύμφωνα με τον Ρόμπερτσον, η αύξηση των σχετικών δαπανών είναι όρος «για να μη μετατοπισθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες προς τον μονομερή ηγεμονισμό ή τον απομονωτισμό». O γενικός γραμματέας της Συμμαχίας προεξόφλησε ότι στη σύνοδο κορυφής της Πράγας, τον ερχόμενο Νοέμβριο, θα γίνουν δεκτά από ένα έως εννέα νέα μέλη, από τη Νότια και Ανατολική Ευρώπη.
