Πώς; Καθόλου ροκ ‘ν’ ρολ, μόνο κάτι λαμπάκια που σχηματίζουν με γοτθικά γράμματα τη λέξη Versace στη σκηνή; Κι έπειτα, μπαμ! Το «Primal Scream» ακούγεται ως μουσική υπόκρουση και μετά, το καλύπτουν οι «Ατίθασοι» του Μάρλον Μπράντο που συζητούν. Και βγαίνουν τα μοντέλα με μπουφάν μοτοσικλετιστών που γράφουν στην πλάτη «Versace», «La Medusa» ή ακόμα «Donatella», με κόκκινα σαν αίμα δρακουλίσια γράμματα.
Η επιθετικότητα εξοβελίζεται
Ωστε λοιπόν η 11η Σεπτεμβρίου δεν συνέβη ποτέ; Απλώς η ζωή της μόδας συνεχίζεται στις επιδείξεις του Μιλάνου; Η αλήθεια βρίσκεται στο αντίθετο. Αυτές οι επιδείξεις για το φθινόπωρο/καλοκαίρι του 2002, που σχεδιάστηκαν υπό τη βαριά σκιά των τρομοκρατικών επιθέσεων και παρουσιάστηκαν στο ασταθές οικονομικά κλίμα που επακολούθησε, δείχνουν τις συνέπειες. Οι σχεδιαστές του ροκ ‘ν’ ρολ -περιλαμβανομένης της Ντονατέλα Βερσάτσε- έχουν καταλαγιάσει σημαντικά. Οι Dolce & Gabbana το πήγαν ακόμη και προς το κάντρι, με μια επίδειξη από άνετα κοτλέ και χαρούμενα πουκάμισα. Οτιδήποτε υπονοεί την επιθετικότητα της πόλης έχει απαλειφθεί, καθώς οι πρώτες επιδείξεις της μιλανέζικης σεζόν επικεντρώνονται στα καλοραμμένα κομμάτια που αναμιγνύονται με παλλαϊκές όψεις.
Ακόμα και ο Versace έβαλε καθησυχαστικά κλασικά κοστούμια κάτω από στρώσεις πανωφοριών: ένα μπουφάν «πάρκα» στρογγυλό σαν χιονόμπαλα ή ένα παλτό διακοσμημένο με χρωματιστές κλωστές πάνω από ένα δεύτερο παλτό με ανάγλυφη υφή. Το κόψιμο είχε αλλάξει από τα παντελόνια τύπου «σφίξε με» και τα κολλητά στο στήθος πουκάμισα, σε πιο ευρύχωρα ρούχα.
«Αγαπώ το γοτθικό, αλλά προηγουμένως η σιλουέτα ήταν πολύ συγκεκριμένη και άκαμπτη. Τώρα είναι πιο άνετη», είπε η Βερσάτσε στα παρασκήνια, ντυμένη σε μαύρο φωτισμένο από ένα σωρό διαμάντια, ενώ ο Μπόι Τζορτζ φορούσε ένα ροζ πλουμιστό παλτό με το εξής μήνυμα στην πλάτη: «Οι Γήινες είναι εύκολες». (Κι αυτός πού το ξέρει;).
Πρέπει να παραδεχθεί κανείς ότι η Βερσάτσε γνωρίζει την περιοχή της. Εκείνα τα σουέτερ με τις κουκούλες και τα δερμάτινα για μηχανές θα φαίνονταν εξαιρετικά σε ένα βίντεο του MTV. Αλλά έστω κι αν η κολεξιόν έδειχνε να είναι φτιαγμένη για ράπερ, υπήρχαν άλλες ιδέες λουξ, από τις άνετες καρό ζακέτες μέχρι το καλοκομμένο ράψιμο με τις διακριτικές ομοιόμορφες διακοσμήσεις στον καρπό ή στο γιακά. Και αν τα έβλεπε κανείς ξέχωρα, τα ρούχα που παρουσιάστηκαν φορεμένα το ένα πάνω στο άλλο έφτιαχναν δυνατά κομμάτια.
Τα ξερά φύλλα από χαρτί πάνω σε κοκκαλιάρικα δέντρα σηματοδότησαν τη μετακίνηση των Dolce & Gabbana από μια νύχτα στην πόλη σε μια μέρα στην εξοχή. Για το σχεδιαστικό ντουέτο, που πρόσφατα έκανε τα ρουστίκ τουίντ εφαρμοστά κοστούμια για Σικελούς χωρικούς μεταμορφωμένους σε δανδήδες, αυτό ήταν μια έξυπνη κίνηση προς μια νέα κατεύθυνση στη μόδα.
«Πιο χαλαρά, πιο αισθησιακά, πιο ανδροπρεπή», είπαν εν χορώ οι Ντομένικο Ντόλτσε και Στέφανο Γκαμπάνα ντυμένοι, αντίστοιχα, με κοτλέ παντελόνι και με τζιν. Και τα δύο υφάσματα εμφανίστηκαν στην πασαρέλα, αλλά το επίκεντρο ήταν τα πλεκτά, από τη χοντρή καφέ ζακέτα με τα σχέδια μέχρι ένα πάτσγουερκ πουλόβερ, καθώς και ριγέ κασκόλ με κρόσσια και πλεκτά γιλέκα σε στυλ δεκαετίας του ’70.
Η κολεξιόν συχνά είχε όψη «vintage», που σημαίνει πολυτελή αντίγραφα ευρημάτων από αγορές μεταχειρισμένων ρούχων, στα οποία περιλαμβάνονταν ακόμα και τραγιάσκες από μπουκλέ μαλλί. Ωστόσο, η επίδειξη λειτουργούσε επειδή τα στυλ της επιστροφής στη φύση ανακατεύονταν με το έξυπνο κόψιμο των Dolce & Gabbana έτσι που το άσπρο-καφέ τουίντ γινόταν παλτό ή το κοτλέ χρησιμοποιούταν σε διαφορετικά πλάτη σε σακάκι, γιλέκο και παντελόνι. Ενα φινάλε από μαύρα ρούχα με άσπρα πουκάμισα, συνδυασμένα με μυτερά παπούτσια και με θηλυκά μοντέλα, έπιανε τον σωστό παλμό για ένα βραδινό λουκ.
Παραδοσιακά αρρενωπό
Αλλά το ανδρόγυνο έχει τελειώσει. Το τράνταγμα από τις τρομοκρατικές επιθέσεις δείχνει να έχει ενθαρρύνει τους σχεδιαστές να επιστρέψουν στις παραδοσιακές αξίες του ανδρικού ντυσίματος και της αρρενωπότητας. Ξεχάστε τους άνδρες που έρχονται σε επαφή με τη μαλακή πλευρά τους.
«Είναι πραγματικά αρρενωπό, όταν ως γυναίκα σχεδιάζω μια ανδρική κολεξιόν δεν θέλω να κάνω θηλυκά πράγματα», είπε η Σίλβια Βεντουρίνι Φέντι, στην πρώτη της κολεξιόν, αφότου η LVMH Moet Hennessy Louis Vuittoεξαγόρασε την Prada – μια κίνηση που ο Ιβ Καρσέλ, επικεφαλής μόδας της LVMH αποκάλεσε «ζωτικής σημασίας» στην επίδειξή του.
Τα ανδρικά της Fendi ήταν δυνατά στις λεπτές σιλουέτες τους με τα στυλάτα καπέλα τους και τις εξαίρετες τσάντες: επεξεργασμένες σε δέρμα με γοτθικά (και πάλι) γράμματα και ακόμα γαζιά σε σχήμα ιστού αράχνης. Η Βεντουρίνι είναι απόκτημα για τη μόδα. Οι οικογενειακές καταβολές γνώσης πάνω στην ποιότητα και την τεχνουργία της φίρμας Fendi, συνδυασμένες με τη γεύση της γενιάς της, έκαναν τα ρούχα νεανικά αλλά ευκολοφόρετα. Υπήρχαν γούνες, φυσικά, αλλά όπως το έθεσε, «όχι μόνο για την πασαρέλα». Τα κοντά παλτά σε μπουκλέ μαλλί, σε λαγό ή ακόμα και σε πλεκτή γούνα ήταν πάντα ανάλαφρα. Η Βεντουρίνι μίλησε με τη γλώσσα του λουκ «mod» από τη δεκαετία του ’60, έτσι υπήρχε μια αίσθηση από Κάρναμπι Στριτ στα κοστούμια με την ψιλόλιγνη γραμμή και στα κομψά παλτά αστρακάν ή ακόμα και τα σμόκιν. Αλλά αυτά ήταν σύγχρονα ρούχα με μια πινελιά από την κληρονομιά του Fendi στα γαζιά και στα δερμάτινα μπαλώματα στους αγκώνες των πλεκτών που θύμιζαν σχολιαρόπαιδα.
«Εκπαίδευση στην ελευθερία»
Βαδίζοντας στη γραμμή ανάμεσα στα συγκρατημένα, ευκολοφόρετα αρρενωπά ρούχα και στο πληκτικό, το κοινό αποτελεί το δίλημμα των σχεδιαστών της ανδρικής μόδας. Στον Cerruti ο Ρομπέρτο Μενικέτι, που δούλευε πριν για τους Burberry και Jil Sander, έκανε μια δυνατή αρχή. Συγκέρασε τη σπορτίβ άνεση με το καλό ράψιμο, χαρακτηρίζοντας την επίδειξη «μια εκπαίδευση στην ελευθερία». Αυτό σήμαινε σακάκια με μαλακούς ώμους και τετράγωνο κόψιμο, με τρία κουμπιά που ξεκινούσαν από ψηλά στο στέρνο. Αυτή η σιλουέτα παρουσιαζόταν επί μία δεκαετία από τους Romeo Gigli και Comme des Garcons και αποτέλεσε το επίκεντρο του Μενικέτι για τη Sander. Αυτή η ίδια αίσθηση οικειότητας υπήρχε στα κοντά δερμάτινα μπουφάν, αλλά τώρα έπεφταν απαλά στο σώμα και είχαν μια υφή φθαρμένου. Ο σχεδιαστής πέτυχε διάνα με τα χοντρά πουλόβερ που είχαν αφηρημένα μοτίβα ζακάρ και η όλη επίδειξη έδωσε στον Cerruti ένα ανδροπρεπές λουκ, συνεπές με το όραμα του ιδρυτή του.
Αλλά όταν ο Βαλεντίνο υποκλίθηκε φορώντας ένα κομψό κοστούμι, έδειξε τι δεν πήγαινε καλά με την επίδειξη που έφερε το όνομά του. Για να το θέσουμε ευγενικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο σχεδιαστής στάθηκε συνεπής απέναντι στο λατινικό αίμα του, με μια ηρωική κολεξιόν από καπέλα Αργεντινών γελαδάρηδων και πόντσο πάνω από σουέτερ και δερμάτινα παντελόνια.
Με αναφορές στον Τζόνι Ντεπ της ταινίας «Chocolat», μια επανάληψη της χίπικης εποχής και των νομάδων του 21ου αιώνα, ο Βαλεντίνο προέβαλε ένα ρομαντικό αρσενικό. Αλλά η στιγμή δεν φαίνεται κατάλληλη για έθνικ φαντασιώσεις. Αυτό που ο ίδιος χαρακτήρισε «πλάγια πληθωρικότητα» φαινόταν μάλλον σαν υπερβολή στα αξεσουάρ: μπότες καουμπόι της πόλης με τη στάμπα «Valentino», κρόσσια που ταλαντεύονταν και ανοιχτά μπροστά πουκάμισα με τις αναπόφευκτες αλυσίδες να κουδουνίζουν πάνω σε τριχωτά στήθη. Παρά τα φίνα πλεκτά και το συνηθισμένο καλό ράψιμο, η επίδειξη έμοιαζε με παρωδία του λουκ «Λατίνος εραστής».
Υποβόσκουσα
σεξουαλικότητα
Η Μιούτσια Πράντα είναι, αν μη τι άλλο, συνεπής. Η εικόνα που έχει χτίσει στο ανδρικό ντύσιμο -αστικές στολές φορεμένες με μια υποφώσκουσα σεξουαλικότητα- είναι μία από τις ισχυρότερες στη μόδα. Ωστόσο, η κολεξιόν MiuMui που παρουσιάσθηκε επίσης τις ίδιες ημέρες, πέρα από τα ζουμερά χρώματά της, φαινόταν γνωστή. Το θέμα με αυτό το νεανικό κλάδο της Prada είναι να παράγει κομμάτια που θα μπορούσαν να ταιριάξουν στην γκαρνταρόμπα οποιουδήποτε νέου άνδρα. Αλλά σίγουρα θα μπορούσε να υπάρχει μεγαλύτερη ποικιλία από τη σιλουέτα με το εφαρμοστό παντελόνι, φορεμένο με κανονικό σακάκι ή μπλουζόν σε καρό μάλλινο ή τουίντ συνδυασμένο με δέρμα; Τα ιριδίζοντα τελειώματα φαίνονταν επίσης μια επανάληψη, παρ’ όλο που οι αποχρώσεις ημιπολύτιμων λίθων -κόκκινο του γρανάτη, πράσινο του περίδοτου και ακουαμαρίνα- ήταν πολύ αποτελεσματικές. Ως επί το πλείστον η Prada δουλεύει με το μοδάτο, χρησιμοποιώντας ταμπελάκια σε παντελόνια ή εξωτερικές τσέπες με φερμουάρ σαν ένα μυστικό λογότυπο για τους γνώστες. Τα παπούτσια; Ενώ τα μπουφάν «πάρκα» και τα παντελόνια με τα σουρωτά μπατζάκια εξακολουθούσαν να έχουν μια σπορτίβ αίσθηση, τα παπούτσια ήταν ως επί το πλείστον σε απλό και σεμνό δέρμα.
Πώς ένας οίκος γνωστός για τα αξεσουάρ του αναπτύσσει μια πειστική γραμμή ανδρικών; Στον Bally ο σχεδιαστής Σκοτ Φέλοους στάθηκε αρκετά έντιμος ώστε να βάλει μεγάλες, μαλακές δερμάτινες τσάντες στο κέντρο της σκηνής και κεντρικά πάνω στο σώμα, με το λουρί να περνάει διαγώνια κάτω από το σακάκι. Ακόμα κι αν αυτό φαινόταν λίγο ύπουλο, πετύχαινε το στόχο του.
Το πρόβλημα είναι πώς να δημιουργήσεις μια εικόνα για τον Bally μέσα από την κολεξιόν του με τα αεροδυναμικά, καθαρά στη γραμμή ρούχα με τις ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες και υφή στις επιφάνειες, όπως το σακάκι από δέρμα πόνι που ήταν ξυρισμένο σχηματίζοντας τετράγωνα. Ο σχεδιαστής έφτιαξε δυνατά δερμάτινα παντελόνια, δαντελωτά πλεκτά και είχε μια ευχάριστη παλέτα χρωμάτων από μπλε και πράσινα της αγριόπαπιας. Αλλά τα φουλάρια με τα κρόσσια που είχαν δεθεί γύρω από τους γοφούς φαίνονταν σαν ένα στυλιστικό τρικ που δεν είχε καμιά σχέση ούτε καν με αρσενικό παγώνι.
Εδουαρδιανές πινελιές
Είναι δύσκολο για τους σχεδιαστές να αρνηθούν τη σαγήνη του vintage. Η Costume National είχε αλλάξει ρότα προς αυτήν την κατεύθυνση. Αντί για έναν αυστηρό μινιμαλισμό, η κολεξιόν είχε ένα εκλεκτικιστικό μίγμα, περιλαμβάνοντας βραδινά ρούχα φορεμένα για πρωινά, όπως ένα χρυσό μπλουζάκι από λούρεξ κάτω από ένα παλτό, ένα μαύρο βελούδινο σακάκι με καρό παντελόνι ή ένα παλτό με πιέτες στην πλάτη. Αυτές οι εδουαρδιανές πινελιές περιελάμβαναν μίγματα από διαφορετικά καρό σε σακάκια και παντελόνια.
Με τη Βίβιεν Γουέστγουντ ήταν, όπως πάντα, άλλη ιστορία. Το ηρωικό αρσενικό είναι το φετίχ της σχεδιάστριας και αυτή η ιδέα θα μπορούσε να έχει απήχηση στην εποχή μας. Αλλά η Γουέστγουντ επιμένει πάντα να κοιτάζει στην Ιστορία, έτσι που ακόμα και τα πανωφόρια της να μοιάζουν σαν να ξεγλίστρησαν μέσα από μια αναγεννησιακή αυλή. Οταν παρουσιάζει κιλτ, περιμένει κανείς ότι τα μοντέλα θα το ρίξουν στους σκωτσέζικους χορούς. Ως επί το πλείστον αυτά τα παιδιά φαίνονταν αμήχανα, με παντελόνια «μπάγκι» ή εκείνα τα γνωστά με τα λουριά ή, σε μια περίπτωση, κρατώντας το παντελόνι ριγμένο με ανεξήγητο τρόπο στο χέρι. Τα πουλόβερ επανέφεραν την κολεξιόν στην πραγματικότητα.
