Από την Ισπανία μέχρι τη Σκανδιναβία, η ευρωπαϊκή πολιτική στρέφεται δεξιά και τα πολιτικά κόμματα επικαλούνται την έννομη τάξη και ζητούν αυστηρότερους ελέγχους στη μετανάστευση.
Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα του Γερμανού ακροδεξιού Εντμουντ Στόϊμπερ, που έχει επενδύσει στην οικονομική και προσωπική ανασφάλεια των Γερμανών και τόσο ο ίδιος όσο και το κόμμα του παρουσιάζει σταθερή άνοδο στις δημοσκοπήσεις. Παράλληλα στο Αμβούργο, ένα παρόμοιας ιδεολογίας κόμμα, του οποίου ηγείται ο Ρόναλντ Σιλ, απέσπασε περίπου το 20% των ψήφων τον περασμένο Σεπτέμβριο. O κ. Σιλ ζητά να ενταθεί ο έλεγχος της μετανάστευσης και επιρρίπτει στους Σοσιαλδημοκράτες και τους Πρασίνους την ευθύνη για την αύξηση της εγκληματικότητας, εξωθώντας την πολιτική σκηνή της Γερμανίας δεξιότερα.
Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, από τη Σκανδιναβία, τη Δανία και την Ολλανδία μέχρι το Βέλγιο, την Ιταλία και την Αυστρία, μικρότερα δεξιά κόμματα όπως αυτό του κ. Σιλ, στρέφονται κατά των μεταναστών και καλλιεργούν ένα φαινόμενο που πλέον αναφέρεται ως «μετα-φασισμός». Παράλληλα, οι συμβατικοί συντηρητικοί πολιτικοί στρέφονται δεξιότερα. O Σίλβιο Μπερλουσκόνι κέρδισε πέρσι τις ιταλικές εκλογές. O Ζακ Σιράκ είναι δημοφιλής και ενδέχεται να παρατείνει τη θητεία του στην προεδρία της Γαλλίας ενώ ο Χοσέ Μαρία Αθνάρ, ο συντηρητικός πρωθυπουργός της Ισπανίας, ενδέχεται να αναδειχθεί και πάλι νικητής των εκλογών.
Εχουν ενταθεί οι φόβοι
Σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση, που έγινε μετά την 11η Σεπτεμβρίου στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, έχουν ενταθεί οι φόβοι των Ευρωπαίων για τη ασφάλεια στη χώρα τους και την οικονομία. Περισσότερο από το 86% των Ευρωπαίων εκφράζουν φόβους για την τρομοκρατία, ποσοστό μεγαλύτερο κατά 12 εκατοστιαίες μονάδες από το αντίστοιχο του περασμένου χρόνου. Μόλις το 16% των ίδιων εκτιμά ότι η οικονομική κατάσταση της χώρας τους θα βελτιωθεί το τρέχον έτος, ποσοστό μικρότερο κατά 8% από εκείνο του περασμένου έτους. Το 75% των Ευρωπαίων εκτιμά ότι η οικονομία θα βρίσκεται στα ίδια ή σε χειρότερα επίπεδα από εκείνα του περασμένου έτους. Το χειρότερο όλων, όμως, είναι ότι το 42% των Ευρωπαίων εκφράζει φόβους για επιδείνωση της αγοράς εργασίας και μόλις το 17% ευελπιστεί σε βελτίωσή της.
«Οταν επιδεινώνεται η οικονομική κατάσταση, ο κόσμος τείνει να πιστεύει ότι οι συντηρητικοί μπορούν να τη χειριστούν καλύτερα», επισημαίνει εύγλωττα ο Τζόζεφ Γιάνινγκ του Κέντρου Εφηρμοσμένων Μελετών Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου. H οικονομική επιβράδυνση και ο φόβος της τρομοκρατίας συνέπεσε με τη λαϊκή δυσφορία προς μια Ευρώπη με σύνορα εξίσου ανοικτά στους τουρίστες και στους κακοποιούς και με χαλαρή μεταναστευτική πολιτική. Πολλοί ψηφοφόροι τείνουν να συνδέουν τη μετανάστευση με την άνοδο της εγκληματικότητας με αποτέλεσμα την ενίσχυση των αντιπολιτευόμενων κομμάτων ενώ σε μεγάλο μέρος της Γηραιάς Ηπείρου κυβερνούν οι σοσιαλδημοκράτες.
Σεβενεμάν και Ζαν Μαρί Λεπέν
Δύο ακόμη παραδείγματα «μετα-φασιστών» ή νεοεθνικισμού στην Ευρώπη είναι εκείνα του Ζαν Πιερ Σεβενεμάν και του Ζαν Μαρί Λεπέν του αιώνιου ηγέτη του γαλλικού ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου. O κ. Σεβενεμάν, που προέρχεται από την αριστερά, υποστηρίζει την έννομη τάξη, την ενίσχυση της εξουσίας των καθηγητών αλλά και την αύξηση των παιδιών που αντιστοιχούν σε κάθε Γαλλίδα μητέρα. Το φαινόμενο των νέων αυτών άκρως συντηρητικών κομμάτων εμφανίζεται ακόμη και σε παραδοσιακά προοδευτικές χώρες όπως η Δανία και η Ολλανδία ή ακόμη και οι σκανδιναβικές χώρες.
Οι τελευταίες μεγάλες εκλογές στην Ευρώπη πραγματοποιήθηκαν στη Δανία όπου οι Σοσιαλδημοκράτες ηττήθηκαν από τον κεντροδεξιό συνασπισμό του Φιλελεύθερου Κόμματος. Εξαιρετικά καλά αποτελέσματα εμφάνισε, άλλωστε, το Κόμμα του Λαού που υποστηρίζει λαϊκίστικες θέσεις και τάσσεται κατά της μετανάστευσης. Στη Νορβηγία, τέλος, τον περασμένο Σεπτέμβριο το Εργατικό Κόμμα υπέστη τη μεγαλύτερη ήττα των τελευταίων 80 ετών όταν αντικαταστάθηκε από τον ακροδεξιό συνασπισμό που υποσχέθηκε μείωση φόρων, επίσπευση των ιδιωτικοποιήσεων και βελτίωση των δημοσίων υπηρεσιών. H εξέλιξη αποτελεί προειδοποίηση προς το Εργατικό Κόμμα του Τόνι Μπλερ που πέρσι νίκησε τους συντηρητικούς αλλά πλήττεται από μια σειρά σκανδάλων. Κι όλα αυτά τα «μετα-φασιστικά» κόμματα καλλιεργούν τη λαϊκή δυσφορία προς την Ευρωπαϊκή Ενωση εκμεταλλευόμενα το αίσθημα των Ευρωπαίων ότι έχουν εκχωρήσει την εθνική τους ταυτότητα σ’ ένα αμάγαλμα διεθνούς γραφειοκρατίας την οποία ουδείς έχει επιλέξει.
Τελικώς, η εκλογή μάλλον θα κριθεί στη μάχη των προσωπικοτήτων, σε τηλεοπτικές εμφανίσεις και στον ψυχολογικό αντίκτυπο των ποσοστών ανεργίας, σε εννέα μήνες από σήμερα.
