H εβδομάδα έμοιαζε αποτυχημένη για την αμερικανική εξωτερική πολιτική. O Κόλιν Πάουελ γύρισε από τη Μέση Ανατολή χωρίς να έχει εξασφαλίσει κατάπαυση του πυρός. O πρόεδρος Ούγκο Τσάβες της Βενεζουέλας, μισητός από την Ουάσιγκτον, επέστρεψε στην εξουσία μετά από αποτυχημένο πραξικόπημα, το οποίο μόνο οι ΗΠΑ από τις χώρες του Δυτικού ημισφαιρίου, είχαν εγκρίνει.
Στο μεταξύ, η κυβέρνηση στην Ουάσιγκτον αναγκάσθηκε να ομολογήσει ότι είναι πολύ πιθανόν να επέτρεψε στον Οσάμα Μπιν Λάντεν να διαφύγει από το Αφγανιστάν, κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων στην οροσειρά Τόρα Μπόρα στα τέλη του 2001. H έγκριτη εφημερίδα WashingtoPost ανέφερε σε άρθρο της: «η αποφυγή της αποστολής αμερικανικών χερσαίων δυνάμεων για την ανακάλυψη του Λάντεν ήταν το σοβαρότερο σφάλμα στον πόλεμο κατά της Αλ Κάιντα».
Για πρώτη φορά στην ιστορία της κυβέρνησής του, ο Τζορτζ Μπους μοιάζει να βρίσκεται αντιμέτωπος με σημαντική αμφισβήτηση για τις επιλογές του στην εξωτερική πολιτική. Δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν έτσι στα σκαλιά του Κογκρέσου απαιτώντας από την κυβέρνηση να στηρίξει ενεργά το Σαρόν και να πάψει να συνομιλεί με τον Γιάσερ Αραφάτ. Ακόμη και ο Πολ Βόλφοβιτζ αντιμετώπισε τις αποδοκιμασίες τους, παρ’ όλο που θεωρείται από τους «ιέρακες» της κυβέρνησης.
Εμπιστοσύνη του κοινού
Μέσα σε αυτό το αρνητικό κλίμα, όμως, ο Μπους επέλεξε να στηρίξει με θέρμη τις επιλογές της εξωτερικής του πολιτικής μετά την 11η Σεπτεμβρίου. Στις 17 Απριλίου επανέλαβε τη θεωρία του για «άξονα του κακού», σε ομιλία του σε στρατιωτική σχολή της Βιρτζίνια, ενώ επανέλαβε και το αίτημά του προς τον Αραφάτ, ώστε ο Παλαιστίνιος ηγέτης όχι μόνο να καταδικάσει απερίφραστα τους καμικάζι αυτοκτονίας, αλλά και να λάβει συγκεκριμένα μέτρα εναντίον τους. Στο Σαντάμ Χουσεΐν, ο Αμερικανός πρόεδρος απηύθυνε την προειδοποίηση ότι οι Ταλιμπάν δεν ήταν παρά ο πρώτος στόχος στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας.
Ο πρόεδρος Μπους δεν έχει αποστασιοποιηθεί από τη διεθνή πραγματικότητα. O Μπους είχε άλλωστε προειδοποιήσει ότι η εξωτερική του πολιτική θα συναντούσε εμπόδια, τα οποία, όμως, δε θα τον πτοούσαν. H εβδομάδα αυτή απέδειξε αφενός ότι το εννοεί και αφετέρου ότι προς το παρόν διατηρεί την εμπιστοσύνη του κοινού. H τακτική Μπους είναι αυτή που οδηγεί σε διαδηλώσεις όπως αυτή της Ουάσιγκτον, της μεγαλύτερης συγκέντρωσης υπέρ του Ισραήλ από τη δημιουργία του κράτους το 1948. Οι μεγάλες διαδηλώσεις σε όλα τα μέρη του κόσμου έγιναν υπέρ των Παλαιστινίων.
Νεο-συντηρητικοί Αμερικανοί
Οι ισχυρότερες πιέσεις υπέρ της αυξανόμενης εμπλοκής των ΗΠΑ στη διεθνή σκηνή δεν προέρχονται, όμως, από το μυθιστορηματικό εβραϊκό λόμπι, αλλά από τους νεο-συντηρητικούς Αμερικανούς και τη θρησκευτική δεξιά της χώρας, οι οποίες επιθυμούν ανανέωση του διεθνούς ρόλου των ΗΠΑ. Οι απόψεις των ακραίων ιδεολογικών αυτών σχηματισμών έχουν σημασία εξαιτίας της μετατόπισης του πολιτικού κέντρου βάρους των Ρεπουμπλικανών από τη ρεαλιστική νεοφιλελεύθερη πολιτική, αγκαλιάζοντας τους ακραίους ιδεολόγους της Νέας Αμερικανικής Δεξιάς. Αντίθετα, τα 4 εκατομμύρια Αραβες των ΗΠΑ έχουν πέσει σε ουσιαστική δυσμένεια.
Το πρόβλημα που παρουσιάζουν, όμως, οι δεξιές ιδεολογικές συσπειρώσεις είναι περιορισμένο για την αμερικανική κυβέρνηση. H σκληρή της στάση απέναντι στον Αραφάτ μπορεί να οφείλεται εν μέρει στην προσπάθειά της να εξευμενίσει αυτούς τους κύκλους, αν και εξασφάλισε την οργή τους, όταν ζήτησε από το Σαρόν να αποσύρει άμεσα τα στρατεύματά του από τα παλαιστινιακά εδάφη. H υποστήριξη των Αμερικανών σε στρατιωτικές ενέργειες εναντίον τρομοκρατών παραμένει ισχυρή, όπως συμβαίνει και με τις προσπάθειες του Μπους να περιορίσει τα όπλα μαζικής καταστροφής, διατηρώντας έτσι τα ποσοστά δημοτικότητάς του σε πρωτοφανή επίπεδα.
Υπό αυτό το πρίσμα, η διαδήλωση υπέρ του Ισραήλ βοήθησε την προεδρία Μπους, καθώς ενίσχυσε την υποστήριξη στους σκοπούς του, χωρίς να περιορίσει τις δυνατότητές του να δράσει. O πρόεδρος Μπους ενδέχεται να έχει μεγαλύτερα περιθώρια δράσης, από ό,τι αξιοποίησε μέχρι στιγμής.
Το χάσμα