Κατηγορηματικός ήταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους. «Να είστε έτοιμοι για προληπτική δράση», είπε, απευθυνόμενος προς το αμερικανικό έθνος και πρόσθεσε: «O μόνος δρόμος για την ασφάλεια είναι η δράση και αυτή η χώρα θα δράσει». Ουρανομήκεις ζητωκραυγές και θυελλώδη χειροκροτήματα πατριωτικού ενθουσιασμού από τις 25.000 άτομα που είχαν κατακλύσει το στάδιο του Γουέστ Πόιντ, ενώπιον των οποίων ο Μπους εκφωνούσε τον βαρυσήμαντο λόγο του. Κατόπιν, ο Αμερικανός πρόεδρος στράφηκε προς 958 νέους αξιωματικούς, αποφοίτους της Στρατιωτικής Ακαδημίας, προς τιμήν των οποίων γινόταν η συνάθροιση: «H ιστορία καλεί τη γενιά σας σε δράση!», δήλωσε, μη αφήνοντας καμιά αμφιβολία.
Διάγγελμα επικείμενου πολέμου. Ετσι τουλάχιστον το εξέλαβε ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Ντ. Φάινστιν: «Είναι η ανακοίνωση, φοβάμαι, επικείμενης επίθεσης εναντίον του Ιράκ», δήλωσε. Την ίδια γνώμη σχημάτισαν και οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης», οι οποίοι χαρακτήρισαν τον λόγο του Μπους «ελιγμό ψυχολογικής προετοιμασίας», εξαπόλυσης πολέμου εναντίον του Ιράκ.
Η αντιμετώπιση ήταν καθαρά εχθρική στη δική μας πλευρά του Ατλαντικού. «O Μπους προετοιμάζει τους Αμερικανούς για μια «προληπτική δράση»», έγραφε την Τρίτη στους τίτλους της η «Μοντ», επισημαίνοντας ότι αυτός ο λόγος δεν είχε καμιά σχέση με τα όσα είπε στην Ευρώπη ο Μπους. «Δεν επρόκειτο πλέον για σύσφιγξη των δεσμών με τους Ευρωπαίους, αλλά για επεξεργασία δόγματος πολέμου εναντίον της τρομοκρατίας και των χωρών του «άξονα του κακού»», προσθέτει η γαλλική εφημερίδα.
Η γλώσσα της ισπανικής «Ελ Παΐς» ήταν πολύ δριμύτερη: «Πολεμοκάπηλη ομιλία» και «πολεμοχαρή σχεδιασμό παντελώς ξένο προς τη μετριοπαθή γλώσσα που χρησιμοποίησε πριν από λίγες μέρες στο ταξίδι του στην Ευρώπη», χαρακτήρισε τον λόγο του Μπους.
Η «φιλοσοφία»
Πέρα από τις αντιδράσεις, όμως, υπάρχει το θέμα της ουσίας. «O πρόεδρος Τζορτζ Μπους λέει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν πλέον να αποτρέπουν επιθέσεις από άλλες χώρες απειλώντας μαζικά αντίποινα, αλλά αντιθέτως πρέπει να χτυπούν πρώτες τους διαγραφόμενους εχθρούς», γράφει η «Ουάσιγκτον Ποστ», παρουσιάζοντας επιγραμματικά το νέο στρατιωτικό δόγμα των ΗΠΑ.
«Πρέπει να μεταφέρουμε τη μάχη στο έδαφος του εχθρού, να μεταιώσουμε τα σχέδιά του και να αντιμετωπίσουμε τις χειρότερες απειλές πριν εμφανιστούν… Οι ΗΠΑ πρέπει να αποκαλύψουν τρομοκρατικούς πυρήνες σε 60 ή περισσότερες χώρες», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Τζορτζ Μπους, σκιαγραφώντας τους στόχους του νέου δόγματος. «Αν περιμένουμε να υλοποιηθούν πλήρως οι απειλές, θα έχουμε αργήσει υπερβολικά. O πόλεμος κατά της τρομοκρατίας δεν μπορεί να κερδηθεί αμυντικά», πρόσθεσε, αφού προηγουμένως είχε απορρίψει ως «άχρηστα» πλέον τόσο το δόγμα της αποτροπής (διατήρηση ισχύος ικανής να καταφέρει συντριπτικά πλήγματα αντιποίνων) όσο και το δόγμα της ανάσχεσης (πολιτική παρεμπόδισης ανάπτυξης της επιρροής μιας εχθρικής χώρας σε άλλες χώρες), τα οποία κυριάρχησαν στον κόσμο τον 20ό αιώνα.
Σε απλά ελληνικά, το νέο στρατιωτικό δόγμα Μπους σημαίνει ότι οι ΗΠΑ είναι αποφασισμένες να επιτίθενται πρώτες εναντίον οποιασδήποτε χώρας κρίνει η Ουάσιγκτον, χωρίς αυτή η χώρα να έχει προβεί σε επίθεση ή κάποια ανοιχτά εχθρική κίνηση στρατιωτκού χαρακτήρα εναντίον της Αμερικής!
Καθώς μάλιστα ο Τζορτζ Μπους μίλησε για «60 ή περισσότερες» χώρες – στόχους, είναι προφανές ότι όλος ο κόσμος έχει μπει στο στόχαστρο του Λευκού Οίκου και του Πενταγώνου.
Εποχή πολέμων
Δεν υπάρχει βέβαια σοβαρός (πιθανότατα ούτε και… φαιδρός!) αναλυτής, ο οποίος να πιστεύει ότι 60 χώρες απεργάζονται ή υποθάλπουν σχέδια τρομοκρατικών επιθέσεων εναντίον των ΗΠΑ. Αλλη είναι, επομένως, η σκοπιμότητα των διακηρύξεων του Μπους:
Η περαιτέρω εδραίωση της παγκόσμιας ηγεμονίας της Ουάσιγκτον, μέσω της μονομερούς κατοχύρωσης του «δικαιώματος» των ΗΠΑ να επιτίθενται στρατιωτικά εναντίον οποιασδήποτε χώρας, αρνείται να συμμορφωθεί με την πολιτική του Λευκού Οίκου.
Ο συνδυασμός του δόγματος αυτού με τον «άξονα του κακού» (Ιράκ, Ιράν, B. Κορέα) και τη λίστα των χωρών που κατά το Πεντάγωνο αποτελούν τους στόχους πιθανής αμερικανικής πυρηνικής επίθεσης (οι ανωτέρω συν τη Συρία και τη Λιβύη, πέρα από τη θεωρητική περίπτωση της Ρωσίας και της Κίνας που παραπέμπει λίγο-πολύ σε παγκόσμιο πόλεμο), αποδεικνύει πόσο επικίνδυνα φορτίζεται η διεθνής κατάσταση.
Επιπλέον, αυτή η φόρμουλα των «προληπτικών» επιθέσεων απαλλάσσει τις ΗΠΑ από την ανάγκη προβολής οποιουδήποτε προσχήματος για την εξαπόλυση των πολέμων τους, αφού εξ ορισμού βάσει του νέου δόγματος θα πλήττουν χώρες από τις οποίες υποτίθεται ότι «θα» εκπορευόταν ίσως στο μέλλον κάποια τρομοκρατική ενέργεια.
Ολα αυτά αναμένεται να κωδικοποιηθούν και να συμπληρωθούν με νέες παραμέτρους στο ντοκουμέντο «Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας» των ΗΠΑ, που αναμένεται να δημοσιοποιηθεί αυτό το καλοκαίρι.
Το «τέλος» του Διεθνούς Δικαίου
Φεύγοντας από το επίπεδο των άμεσων στόχων του Λευκού Οίκου (επίθεση κατά του Ιράκ κ.λπ.) και εξετάζοντας το θέμα βαθύτερα, διαπιστώνουμε ότι το νέο δόγμα αποσκοπεί στην «απελευθέρωση» της Ουάσιγκτον από τους περιορισμούς του Διεθνούς Δικαίου, από τους κανόνες που τον τελευταίο αιώνα ρύθμιζαν και υποτίθεται πως ακόμη ρυθμίζουν τις σχέσεις των πολιτισμένων κρατών.
Οι μεγάλες δυνάμεις σε όλες τις εποχές αισθάνονταν απέχθεια προς κάθε διεθνή νόμο που περιόριζε την αυθαίρετη χρήση της ισχύος τους. H διαφορά με τις ΗΠΑ έγκειται στο ότι έχουν τόσο μεγάλη διαφορά ισχύος από τις άλλες χώρες, ώστε να μπορούν να επιβάλουν μονομερώς τις απόψεις τους για κατάλυση πλευρών της μέχρι σήμερα ισχύουσας διεθνούς νομιμότητας.
Από την εποχή της επίθεσης του NATO εναντίον της Γιουγκοσλαβίας, επιμέναμε με ιδιαίτερη έμφαση στο ότι έχουμε μπει σε φάση κατάργησης θεμελιωδών αρχών του Διεθνούς Δικαίου που καθορίζουν το απαραβίαστο των συνόρων, την εδαφική ακεραιότητα, την εθνική κυριαρχία των κρατών. Αυτή η διαδικασία επιταχύνθηκε τρομερά μετά τις 11 Σεπτεμβρίου του 2001.
Οσο απεχθείς και αν είναι όμως οι αλλαγές που συντελούνται, οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι αποτελούν απλώς προσαρμογή του Διεθνούς Δικαίου στη νέα πραγματικότητα της μονοκρατορίας των ΗΠΑ. Μπορεί αυτό να ακούγεται κυνικό, αλλά το εκάστοτε ισχύον Διεθνές Δίκαιο αντανακλούσε πρωτίστως τον υφιστάμενο διεθνή συσχετισμό δυνάμεων. Ολα τα υπόλοιπα αποτελούσαν διακοσμητικά στολίδια.
Ο διπολικός ψυχροπολεμικός κόσμος και ο σύμφυτος με αυτόν ανταγωνισμός των δύο πόλων παρείχε ευρύτατα δικαιώματα στις μικρές χώρες, όσα δεν είχαν ποτέ στη σύγχρονη ιστορία. Αυτή η εποχή όμως παρήλθε ανεπιστρεπτί. Κανείς δεν μπορεί να είναι ίσος πλέον με τις ΗΠΑ, ούτε τυπικά, και η Ουάσιγκτον εννοεί να το δείξει αυτό σε όλους, όσοι εννοούν να ζουν με αναμνήσεις του -πρόσφατου έστω- παρελθόντος. Το νέο δόγμα Μπους αποσκοπεί ακριβώς στην αφομοίωση αυτής της πραγματικότητας από όλους, φίλους και εχθρούς.