Την περασμένη εβδομάδα, ο Τζορτζ Μπους έκανε σαφάρι στη Μποτσουάνα, επισκέφθηκε ένα παλιό σκλαβοπάζαρο στη Σενεγάλη, συνομίλησε με Αφρικανούς προέδρους και επισκέφθηκε ένα πρότυπο κέντρο ερευνών για το έιτζ στην Ουγκάντα. Στη Σενεγάλη χαρακτήρισε τη δουλεία σαν «ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα της ιστορίας» κι αυτό θα αυξήσει τη δημοτικότητά τους στους μαύρους ψηφοφόρους στις ΗΠΑ, αλλά αυτό που τον ενδιαφέρει τώρα είναι τα σημερινά προβλήματα της Αφρικής, παρά τα ιστορικά.
Παρέμβαση στη Λιβερία
Το πιεστικότερο είναι ο δεκατετραετής αιματηρός εμφύλιος στη Λιβερία. Ολοι ζητούν από τον κ. Μπους να επέμβει στρατιωτικά. O πρόεδρος πρότεινε στον πολέμαρχο πρόεδρό της να αυτοεξοριστεί στη Νιγηρία που του πρόσφερε άσυλο, αλλά ο Τσαρλς Τέιλορ υποστήριξε ότι η αποχώρησή του θα προκαλέσει νέα αιματοχυσία αν δεν εγκατασταθεί στη χώρα ειρηνευτική δύναμη. Την πρόταση Μπους υιοθέτησε και η Αφρικανική Ενωση, που συνήλθε στη Μοζαμβίκη, και η οποία ελπίζει ότι οι ΗΠΑ θα ενισχύσουν τους 3.000 Αφρικανούς της ειρηνευτικής δύναμης στη χώρα, με χρήματα και επιμελητεία. O κ. Μπους όμως είναι επιφυλακτικός, κυρίως επειδή, όπως δήλωσε ο ίδιος στον πρόεδρο της Νοτίου Αφρικής, Τάμπο Μπέκι, που του έθεσε επισήμως το αίτημα, δεν θέλει να «εξαντλήσει τις αμερικανικές δυνάμεις» που συμμετέχουν σε αρκετές αποστολές ανά τον κόσμο. H «λογική πολιτική», είπε ο κ. Μπους, είναι να «βοηθήσουμε τους Αφρικανούς για να βοηθήσουν τον εαυτό τους».
Η αλλαγή καθεστώτος μοιάζει περισσότερο απομακρυσμένη στη Ζιμπάμπουε, χώρα που μαστίζεται από τη φτώχεια, την ανεργία και την κρατική τρομοκρατία του προέδρου Ρόμπερτ Μουγκάμπε, ο οποίος δεν φαίνεται διατεθειμένος να εγκαταλείψει την εξουσία που κατέχει επί 23 χρόνια. O πρόεδρος Μπους προσέφερε βοήθεια για την μετά Μουγκάμπε εποχή, ελπίζοντας να ενθαρρύνει τους μετριοπαθείς στο κυβερνών κόμμα να τον ανατρέψουν. Ωστόσο, δεν σκοπεύει να προχωρήσει σε σκληρότερα μέτρα επειδή, όπως δήλωσε, δεν θέλει να «υπονομεύσει το έργο του κ. Μπέκι». O Νοτιοαφρικανός πρόεδρος ακολουθεί μια ιδιαίτερα ήπια διπλωματική οδό, μην τολμώντας να αντιπαρατεθεί με τον κ. Μουγκάμπε, που για πολλούς Αφρικανούς είναι εθνικός ήρωας.
Τα πολιτικά προβλήματα δεν επιλύθηκαν κατά την περιοδεία του, αλλά ο Αμερικανός πρόεδρος είχε την ευκαιρία να συζητήσει με θέματα εμπορίου και κυρίως, τη μάστιγα της Αφρικής, το έιτζ. H Νότιος Αφρική και η Μποτσουάνα, είναι αρκετά εύπορες και σταθερές πολιτικά για να χρειάζονται βοήθεια.
Ζώνη ελεύθερου εμπορίου
Ωστόσο, η διαπραγμάτευση για τη δημιουργία μιας ζώνης ελεύθερου εμπορίου ανάμεσα στη Νότιο Αφρική και τις ΗΠΑ, προχωρά, ενώ η συνδρομή της Αμερικής στην καταπολέμηση του έιτζ, που «υπονομεύει το μέλλον» των χωρών, όπως τόνισε ο πρόεδρος της Μποτσουάνα Φέστους Μογκάε, κρίνεται καθοριστική. O Αμερικανός πρόεδρος λοιπόν προέβαλε την πρωτοβουλία του για το πενταετές πρόγραμμα ενίσχυσης των 14 χειρότερα δοκιμαζόμενων χωρών -οι περισσότερες στην Αφρική-, ύψους 15 δισ. δολαρίων.
Στη Νιγηρία, τελευταίο σταθμό του στην Αφρική, το επίκεντρο των συνομιλιών ήταν το πετρέλαιο, το οποίο, λένε οι επικριτές των ΗΠΑ, καθιστά τη χώρα τον επόμενο «στρατηγικό στόχο» τους. Πράγματι, οι ΗΠΑ θέλουν να πάψουν να εξαρτώνται ενεργειακά από τις αραβικές χώρες και θεωρούν ότι η από πολλούς καταγγελόμενη πολιτική ανοχή τους προς τον πρόεδρο της χώρας, Ολουσεγκούν Ομπασάνιο, είναι επωφελής.
Ενώ ο κ. Μπους αισιοδοξούσε για το μέλλον της Αφρικής, το Πρόγραμμα Ανάπτυξης του OHE έδινε στη δημοσιότητα έκθεση, στην οποία, από τις 21 χώρες που σημείωσαν αρνητική ανάπτυξη από άποψη φτώχειας, αναλφαβητισμού, ανεργίας και προσδόκιμου ζωής, τα δύο τρίτα είναι αφρικανικές.