Η αναζήτηση εναλλακτικών τρόπων διακοπών που θα συνδυάζει ανακάλυψη παρθένων περιοχών του πλανήτη και γνωριμία με τους τοπικούς πληθυσμούς ξεκινάει ουσιαστικά στις αρχές της δεκαετίας του ’70. Αν και η τάση αυτή θα επικρατήσει να ονομάζεται οικοτουρισμός, στο πέρασμα του χρόνου, ακαδημαϊκοί έχουν περιγράψει το φαινόμενο ως «ήπιο τουρισμό», «πράσινο τουρισμό» ή ακόμη και «ελαφρύ τουρισμό». Πρόκειται για μια μορφή αντίδρασης στα δείγματα μαζικού τουρισμού που δημιουργούνται στις δυτικές κοινωνίες λόγω των νέων συνθηκών εργασίας. Μέσα σε διάστημα τριών δεκαετιών, ο οικοτουρισμός αντιστοιχεί πλέον στο 25% των ταξιδιών αναψυχής που πραγματοποιούνται παγκοσμίως.
Στην πρώτη «ρομαντική περίοδο» οι οικοτουρίστες, που προέρχονται συνήθως από χώρες της Δυτικής Ευρώπης ή τη Βόρεια Αμερική ανακαλύπτουν πραγματικά απάτητα μονοπάτια του πλανήτη. Παράλληλα, μια σειρά οικονομολόγων πιστεύει ότι ανακάλυψε το άγιο δισκοπότηρο του τουρισμού: Οι επισκέπτες πληρώνουν τους ντόπιους για να διαφυλάξουν τα ήθη και τα έθιμα των κοινωνιών τους, αλλά και το φυσικό περιβάλλον στο οποίο γεννήθηκαν.
Σύντομα, βέβαια, οι θιασώτες του οικοτουρισμού θα συνειδητοποιήσουν ότι οι περιοδείες τους στα παρθένα δάση του Αμαζονίου αρχίζουν να θυμίζουν τις εκστρατείες των Ισπανών κατακτητών του 15ου αιώνα. Οπως εξηγεί ο Ντέιβιντ Σάλερ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, που έχει ασχοληθεί με τις οικολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις του οικοτουρισμού, ο ιθαγενής συνειδητοποιεί ότι είναι πλέον αρεστός στον βαθμό που δεν μεταβάλλεται. Αν μπορέσει μάλιστα να επιστρέψει για λίγο στο παρελθόν, υιοθετώντας συνήθειες των προγόνων του, τόσο το καλύτερο.
Ο χρόνος σταματά για ολόκληρα χωριά που πρέπει να διατηρήσουν το ιστορικό τους χρώμα προκειμένου να μη διαγραφούν από τους ταξιδιωτικούς οδηγούς. Για χώρες όπως το Μπελίζ στην Κεντρική Αμερική, όπου ο οικοτουρισμός αντιστοιχεί στο 25% με 30% του ΑΕΠ, η διατήρηση της παράδοσης θεωρείται απαραίτητη για την επιβίωση ολόκληρων κοινοτήτων. Οι κάτοικοι εγκαταλείπουν τις παραδοσιακές ασχολίες τους και περνούν τον περισσότερο χρόνο της ημέρας τους εξηγώντας στους οικοτουρίστες ποιες θα έπρεπε να είναι οι καθημερινές ασχολίες τους (αν δεν τους ενοχλούσαν αυτοί με την παρουσία τους). Και όταν φυσικά θα ενταχθούν κανονικά στη βιομηχανία του τουρισμού, χάνοντας κάθε ίχνος αυθεντικότητας, θα δουν τους οικοτουρίστες να τους εγκαταλείπουν αναζητώντας τους πραγματικούς ιθαγενείς που ζουν κάπου βαθύτερα στη ζούγκλα του Αμαζονίου ή κάπου ψηλότερα στην οροσειρά των Ανδεων.