H σημερινή επέτειος του πραξικοπήματος του στρατηγού Πινοσέτ στη Χιλή, το οποίο ανέτρεψε τον πρόεδρο Σαλβαδόρ Αλιέντε, συμπίπτει με την κυκλοφορία ενός βιβλίου το οποίο διερευνά τον ρόλο την Ηνωμένων Πολιτειών στην επιβολή της δικτατορίας στη χώρα της Λατινικής Αμερικής. O συγγραφέας του βιβλίου με τον τίτλο «Τα Αρχεία του Πινοσέτ» είναι ο δημοσιογράφος Πίτερ Κόρνμπλου, ο οποίος εργάζεται στα Αρχεία Εθνικής Ασφάλειας, ένα ερευνητικό κέντρο στην Ουάσιγκτον. O Κόρνμπλου άντλησε στοιχεία για το βιβλίο του από χιλιάδες απόρρητα έγγραφα που αποχαρακτηρίστηκαν τα τελευταία πέντε χρόνια. «Οι ΗΠΑ δημιούργησαν ένα κλίμα πραξικοπήματος στη Χιλή? μια χαώδη κατάσταση. H CIA και το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών ανησυχούσαν ότι οι Χιλιανοί στρατιωτικοί… δεν ήταν έτοιμοι για πραξικόπημα», λέει ο Κόρνμπλου.
Οδηγίες… από τις ΗΠΑ
Τα απόρρητα έγγραφα αποκαλύπτουν την κυνική πολιτική της Ουάσιγκτον στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Σε ένα από αυτά τα έγγραφα αναφέρεται ότι «είναι σταθερή πολιτική άποψη πως ο Αλιέντε πρέπει να ανατραπεί με πραξικόπημα. Μια τέτοια ενέργεια θα πρέπει να πραγματοποιηθεί κρυφά και με τρόπο ασφαλή, ώστε η δραση της αμερικανικής κυβέρνησης να παραμείνει μυστική». Οι ΗΠΑ προσπάθησαν να αποσταθεροποιήσουν τη Χιλή δωροδοκώντας αριστερούς πολιτικούς και χρηματοδοτώντας κόμματα. Στη δεκαετία του 1960, οι Αμερικανοί έδιναν εκατομμύρια δολάρια σε χιλιανά κόμματα της αρεσκείας τους – κυρίως στους μετριοπαθείς Χριστιανοδημοκράτες του Εδουάρδο Φρέι Μοντάλβα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, η κοινωνία της Χιλής είχε γίνει τόσο αριστερή που η Ουάσιγκτον αποφάσισε να αλλάξει τακτική.
Ο πρόεδρος Νίξον έδωσε εντολή να δοθούν 10 εκατομμύρια δολάρια για την ανάκαμψη της οικονομίας της χώρας. Ενθάρρυνε επίσης πρωτοβουλίες με σκοπό να καμφθεί η επιφυλακτικότητα των Χιλιανών στρατηγών να αναλάβουν την πολιτική εξουσία. «O Πινοσέτ δεν θα αποτελέσει εμπόδιο στα σχέδια για πραξικόπημα», αναφέρει ένα άλλο απόρρητο έγγραφο, έξι μήνες πριν από το πραξικόπημα για το οποίο η αμερικανική κυβέρνηση αναζητούσε τους ιδανικούς στρατιωτικούς. «Το ναυτικό και η αεροπορία είναι έτοιμα… ο στρατός ετοιμάζεται να δράσει», σημειώνει ο ανώνυμος συντάκτης του εγγράφου. Στο πλαίσιο της απομάκρυνσης των στρατιωτικών που τάσσονταν υπέρ της δημοκρατίας στη Χιλή, η CIA οργάνωσε την απαγωγή του στρατηγού Ρενέ Σνάιντερ. H επιχείρηση απέτυχε. O Σνάιντερ σκοτώθηκε και σήμερα η οικογένειά του μηνύει τις ΗΠΑ και τον Χένρι Κίσινγκερ, ιδιαίτερα, για τον ρόλο που έπαιξαν στη δολοφονία του Σνάιντερ. «Δεν ζητώ εκδίκηση, θέλω απλώς να λάμψει η αλήθεια», δήλωσε ο γιος του δολοφονηθέντος στρατηγού, ο οποίος φέρει το ίδιο όνομα με τον πατέρα του, Ρενέ.