«Ηλθε η ώρα να σταθμίσουμε τη σωστή ισορροπία μεταξύ της απρόσκοπτης λειτουργίας των δημοσίων υπηρεσιών, ιδιαιτέρως ελλιπών σε περίπτωση απεργίας και της εξεύρεση λύσης μέσω του διαλόγου», είπε την περασμένη Τρίτη, μαζί με τις ευχές για το Νέο Ετος προς τους ανώτατους κρατικούς λειτουργούς ο Γάλλος πρόεδρος Ζακ Σιράκ.
Κάνοντας λόγο για την απολύτως αναγκαία βελτίωση των υπηρεσιών προς τον πολίτη, η οποία «βασίζεται σε δύο αρχές, εκείνην της ουδετερότητας και, κυρίως, της συνέχειας», ο Σιράκ αναφερόταν στο νέο νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση των μέσων μαζικής μεταφοράς, κοιτώντας, όμως, και προς την πλευρά των δημοσίων λειτουργών, προς τους οποίους ευχήθηκε αξιοκρατία. Ως προς το επίμαχο νομοσχέδιο, αυτό συζητήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου στην Εθνοσυνέλευση, είναι έργο του υπουργού Μεταφορών Ζιλ ντε Ρομπιέν και έχει ως πυρήνα την «πρόληψη αντιπαραθέσεων». Οι άλλες μαγικές λέξεις, που αποδίδουν την προσπάθεια άμεσης βελτίωσης των παρεχόμενων από το Δημόσιο υπηρεσιών, είναι «ο κατευναστικός, αλλά πιο σύγχρονος και αποτελεσματικός κοινωνικός διάλογος, ο συμβιβασμός και η συναίνεση, τέλος η διασφάλιση βασικών υπηρεσιών με προσωπικό ασφαλείας». Ομως, παρά τις διαβεβαιώσεις, παρά το γεγονός ότι η εμφαντική αναφορά στο διάλογο και στη συναίνεση επεβλήθησαν από τη φιλελεύθερη πτέρυγα της κεντροδεξιάς κυβέρνησης, τα συνδικάτα κοιτούν το νομοσχέδιο με «στραβό μάτι». Στη διευκρίνιση δε του κ. Σιράκ ότι η όλη προσπάθεια θα μεθοδευτεί εντός του επόμενου τριμήνου με καταληκτικό μήνα τον Ιούνιο, διακρίνουν το «οριστικό ψαλίδισμα» της δύναμής τους. Κάτι σαν «χαριστική βολή» ισχυρίζονται ορισμένοι αναλυτές, που ήδη από την εποχή της «εξέγερσης των ανέργων» στο Παρίσι, στις αρχές του 1998 επί σοσιαλιστικής κυβέρνησης Ζοσπέν, έκριναν ότι τα πανίσχυρα άλλοτε συνδικάτα της Γαλλίας, δεν διεδραμάτισαν το ρόλο που τούς άρμοζε.
Η μεταρρύθμιση στα μέσα μαζικής μεταφοράς υπήρξε προεκλογική εξαγγελία του προέδρου Σιράκ κατά την εκστρατεία των επεισοδιακών προεδρικών εκλογών του 2002. Παραδοσιακό πεδίο απεργιακών μαχών, ο τομέας των μεταφορών υπήρξε επί δεκαετίες όπλο άκρως αποτελεσματικό στα χέρια των συνδικάτων. Οταν η SNCF -δηλαδή το σιδηροδρομικό δίκτυο- και η RATP -αστικό δίκτυο, μετρό- αποφάσιζαν να απεργήσουν στη Γαλλία, η πρωτεύουσά της και οι άλλες πόλεις πάθαιναν έμφραγμα. Χωρίς λεωφορεία και μετρό, το Παρίσι παρέλυε -και παραλύει- χωρίς τρένα η ευρύτερη περιοχή των Παρισίων έχει διέλθει στιγμές μαζικής απόγνωσης.
Η πλειοψηφία συμφωνεί
Δοθέντος ότι τα τρία τέταρτα των Γάλλων συντάσσονται, σύμφωνα με τις σφυγμομετρήσεις, με τα μεταρρυθμιστικά σχέδια του Σιράκ, προκειμένου να διασφαλίσουν τη δυνατότητα «να μεταβαίνουν στην εργασία τους και να επικοινωνούν με την οικογένειά τους, όταν ορισμένοι δημόσιοι υπάλληλοι δεν είναι ευχαριστημένοι» -όπως έθεσε το θέμα ο πρόεδρος της ένωσης εργοδοτών Medef- το νομοσχέδιο θα προχωρήσει. Τι θα γίνει, όμως, με τα συνδικάτα; Αυτά, ως λέγεται, θεωρούν το νομοσχέδιο «κόκκινο πανί», γεγονός που οδήγησε, στις αρχές Δεκεμβρίου, στο συμπέρασμα ότι θα επέλθει «απεργιακή θύελλα». Για να την αποφύγει και να επιλύσει ένα πρόβλημα που ταλανίζει τους Γάλλους επί δεκαετίες, ο υπουργός Μεταφορών μελέτησε όλον τον προηγούμενο χρόνο συστήματα για την αποτελεσματική απόδοση των μέσων μεταφοράς σε γειτονικές ευρωπαϊκές χώρες. Διόρισε επίσης επιτροπή εμπειρογνωμόνων, η οποία θα καταθέσει το πόρισμά της τον Ιούνιο.