Πόσο απέχει ο θρίαμβος από την αποτυχία; Μόλις έξι λεπτά, θα μπορούσε να είναι μια απάντηση, όσο διαρκεί το «γλίστρημα» στην ατμόσφαιρα του Αρη, από το διαστημόπλοιο που βρίσκεται σε τροχιά, μέχρι την επιφάνεια του κόκκινου πλανήτη. Ισως πάλι να είναι 40 χρόνια, από την απόσταση που χωρίζει την πρώτη αμερικανική απόπειρα για αποστολή στον Αρη, από την πρώτη φορά που οι Ευρωπαίοι επιχειρούν κάτι ανάλογο… Μια άλλη προσέγγιση μπορεί να έλεγε ότι η απόσταση είναι όση ακριβώς χωρίζει τα 650 εκατομμύρια ευρώ που κόστισε η αμερικανική αποστολή στον Αρη, με τα λιγότερα από τα μισά που στοίχισε η αντίστοιχη ευρωπαϊκή. Το σίγουρο είναι ότι ο Αρης έγινε το θέατρο του αρχόμενου αμερικανο-ευρωπαϊκού ανταγωνισμού στο Διάστημα. Η διαστημομηχανή της NASA Σπίριτ προσεδαφίστηκε την περασμένη Κυριακή, επαναλαμβάνοντας ύστερα από επτά χρόνια την επιτυχία του Παθφάιντερ, ενώ η ευρωπαϊκή Μπιγκλ 2 της ESA αγνοείται ακόμα.
Και οι δύο πλευρές τόνισαν τη σημασία που έχει για το πολιτικό τους γόητρο η αποστολή. «Η επιτυχία αυτή συνιστά πηγή υπερηφάνειας για όλους τους Αμερικανούς», τόνισε ο Τζον Μαρμπέργκερ, διευθυντής τεχνολογίας και επιστήμης του Λευκού Οίκου, ενώ ο Ρούντι Σμιτ, επικεφαλής του προγράμματος της ESA, σημείωνε ότι «το Μαρς Εξπρές είναι η πρώτη εξ ολοκλήρου ευρωπαϊκή αποστολή σε άλλο πλανήτη. Είναι μια μεγάλη πρόκληση για την ευρωπαϊκή τεχνολογία».
Ασπρο – μαύρο, επιτυχία ή αποτυχία; Η πραγματικότητα είναι πιο σύνθετη και αντιφατική. Η ΝΑSΑ παρά την πρόσφατη επιτυχία της, η οποία ήρθε έπειτα από πολλές καταστροφές, έχει τεθεί υπό γενική αμφισβήτηση, ειδικά ύστερα από την πτώση του Κολούμπια. Από την άλλη η ESA, παρά την εξαφάνιση του Μπιγκλ 2, κατάφερε να θέσει σε τροχιά γύρω από τον Αρη έναν αμιγώς ευρωπαϊκό δορυφόρο (με την πολύτιμη βοήθεια των Ρώσων). Η εικόνα πάντως του ανταγωνισμού ενισχύει την κριτική που ασκείται στα διαστημικά προγράμματα ότι είναι εξαιρετικά σπάταλα. Τι νόημα έχει η αναζήτηση ζωής «εκεί έξω», όταν στην ίδια τη Γη δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι δεν μπορούν να ζήσουν; Παρά τα ερωτήματα όμως η περιπέτεια των τηλεκατευθυνόμενων μηχανικών απεσταλμένων μας στον σαγηνευτικό κόκκινο πλανήτη και η αναζήτηση απολιθωμάτων παλαιότερης ζωής (500 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη) δεν μπορεί παρά να συναρπάζει, όπως κάθε είσοδος στο άγνωστο και στο πρωταρχικό. Αρκεί τα μεγάλα επιστημονικά και τεχνολογικά βήματα να μετατραπούν σε κέρδος για όλη την ανθρωπότητα.