Από τη μια πλευρά έχουμε τους οικονομολόγους, οι οποίοι όντας πλαισιωμένοι με πληθώρα δεδομένων και στοιχείων, διατείνονται ότι μετά την ένταξη των 10 νέων μελών στην E.E., τον Μάιο του 2004, η μετανάστευση από τις φτωχές χώρες της κεντρικής Ευρώπης προς τις πλούσιες της δυτικής θα είναι μάλλον υποτονική και ικανή να τη διαχειριστούμε. Από την άλλη πλευρά, έχουμε τους ευρωσκεπτικιστές, τα συνδικάτα και ορισμένες κυβερνήσεις. Και οι τρεις ανησυχούν και εκφράζουν φόβους ότι η διεύρυνση θα ανοίξει τον ασκό του Αιόλου, καθώς πολλοί θα θελήσουν να μεταναστεύσουν, αναζητώντας δουλειά και κοινωνική ασφάλιση. Πίσω από τις δύο εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις, βρίσκεται η φωνή των φτωχών χωρών, οι οποίες επιδιώκουν να αποκτήσουν τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των μελών της E.E. Φοβούνται, ωστόσο, ότι η έλλειψη εξειδικευμένων εργατών θα γίνει αφορμή για σοβαρά προβλήματα.
Η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης βασίζεται στην ελεύθερη διακίνηση εργαζομένων κατά μήκος των συνόρων. Ωστόσο, πώς θα είναι τα πράγματα όταν η E.E. μεγαλώσει κατά δέκα χώρες, προσθέτοντας στο πληθυσμιακό ενεργητικό της επιπλέον 75 εκατ. ανθρώπους, των οποίων το βιοτικό επίπεδο βρίσκεται πολύ πιο χαμηλά από αυτό των σημερινών μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης; Με εξαίρεση την Κύπρο και τη Μάλτα, οι υπόλοιπες οκτώ χώρες της κεντρικής Ευρώπης θα έχουν μέσο κατα κεφαλήν εισόδημα γύρω στο 23% του μέσου όρου που είχαν οι χώρες της E.E. το 2001.
Ωστόσο, το βασικό ερώτημα είναι όχι γιατί τόσο πολλοί εργαζόμενοι θα επιδιώξουν να μεταναστεύσουν, αλλά γιατί θα επιλέξουν να μείνουν στις χώρες τους. Μια απάντηση θα μπορούσε να είναι ότι οι τιμές είναι χαμηλότερες στην κεντρική Ευρώπη, με αποτέλεσμα τα χαμηλά εισοδήματα να έχουν επιπρόσθετη αξία 35-45% σε σύγκριση με τα δυτικοευρωπαϊκά. Παρά ταύτα, πολλοί εργαζόμενοι στις χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης θα προτιμούσαν να εργαστούν στις πλούσιες χώρες, στέλνοντας γερό μηνιαίο ποσό στις οικογένειές τους στην πατρίδα. Ηδη περισσότεροι από 400 χιλιάδες μετανάστες από την κεντρική Ευρώπη εργάζονται παρανόμως στην E.E. και πολλοί άλλοι κάνουν ακριβώς το ίδιο, αλλά νομίμως.
Οι φόβοι του μεταναστευτικού κύματος από την κεντρική Ευρώπη μετά τη διεύρυνση έχουν προκαλέσει ρήγμα στην πολιτική των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η οποία ήδη δέχεται ασφυκτικές πιέσεις από εκείνους που αναζητούν άσυλο και από τους νόμιμους μετανάστες.
Η Βρετανία και η Ιρλανδία έχουν υποσχεθεί να ανοίξουν άμεσα τις αγορές εργασίας τους, αντιμετωπίζοντας τους εργαζόμενους από τις νέες χώρες ως μια πηγή ειδικευμένου και χαμηλού κόστους εργατικού δυναμικού. Κάποιες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν έχουν ακόμη ξεκαθαρίσει τη στάση τους. Ολες οι κυβερνήσεις έχουν τη δυνατότητα να απαγορεύσουν την εισροή ξένων εργατών από την κεντρική Ευρώπη έως το 2006 ή και αργότερα.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, τρία με τέσσερα εκατομμύρια άνθρωποι θα μεταναστεύσουν από την κεντρική στη δυτική Ευρώπη μετά τη διεύρυνση, με κυρίως προορισμό τη Γερμανία. Οι μετακινήσεις θα υπερβούν την περίοδο μετά την επανένωση, όταν σε μια δεκαετία το 7% του πληθυσμού μετακινήθηκε από την Ανατολή στη Δύση. Οι νόμιμοι μετανάστες από την κεντρική Ευρώπη μπορούν να δημιουργήσουν πολιτικά προβλήματα για τις δυτικές κυβερνήσεις σε περίπτωση που καταφθάσουν σε μεγάλες δόσεις και στη συνέχεια συμβάλουν στο να χάσουν τη δουλειά τους ομάδες των γηγενών πληθυσμών. Παρά ταύτα, η οικονομική τους αξία θα παραμείνει ισχυρή, καθώς η εργασία τους θα ενισχύσει την παραγωγή, ενώ η αμοιβή τους δεν θα επιβαρύνει την οικονομία. H μεγαλύτερη ανησυχία για τις κυβερνήσεις των ευκατάστατων κρατών σχετίζεται με τους μετανάστες που αναζητούν συμμετοχή στην κοινωνική ασφάλιση. Οι αθίγγανοι της κεντρικής Ευρώπης, που αποτελούν το 9% του πληθυσμού της Σλοβακίας, το 5% του πληθυσμού της Ουγγαρίας και το 3% της Τσεχίας, αποτελούν τη μεγαλύτερη πηγή ανησυχίας.
Λύση στο πρόβλημα ίσως αποτελούν οι επενδύσεις στις χώρες της κεντρικής Ευρώπης, ώστε οι πληθυσμοί να παραμείνουν στις χώρες τους. Αρα η E.E. πρέπει να στρέψει την οικονομική βοήθεια προς Ανατολάς.