ΠΑΣΑΝΤΙΝΑ, ΗΠΑ. Το εξερευνητικό όχημα «Σπίριτ» της NASA επικοινώνησε για δέκα λεπτά με τη Γη, στη διάρκεια της προχθεσινής νύχτας, μετριάζοντας τις ανησυχίες που είχε προκαλέσει η ξαφνική κατάρρευση των συστημάτων επικοινωνιών του.
Οπως ανακοινώθηκε χθες από τη NASA, το μήνυμα του «Σπίριτ» ανιχνεύθηκε από δορυφορική κεραία στο Διεθνές Κέντρο Απώτερου Διαστήματος, που βρίσκεται κοντά στην πρωτεύουσα της Ισπανίας, Μαδρίτη. Ωστόσο, ο ρυθμός της εκπομπής ήταν ιδιαίτερα χαμηλός, πράγμα που υποδηλώνει, ενδεχομένως, ότι τα προβλήματα στις τηλεπικοινωνίες του διαστημικού οχήματος εξακολουθούν να παραμένουν άλυτα.
Το «Σπίριτ» έπαψε να μεταδίδει δεδομένα στη Γη την Τετάρτη, 19η ημέρα της παραμονής του στην επιφάνεια του Αρη, προκαλώντας την έντονη ανησυχία της ομάδας ελέγχου στην Πασαντίνα της Καλιφόρνιας. «Αντιλαμβανόμαστε ότι το «Σπίριτ» αντιμετωπίζει σημαντική δυσλειτουργία», παραδέχθηκε ο επικεφαλής της αποστολής Πιτ Θάισιγκερ.
Τα πιθανά αίτια
Μεταξύ των πιθανών αιτίων του προβλήματος, η επιστημονική ομάδα στην Πασαντίνα αναφέρει ανωμαλία του λογισμικού ή της μνήμης των υπολογιστών του «Σπίριτ». Σε περίπτωση προβλήματος λογισμικού, η NASA μπορεί να επέμβει διορθωτικά από τη Γη, μεταδίδοντας δεδομένα ή διατάσσοντας την επανεγγραφή του σκληρού δίσκου του «Σπίριτ». Εάν το πρόβλημα εντοπίζεται, όμως, στα μηχανικά μέρη του εξερευνητικού οχήματος, η κατάσταση ίσως να είναι μη αναστρέψιμη.
Φτάνει το «Οπορτούνιτι»
Το «Σπίριτ», όμως, δεν είναι παρά το ήμισυ της αμερικανικής αποστολής στον Αρη κόστους 820 εκατ. δολαρίων. Το δίδυμό του όχημα, το «Οπορτούνιτι», αναμένεται να προσεδαφισθεί την επιφάνεια του Αρη σήμερα το απόγευμα. Τα δύο εξερευνητικά οχήματα έχουν για αποστολή τη μελέτη του εδάφους του πλανήτη. Μέχρι την Τετάρτη, το «Σπίριτ» λειτουργούσε άψογα, προκαλώντας τον ενθουσιασμό των στελεχών της ΝΑSΑ.
Το εξερευνητικό όχημα είχε πετύχει τέλεια προσεδάφιση, υποβοηθούμενο από τους μεγάλους αερόσακούς του, επιβιώνοντας του πλέον επικίνδυνου σταδίου της αποστολής του, της καθόδου μέσα από την αρειανή ατμόσφαιρα με ταχύτητα 19.000 χιλιομέτρων την ώρα. Στις 15 Ιανουαρίου, σε μία ακόμη αγωνιώδη στιγμή για τη NASA, το «Σπίριτ» πραγματοποίησε το σημαντικό του βήμα, εγκαταλείποντας την πλατφόρμα προσεδάφισης και τοποθετώντας τους έξι μικρούς λαστιχένιους τροχούς του στη βραχώδη επιφάνεια του πλανήτη.
Το «Σπίριτ» απέστειλε έκτοτε χιλιάδες φωτογραφίες. Ξεκίνησε δε τις πρωταρχικές επιστημονικές μετρήσεις του, αναλύοντας πετρώματα και μέταλλα που συνάντησε γύρω του. O επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας του προγράμματος δρ Στίβεν Σκουάιαρς του Πανεπιστημίου Κορνέλ, προειδοποίησε για τη συχνότητα εμφάνισης προβλημάτων στις μεταδόσεις από τον Αρη προς τη Γη.
Τα ξημερώματα της Πέμπτης, η ομάδα ελέγχου δεν είχε λάβει το μήνυμα «σφάλματος», το οποίο αποστέλλει το «Σπίριτ» σε περίπτωση που διαπιστώσει δυσλειτουργία στα συστήματά του.
Αργότερα την ίδια ημέρα, η NASA πήρε την πρωτοβουλία να αποστείλει εντολή πραγματοποίησης διαγνωστικού ελέγχου από το «Σπίριτ», παρ’ όλο που το μικρό όχημα δεν είχε αναφέρει πρόβλημα. Το «Σπίριτ» δεν τήρησε πολλές άλλες προγραμματισμένες επαφές του με το κέντρο ελέγχου. Αν και οι αρχικές μετρήσεις έδειξαν ότι το σύστημα μετάδοσης του «Σπίριτ» λειτουργεί κανονικά και τα ηλιακά του κάτοπτρα συνεχίζουν να παράγουν ενέργεια, το μικρό όχημα συνέχιζε να σιγεί. Επόμενο βήμα της αμερικανικής επιστημονικής ομάδας θα είναι η μετάδοση σύντομων μηνυμάτων στο «Σπίριτ», με στόχο να του «μάθουν να αφυπνίζεται» και να συνεχίσει το σημαντικό του επιστημονικό έργο.
Το Μαρς Εξπρές εντόπισε πάγο
ΝΤΑΡΜΣΤΑΤ, Γερμανία. Το ευρωπαϊκό διαστημόπλοιο Μαρς Εξπρές, το οποίο βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Αρη, εντόπισε χθες πάγο στον νότιο πόλο του πλανήτη, επιβεβαιώνοντας παρατηρήσεις της ΝΑΣΑ από το 2002, όπως είπε ο αστρονόμος της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος ESA, Βιτόριο Φορμιζάνο. Τα στοιχεία της ESA προέρχονται από παρατηρήσεις του φασματογράφου του Μαρς Εξπρές, που αξιοποιεί αντανακλώμενο ηλιακό φως για να μελετήσει τη σύνθεση της ατμόσφαιρας και την περιεκτικότητα της επιφάνειας σε μέταλλα. O πάγος στον νότιο πόλο δεν καλύπτεται από παγωμένο διοξείδιο του άνθρακα, όπως συμβαίνει στον βόρειο πόλο του Κόκκινου Πλανήτη. «Είναι ακόμη πολύ νωρίς για να εξαγάγουμε συμπεράσματα για το νερό αυτό. Ισως να πρόκειται για εποχικό φαινόμενο», λέει ο Ζαν Λου Μπερτό της ESA.