H κυβέρνηση Μπους μελετά αυτόν τον καιρό την υιοθέτηση λεπτών πολιτικών χειρισμών, με στόχο την πρόληψη συγκρούσεων στο Ιράκ μεταξύ διαφόρων ομάδων, οι οποίες αν και όλες επιθυμούν την ειρήνη, μπορεί να καταφύγουν στη βία φοβούμενες τους αντιπάλους τους. «Οι τρεις κυριότερες φατρίες της χώρας, Οι Σουνίτες, οι Σιίτες και οι Κούρδοι υποφέρουν από άγχος και φόβο», εξηγεί ανώτατος Αμερικανός αξιωματούχος. H καλύτερη μέθοδος εκτόνωσης της κρίσης, σύμφωνα με τον Αμερικανό συνομιλητή μου, είναι η «διεθνοποίηση» της κατοχής στη χώρα μέσω νέας απόφασης του OHE. Αξιωματούχοι της CIA εκθέτουν τις ανησυχίες τους για την πιθανότητα εκδήλωσης εμφυλίου πολέμου. Το Πεντάγωνο συμφωνεί ότι η κατάσταση είναι εύφλεκτη, εκφράζοντας ωστόσο την πεποίθηση ότι οι αμερικανικές πρωτοβουλίες στη χώρα φέρνουν αποτελέσματα, συστήνοντας υπομονή.
Σοβαρές διαφωνίες
Σημαντικές διαφωνίες έχουν εμφανισθεί στο Ιράκ για διάφορα ζητήματα, όπως η κουρδική αυτονομία, ο ρόλος του Ισλάμ και το χρονοδιάγραμμα των εκλογών. Ακόμη και το διορισμένο από τους Αμερικανούς Κυβερνητικό Συμβούλιο του Ιράκ εμφανίζεται διχασμένο πάνω στα θέματα αυτά. O κουρδικός πόθος για αυτοδιάθεση ενισχύθηκε μετά το πρόσφατο διπλό βομβιστικό χτύπημα αυτοκτονίας στο Ιρμπίλ. Οι αποτρόπαιες επιθέσεις σκότωσαν πάνω από 100 ανθρώπους και έπεισαν πολλούς Κούρδους για την ανάγκη αποστασιοποίησής τους από τη σφαγή του μεταπολεμικού Ιράκ.
Ο ηγέτης ενός εκ των δύο κύριων πολιτικών κομμάτων των Κούρδων, ο Τζαλάλ Ταλαμπανί, λέγεται ότι κατηγόρησε τους συναδέλφους του στο Κυβερνητικό Συμβούλιο αυτήν την εβδομάδα για αθέτηση προηγούμενων υποσχέσεων σχετικά με απόδοση αυτονομίας στους Κούρδους, στα πλαίσια νέου ομοσπονδιακού Ιράκ. Το κουρδικό πρόβλημα μπορεί να εκραγεί σύντομα στο Κιρκούκ, την πλούσια σε πετρέλαιο πόλη, που φιλοξενεί εκρηκτικό μίγμα Κούρδων, Τουρκμάνων και Σουνιτών Αράβων. Οι Κούρδοι επιθυμούν να διασφαλίσουν ότι ο πληθυσμός του Κιρκούκ θα είναι κατά πλειοψηφία κουρδικός, ελπίζοντας να προσαρτήσουν την περιοχή σε όποια ζώνη κουρδικής αυτονομίας προκύψει από τις διπλωματικές τους προσπάθειες. Επιδιώκουν επίσης την εκδίωξη των Σουνιτών, οι οποίοι υποχρεώθηκαν να μετοικήσουν στην περιοχή, στα πλαίσια της «αραβοποίησής» της από το καθεστώς του Σαντάμ τη δεκαετία του 1980. Το σχέδιο επαναπατρισμού των Σουνιτών του Κιρκούκ προσυπογράφουν και ανώτατοι αξιωματούχοι του Πενταγώνου, οι οποίοι θεωρούν ότι μία τέτοια κίνηση θα οδηγούσε σε εκτόνωση της κρίσης. O επικεφαλής της αμερικανικής κατοχής Πολ Μπρέμερ, όμως, εκφράζει αμφιβολίες για το σχέδιο επαναπατρισμού, υποστηρίζοντας ότι η περιοχή του Κιρκούκ είναι πολύ ευαίσθητη για να χρησιμοποιηθεί ως τόπος πειραματισμού ενόψει εθνικού προγράμματος επαναπατρισμού.
Διαφωνίες εμφανίζονται, όμως, και στη συζήτηση για τον ρόλο που θα διαδραματίζει Ισλάμ στο νέο Ιράκ. O πρόεδρος του Συμβουλίου, ο Σουνίτης φονταμενταλιστής Μοχσέν Αμπντούλ Χαμίντ ζήτησε αυτήν την εβδομάδα ευρεία υιοθέτηση του ισλαμικού νόμου. Το θέμα των εκλογών παραμένει το πλέον ακανθώδες. O αγιατολάχ Αλί Σιστάνι απαίτησε τη διεξαγωγή άμεσων εκλογών για την επιλογή της νέας κυβέρνησης, κίνηση που θα συνέφερε ιδιαίτερα τη σιιτική πλειοψηφία. Τα μισά σιιτικά μέλη του Κυβερνητικού Συμβουλίου ενέκριναν την πρόταση Σιστάνι. Ολοι οι μη – Σιίτες στο Συμβούλιο, όμως, ανέφεραν την προτίμησή τους στα σχέδια Μπρέμερ. Ορισμένα ανώτατα στελέχη του Πενταγώνου υποστηρίζουν ότι ο Σιστάνι υποβάλει επίτηδες μη εφαρμόσιμες εκλογικές προτάσεις, προσπαθώντας έτσι να καθυστερήσει την αποχώρηση των Αμερικανών από τη χώρα. Το δίλημμα είναι οδυνηρό: τι κάνουμε όταν η αποτυχία δεν αποτελεί εναλλακτική λύση, αλλά η πολιτική μας κινδυνεύει; H απάντηση της αμερικανικής κυβέρνησης είναι: κάντε υπομονή, διατηρήστε την πίστη σας και εκπαιδεύστε Ιρακινούς στρατιώτες και αστυνομικούς, όσο πιο γρήγορα γίνεται. Σε όσους πουν ότι αυτό είναι περισσότερο ευσεβής πόθος παρά στρατηγική, η αμερικανική κυβέρνηση μπορεί να αντιτείνει: έχετε κάποια καλύτερη ιδέα;