Αποτέλεσμα πολιτικών μάλλον παρά πραγματικών φόβων θεωρεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα τείχη που έχει ορθώσει η Ενωση στο δικαίωμα των κατοίκων των νέων κρατών-μελών να εγκαθίστανται και να εργάζονται ελεύθερα στο έδαφος των νυν μελών, απαγόρευση που για ορισμένες περιπτώσεις θα ισχύσει μέχρι την επόμενη δεκαετία.
Στην απόφαση για την εισδοχή των νέων μελών, υπενθυμίζεται, τα σημερινά μέλη εισήγαγαν, ως είθισται, πρόνοια για την αναστολή της ελευθερίας εγκατάστασης και ανάληψης μισθωτής εργασίας των πολιτών των νέων χωρών, η οποία μπορεί να φθάσει τα πέντε χρόνια ή και τα 7 για κράτη που συνορεύουν άμεσα με κάποιο από τα νέα κράτη, με την εξαίρεση της Κύπρου και της Μάλτας που λόγω μεγέθους και επιπέδου ανάπτυξης θεωρήθηκαν «ακίνδυνες». Για τις υπόλοιπες, τα μέτρα ελήφθησαν λόγω του φόβου ότι από τη 2α Μαΐου θα συρρεύσουν στην Ενωση τεράστια πλήθη μεταναστών εντείνοντας τα υφιστάμενα προβλήματα ανεργίας που αντιμετωπίζουν τα περισσότερα κράτη- μέλη.
Για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο κίνδυνος να συμβεί κάτι τέτοιο είναι περίπου ανύπαρκτος, πέραν του ότι είναι λίαν συζητήσιμο το κατά πόσον θα στοιχειοθετούσε πράγματι «κίνδυνο» σε περίπτωση που συνέβαινε. O ίδιος ο πρόεδρος της Επιτροπής Ρομάνο Πρόντι δήλωσε προβληματισμένος από τη στάση που τηρούν τα κράτη-μέλη, ενώ έρευνα που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της Επιτροπής φέρει το σύνολο των εν δυνάμει μεταναστών να μην υπερβαίνει το 1% του εργατικού δυναμικού των 10 νέων μελών για την προσεχή πενταετία, ή περίπου ένα εκατομμύριο άτομα, σε μία Ενωση των 375 και οσονούπω 450 εκατομμυρίων κατοίκων.
Μάλιστα, όπως εξηγεί η Επιτροπή, το ποσοστό βασίζεται σε σφυγμομέτρηση στα κράτη αυτά και στην πράξη οι πραγματικοί αριθμοί θα είναι πολύ μικρότεροι.