O κρίσιμος ρόλος του Ιράν στη διαμόρφωση του μέλλοντος του Ιράκ φανερώθηκε αυτή την εβδομάδα από συγκεκαλυμμένη απειλή ισχυρού άνδρα της Τεχεράνης, του πρώην προέδρου Χασεμί Ραφσαντζανί. «Οι ΗΠΑ έχουν κολλήσει στη λάσπη του Ιράκ και γνωρίζουν ότι τα προβλήματά τους θα επιδεινωθούν εάν το Ιράν το αποφασίσει», ανέφερε ο Ραφσαντζανί σε συνέντευξή του. Την ίδια ώρα, όμως, άφησε ανοικτή δίοδο για διαπραγματεύσεις με την Ουάσιγκτον, τονίζοντας ότι στηρίζει το διάλογο. Οι σκληροπυρηνικοί μουλάδες της Τεχεράνης βρίσκονται σε καλή θέση σήμερα: Οι ΗΠΑ ανέτρεψαν τον παλαιό τους εχθρό Σαντάμ και αντιμετωπίζουν σήμερα σκληρή εξέγερση. Στο μεταξύ, ο γεννημένος στο Ιράν Σιίτης κληρικός Μέγας αγιατολάχ Αλί Σιστανί, έχει αναδειχθεί σε κυρίαρχη προσωπικότητα του μεταπολεμικού Ιράκ. O Σιστανί υποχρέωσε στα μέσα του μήνα τον τσάρο της αμερικανικής κατοχής Λ. Πολ Μπρέμερ να εγκαταλείψει τα σχέδιά του για ανάδειξη προσωρινής κυβέρνησης μέσα από διορισμένα περιφερειακά συμβούλια. O Σιστανί δήλωσε χθες ότι θα αποδεχθεί προσωρινή κυβέρνηση εφόσον οι εκλογές διενεργηθούν μέχρι τα τέλη του έτους. Οι δηλώσεις του, όμως, περιείχαν και προειδοποιήσεις προς την προσωρινή κυβέρνηση να μην προβεί σε δεσμεύσεις, που θα απέκλειαν την παρουσία των ΗΠΑ στο μεταπολεμικό Ιράκ, όπως ακριβώς ήλπιζε η αμερικανική κυβέρνηση.
Στυγνή επίδειξη ισχύος
Οι Ιρανοί μουλάδες εδραίωσαν τον πολιτικό τους έλεγχο και στην πατρίδα τους. Αποφασισμένοι να πατάξουν την αντιπολίτευση, αρκέστηκαν στην ακύρωση των υποψηφιοτήτων μεταρρυθμιστών στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές. Επρόκειτο για στυγνή επίδειξη πυγμής, η οποία λειτούργησε. Το Ιράν θεωρεί ότι η παρουσία 100.000 στρατοπεδευμένων Αμερικανών στο Ιράκ αποτελεί τροχοπέδη για την αμερικανική ισχύ. H σημαντική επιρροή που ασκούν οι μουλάδες στο πλειοψηφικό σιιτικό στοιχείο στο Ιράκ, δίνει στους κληρικούς της Τεχεράνης λόγο στις πολιτικές εξελίξεις της Βαγδάτης. «H δύσκολη, αλλά όχι απελπιστική θέση των ΗΠΑ στο Ιράκ ευνοεί την Τεχεράνη, η οποία έχει πεισθεί ότι η Ουάσιγκτον δεν επιδιώκει τουλάχιστον για την ώρα, καθεστωτική αλλαγή στη χώρα τους. H Τεχεράνη δεν επιθυμεί επ’ ουδενί την ανάδειξη ισχυρού Ιράκ, άσχετα εάν η κυβέρνησή του είναι σιιτική», εκτιμά ο Ολιβιέ Ρουά, Γάλλος ακαδημαϊκός ειδικευμένος στο Ιράν. H δράση Ιρανών πρακτόρων στο εσωτερικό του Ιράκ εξασφαλίζει ότι δεκάδες χιλιάδες Σιίτες είναι πρόθυμοι να διαδηλώσουν ανά πάσα στιγμή κατά της αμερικανικής κατοχής. O θερμόαιμος νεαρός Ιρακινός μουλάς Μοκτάντα Σαντρ έχει αποδειχθεί πολύ χρήσιμος για τα σχέδια της Τεχεράνης, ενώ οι Αμερικανοί υπαναχώρησαν από τα σχέδια τους για πάταξη του κινήματος αντίστασης του Σαντρ, φοβούμενοι την αντίδραση των Σιιτών. O Αχμέτ Τσαλαμπί είναι ένας ακόμη, αλλά περισσότερο μετριοπαθής φίλος της Τεχεράνης στο Ιράκ. Παρά τις άριστες σχέσεις που διατηρεί με το Πεντάγωνο, ο Τσαλαμπί έχει καλλιεργήσει φιλική σχέση με την κυβέρνηση του Ιράν, έχει επισκεφθεί επανειλημμένα το Ιράν, ενώ τον τελευταίο μήνα έχει συνασπισθεί με τον Σιστανί. O επίφοβος γενειοφόρος Σιστανί, με την επιτυχημένη του αντιπαράθεση με τον Μπρέμερ, πέτυχε να αναδειχθεί στη σημαντικότερη πολιτική προσωπικότητα του Ιράκ. Δυτικοί φιλελεύθεροι φοβούνται ότι ο Σιστανί επιδιώκει τη δημιουργία σιιτικού ιρακινού κράτους, όπου θα κυριαρχεί ο ισλαμικός νόμος (σαρία) και τα ανθρώπινα δικαιώματα θα περιορίζονται. H Τεχεράνη, όσο περίεργο και εάν αυτό ακούγεται, αποτελεί τη μοναδική τροχοπέδη στην πορεία αυτή. Οι Ιρανοί δεν επιθυμούν να δουν ένα ισχυρό Ιράκ. Οπως, όμως, αποκαλύπτουν οι δηλώσεις Ραφσαντζανί, η Τεχεράνη είναι έτοιμη να διαπραγματευθεί.