Αρθρο των Bruno Delaye,Γάλλου πρέσβη στην Αθήνα και David Madden, Βρετανού πρέσβη στην Αθήνα
Εδώ και εκατό χρόνια, η Εγκάρδια Συνεννόηση -συμφωνία που υπεγράφη στις 8 Απριλίου 1904 στο Λονδίνο από τον τότε Βρετανό υπουργό Εξωτερικών και τον τότε πρέσβη της Γαλλίας- έθεσε τέλος σε συγκρούσεις αιώνων που έκαναν τη Γαλλία και τη Μεγάλη Βρετανία «θανάσιμους εχθρούς» της Ιστορίας. Από τις 2 Απριλίου 1904, οι δύο χώρες μας δεν σταμάτησαν να ενισχύουν τους δεσμούς τους και τις ενώνει σήμερα η ίδια ευρωπαϊκή μοίρα. Ο αιώνας που πέρασε σημαδεύτηκε από κοινούς αγώνες για αξίες που η Μεγάλη Βρετανία και η Γαλλία μοιράζονται από παλιά και χάραξε την προοπτική ενός Ευρωπαϊκού χώρου προόδου, ελευθερίας και ασφάλειας. Οι δύο χώρες μας, έχοντας δίπλα τους όλους τους εταίρους τους, έχουν τον δικό τους ρόλο να διαδραματίσουν μέσα στην Ενωση.
Ηδη πριν από τον 20ό αιώνα, οι δύο λαοί μας αγωνίστηκαν μαζί. Ο πρώτος κοινός αγώνας οφείλεται σε ελληνική αιτία. Πρώτοι οι Γάλλοι και οι Βρετανοί διανοούμενοι κινητοποιήθηκαν για την ανεξαρτησία της Ελλάδας. Μετά την ελληνική επανάσταση του 1821, καταδίκασαν το καθεστώς του οθωμανικού στρατού και, ενώ ο Ντελακρουά μνημόνευε τη «Σφαγή της Χίου», ο Λόρδος Βύρων έφθανε στο Μεσολόγγι για να αφήσει εκεί την τελευταία του πνοή. Μετά την καταστροφή του οθωμανικού στόλου από τον βρετανικό, τον γαλλικό και τον ρωσικό στη Ναυμαχία του Ναβαρίνου στις 20 Οκτωβρίου 1827, το ελληνικό απελευθερωτικό κίνημα ολοκληρώνεται το 1829.
Η Εγκάρδια Συνεννόηση είναι μια σειρά ειδικών συμφωνιών που είχε για σκοπό, αφενός να δώσει τέλος στις διάφορες αποικιακές αντιδικίες που υπήρχαν ανάμεσα στη Γαλλία και τη Μεγάλη Βρετανία και αφετέρου να συσφίγξει τις σχέσεις των δύο χωρών μετά τις αρχές του 20ού αιώνα. Επιπλέον, η Εγκάρδια Συνεννόηση έθεσε τον θεμέλιο λίθο για μια συμφωνία κατά του επεκτατισμού των δυνάμεων του Αξονα και πέραν αυτού, για μια συμμαχία που από τότε ισχυροποιείται συνεχώς. Ετσι, ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, βρίσκει τη Μεγάλη Βρετανία στο πλευρό των γαλλικών δυνάμεων από τα χαρακώματα, μέχρι τα στενά των Δαρδανελίων.
Κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου, η διπλωματία ανάμεσα στα δύο έθνη γίνεται από κοινού. Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ισχυροποιεί τη γαλλο-βρετανική συμμαχία ανάμεσα στους δύο λαούς και στην έκκληση για αντίσταση της 18ης Ιουνίου του στρατηγού Ντε Γκωλ στο BBC, απαντά η παραδειγματική αποφασιστικότητα του Τσόρτσιλ. Η Ελλάδα έδειξε το ίδιο πείσμα κατά την διάρκεια του πολέμου αυτού. Ενωμένες στην κοινή προσπάθεια αντίστασης, η Γαλλία, η Μεγάλη Βρετανία και η Ελλάδα προέβησαν σε κοινές ενέργειες στο ελληνικό έδαφος και επιβεβαίωσαν την αποφασιστικότητα των δημοκρατιών να θέσουν τέλος στον ολοκληρωτισμό. Από το Λονδίνο, ο στρατηγός Ντε Γκωλ δήλωνε στη Βουλή των Κοινοτήτων ότι «η Μεγάλη Βρετανία και η Γαλλία είναι ενωμένες στη ζωή και στον θάνατο, με μια κοινή μοίρα, με το ίδιο ιδεώδες».
Η ένωση αυτή επικυρώνεται κατά το δεύτερο ήμισυ του 20ού αιώνα, όταν τα δύο έθνη μας αντιμετωπίζουν τις ίδιες προκλήσεις: αποαποικιοποίηση, ψυχρός πόλεμος και ευρωπαϊκή οικοδόμηση. Ενισχύεται σήμερα, τη στιγμή που η Ενωση διευρύνεται και εμβαθύνεται και που η τρομοκρατία αποτελεί βαριά απειλή για τη δημοκρατία, όπως το απέδειξαν τα τραγικά γεγονότα της Μαδρίτης. Στο πλαίσιο αυτό, η Γαλλία και η Μεγάλη Βρετανία υποδέχτηκαν με μεγάλη ικανοποίηση την είσοδο της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα το 1981.
Παρά σημειακές διαφορές, η Συνεννόηση ανάμεσα στη Μεγάλη Βρετανία και τη Γαλλία στηρίζεται σε κοινές αξίες, σε μια αμοιβαία έλξη και στη δύναμη των ανταλλαγών ανάμεσα στα δύο μας έθνη. Η γαλλο-βρετανική σχέση ετράφη από την κοινή αυτή κληρονομιά που κάνει τη Μεγάλη Βρετανία και τη Γαλλία δύο έθνη παθιασμένα με τη δικαιοσύνη και την ελευθερία και, άκρως προσηλωμένα στην εθνική τους ταυτότητα.
Οι ανταλλαγές ανάμεσα στις δύο χώρες μας δεν υπήρξαν ποτέ τόσο έντονες όσο σήμερα και οι αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στους δύο πληθυσμούς μας πολλαπλασιάζονται. Πολλά εκατομμύρια είναι οι Γάλλοι που ταξιδεύουν κάθε χρόνο στη Μεγάλη Βρετανία και οι Αγγλοι που πραγματοποιούν το αντίστροφο ταξίδι. Οι ανταλλαγές αυτές αντικατοπτρίστηκαν επίσης στους πολιτιστικούς τομείς. Ο Βολταίρος, ο Ντίκενς, ο Ζολά, ο Λοκ και πολλοί άλλοι διέσχισαν τη Μάγχη και η εμπειρία τους αυτή σημάδεψε βαθιά το έργο τους. Οι αλληλεπιδράσεις είναι σήμερα πιο ενισχυμένες, καθώς η συνεργασία των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων των δύο χωρών μας και τα κοινά διπλώματα πολλαπλασιάζονται. Το κίνημα αυτό απεικονίζεται και στον αθλητισμό, όπως μαρτυράει η παρουσία των Γάλλων ποδοσφαιριστών στο Champions League. Επιπλέον, η Γαλλία και η Μεγάλη Βρετανία συνεργάζονται σε πολλούς διεθνείς οργανισμούς.
Δυνατή από την επίταση των ανταλλαγών, η ποιότητα των σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες μας συμβάλλει στην ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η Γαλλία και η Μεγάλη Βρετανία έχουν, ιδιαίτερα, έναν αποφασιστικό ρόλο να διαδραματίσουν σε έναν σημαντικό τομέα της ανάπτυξης της Ενωσης: την άμυνα. Χωρίς ευρωπαϊκή άμυνα, η Ενωση δεν θα μπορέσει να διαδραματίσει πλήρως στο διεθνές προσκήνιο τον ρόλο που της αρμόζει. Στο πλαίσιο αυτό, η συμφωνία στο Σαν Μαλό το 1998 σηματοδοτεί μια νέα εξέλιξη και εκφράζει τη φιλοδοξία για μια πιο δυναμική κίνηση, πιο δραστική και με μεγαλύτερη συνοχή στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και στηρίζεται στην ενίσχυση των στρατιωτικών ικανοτήτων της Ενωσης, επιτρέποντας με αυτόν τον τρόπο στην Ευρώπη να απαντήσει καλύτερα στις προκλήσεις που αφορούν στην ασφάλεια. Η πρωτοβουλία αυτή επέτρεψε την προώθηση της ευρωπαϊκής πολιτικής για την άμυνα της οποίας οι πρώτες επιχειρήσεις στο Κονγκό και στη ΠΓΔΜ αποτελούν το άμεσο αποτέλεσμα. Στο πλευρό της Μεγάλης Βρετανίας, της Γερμανίας και της Γαλλίας, η Ελλάδα δήλωσε πολλές φορές τη δέσμευσή της για μια δυνατή Ευρώπη, που να διαθέτει αξιόπιστες στρατιωτικές ικανότητες. Επίσης, η ενίσχυση της αμυντικής πολιτικής της Ενωσης είναι σημαντική για την εξέλιξη των υπερατλαντικών σχέσεων.
Οι δημοκρατίες αντιμετωπίζουν σήμερα νέους κινδύνους. Μαζί, στην καρδιά μιας δυνατής και ενωμένης Ευρώπης, μπορούμε να εργαστούμε για την επίλυση των προβλημάτων φέρνοντας πιο κοντά τους λαούς. Ανήκει στη Μεγάλη Βρετανία και στη Γαλλία να συνεχίσουν την προσπάθεια αυτή κινητοποίησης της διεθνούς κοινότητας και ενίσχυσης της παρουσίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Οπως αυτό εκφράστηκε στο ανώτατο επίπεδο των δύο χωρών μας, αυτό που μας χωρίζει είναι ασήμαντο μπροστά σ’ αυτό που μας ενώνει. Δίπλα στη Γερμανία και στους άλλους εταίρους τους, ξεκινώντας από την Ελλάδα, η Γαλλία και η Μεγάλη Βρετανία έχουν έναν σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουν στην πρόοδο της ευρωπαϊκής συνοχής και στη διαμόρφωση ενός κόσμου πιο ασφαλούς και πιο δίκαιου.