Στην κοινωνία της παγκοσμιοποίησης και του Διαδικτύου η εκμάθηση μιας δεύτερης γλώσσας αποτελεί ανάγκη. Οπως διαπιστώνουν Βρετανοί επιστήμονες, η γνώση ακόμα και μιας γλώσσας εκτός της μητρικής μεταβάλλει την ανατομία του εγκεφάλου, γεγονός που εξηγεί γιατί τα παιδιά έχουν πολύ μεγαλύτερη ευκολία στην εκμάθηση ξένων γλωσσών. Ειδικότερα διαπιστώθηκε ότι όσοι μπορούν να μιλήσουν δύο γλώσσες διαθέτουν περισσότερη φαιά ουσία από αυτούς που γνωρίζουν μόνο τη μητρική.
Οσο νωρίτερα μαθαίνουμε τη δεύτερη γλώσσα τόσο μεγαλύτερη είναι η έκταση της φαιάς ουσίας. Οπως τόνισε ο δρ Αντρέα Μεκέλι, νευροβιολόγος του Γιουνιβέρσιτι Κόλετζ του Λονδίνου «η φαιά ουσία στο κέντρο του εγκεφάλου που ευθύνεται για τον λόγο αυξάνεται σημαντικά στους δίγλωσσους συγκριτικά με τη συγκέντρωσή της σε άτομα που μιλούν μόνο μία γλώσσα. Αυτή η διαφορά είναι ιδιαίτερα αισθητή όταν η εκμάθηση της δεύτερης γλώσσας γίνεται σε πολύ νεαρή ηλικία. «Διαπιστώσαμε, επίσης, ότι η αύξηση της φαιάς ουσίας συναρτάται από το πόσο καλά μπορείς να χειριστείς τη δεύτερη γλώσσα».
Η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας ακόμα και μετά το 35ο έτος της ηλικίας μεταβάλλει τον εγκέφαλο, αλλά σε μικρότερο βαθμό. «Οι διαπιστώσεις μας ενισχύουν τη θεωρία, σύμφωνα με την οποία είναι προτιμότερο να μαθαίνει ένα παιδί σε πολύ νεαρή ηλικία μία δεύτερη γλώσσα, αφού ο εγκέφαλος στις νεαρές ηλικίες έχει την ικανότητα να μεταβάλλει τη δομή του έτσι ώστε η εκμάθηση να είναι πληρέστερη και ταχύτερη», εξηγεί ο Μεκέλι. «Αυτές όμως οι ικανότητες του εγκεφάλου περιορίζονται με την πάροδο του χρόνου». O Μεκέλι και η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησαν τρόπους απεικόνισης του εγκεφάλου που τους επέτρεψε να συγκρίνουν την έκταση της φαιάς ουσίας στον εγκέφαλο 25 εθελοντών που γνώριζαν μόνο τη μητρική τους γλώσσα, 25 ατόμων που είχαν μάθει μία ξένη γλώσσα προτού κλείσουν τα πέντε τους χρόνια και 33 που διδάχθηκαν τη γλώσσα πολύ αργότερα. Ολοι οι εθελοντές της μελέτης είχαν ως μητρική τη βρετανική γλώσσα, ενώ είχαν παρόμοια ηλικία και εκπαίδευση.
Η μεταβολή σε κυτταρικό επίπεδο
Οπως διαπιστώθηκε όσοι γνώριζαν, από πολύ νωρίς, δύο γλώσσες, διέθεταν μεγαλύτερη έκταση φαιάς ουσίας στον αριστερό κατώτερο βρεγματικό φλοιό συγκριτικά με αυτήν που καταγράφηκε σε όσους γνώριζαν μόνο τη μητρική τους γλώσσα ή είχαν μάθει τη δεύτερη γλώσσα σε ηλικία 10 έως 15 ετών. «Κοιτάζοντας απλώς το μέγεθος της μεταβολής στον εγκέφαλο για να διαπιστώσω πόσο καλά γνωρίζει κάποιος την ξένη γλώσσα ή πόσο ελλιπείς είναι οι γνώσεις του, καθώς όσο ευρύτερη είναι η μεταβολή στον εγκέφαλο αναλόγως καλή είναι η γνώση», κατέληξε ο δρ Μεκέλι.
Η φαιά ουσία του εγκεφάλου αποτελείται από νευρώνες. Οι επιστήμονες μέχρι στιγμής δεν γνωρίζουν αν η μεταβολή στον εγκέφαλο όσων γνωρίζουν πολλές γλώσσες οφείλεται στην αύξηση του μεγέθους των κυττάρων, στον αριθμό των κυττάρων ή στις συνάψεις μεταξύ των κυττάρων. «Το επόμενο βήμα που πρέπει να κάνουμε είναι να κατανοήσουμε τη μεταβολή σε κυτταρικό επίπεδο», κατέληξε ο Μεκέλι.