Οταν ο δρ Τζιανκάρλο Ικάρντι, επικεφαλής υγειονομικών υπηρεσιών στην ιταλική πόλη της Γένοβας, έλαβε τηλεφώνημα στα μέσα του καλοκαιριού, που τον πληροφορούσε ότι ο ανιψιός του έπασχε από πυρετό, πονοκεφάλους και οφθαλμικό κατάρρου, έπειτα από μία ημέρα στην παραλία, ο ιατρός δεν θα μπορούσε να φαντασθεί ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη κρυβόταν πίσω από το πρόβλημα υγείας του παιδιού.
Εκατόν είκοσι οκτώ λουόμενοι, όμως, μεταφέρθηκαν στα νοσοκομεία της Γένοβας την ίδια ημέρα, με ανάλογα συμπτώματα, οδηγώντας τις αρμόδιες υπηρεσίες σε κλείσιμο των δημοφιλών παραλιών της Βόρειας Ιταλίας, εν μέσω καύσωνα. «Είναι η πρώτη φορά, που η Λιγουρία αντιμετωπίζει τέτοιο πρόβλημα. Εντοπίσαμε, όμως, γρήγορα την πηγή του προβλήματος», είπε ο δρ Ικάρντι.
Τοξικό τροπικό φύκι
Υπεύθυνο για τις αδιαθεσίες ήταν σπάνιο τοξικό είδος τροπικού φυκιού που είχε κάνει την εμφάνισή του στα ασυνήθιστα θερμά νερά της βόρειας Μεσογείου. Την ώρα που όλες οι ευρωπαϊκές χώρες περιορίζουν τις εκπομπές καυσαερίων, σε μια προσπάθεια να καταπολεμήσουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, επιστήμονες αλλά και απλοί πολίτες διαπιστώνουν τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη μας. Το μη αναστρέψιμο φαινόμενο του θερμοκηπίου επηρεάζει ήδη τον πλανήτη μας, σύμφωνα με τον επιστημονικό κόσμο, ενώ εάν η τάση αυτή συνεχισθεί για ακόμη έναν αιώνα, οι επιπτώσεις θα είναι δεινές και απρόβλεπτες. Γι’ αυτόν τον λόγο, κυβερνήσεις και πολίτες πρέπει να προετοιμάζονται για ένα θερμότερο μέλλον.
«Πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση στις μεθόδους προσαρμογής. Τα τελευταία χρόνια, ο κόσμος συνειδητοποιεί ότι το κλίμα του πλανήτη θα αλλάξει ριζικά. H προσαρμογή δεν είναι επιλογή, αλλά αναγκαιότητα», λέει ο Ρίτσαρντ Κλάιν, του Κλιματολογικού Ινστιτούτου του Πότσνταμ στη Γερμανία. Τα πρώτα απειλητικά σημάδια υπερθέρμανσης του πλανήτη είναι εμφανή: ραγδαία αύξηση των θανάτων εξαιτίας του καλοκαιρινού καύσωνα, η μετακίνηση τροπικών ειδών φυκιών και ψαριών στη βόρεια Μεσόγειο και η εξάπλωση επικίνδυνων μολυσμένων τσιμπουριών σε σημεία της Σουηδίας και της Τσεχίας.
Οι επιστήμονες εκτιμούν επίσης ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την αύξηση στον αριθμό ισχυρών τυφώνων, όπως του «Κατρίνα», καθώς και την αύξηση των πλημμυρών, όπως αυτών που έπνιξαν αυτό το καλοκαίρι την Κεντρική Ευρώπη. H υπερθέρμανση του πλανήτη ευθύνεται εν μέρει και για τις γιγάντιες πυρκαγιές, που κατέκαψαν φέτος το καλοκαίρι την Πορτογαλία, καθώς η Ιβηρική χερσόνησος έχει καταστεί πολύ θερμότερη και ξηρότερη τα τελευταία χρόνια. Κράτη και πολιτικοί, στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν την ανησυχητική αυτή τάση, αναγκάζονται τώρα να μελετούν τις αναγκαίες αλλαγές, που θα απαιτήσει η ανάσχεση ή έστω η καθυστέρηση του φαινομένου.
Αλλάζουν καλλιέργειες
Οι Γάλλοι αγρότες, για παράδειγμα, στρέφονται σε καλλιέργειες πιο ανθεκτικές στην υπερθέρμανση, όπως αυτή της ελαιοκράμβης. Τα αυστριακά κέντρα του σκι, που δεν μπορούν να είναι πια βέβαια για την ύπαρξη χιονιού, άρχισαν να διοργανώνουν εκδρομές ορειβασίας και αναρρίχησης. H ιταλική πόλη της Μπρέσια προσφέρει σήμερα δωρεάν κλιματιστικά μηχανήματα στους ηλικιωμένους κατοίκους της, ενώ ο δήμος της Κοπεγχάγης υποχρέωσε τους κατασκευαστές του νέου μετρό της πόλης να υπολογίσουν ενδεχόμενη άνοδο της στάθμης των υδάτων της θάλασσας κατά ενάμισι μέτρο, μέσα στον ερχόμενο αιώνα.
Σε πολλές περιπτώσεις, όμως, η προσαρμογή των καλλιεργειών στο φαινόμενο της υπερθέρμανσης είναι τόσο πολυδάπανη, που οι κατά τόπους αρχές προτιμούν να αφήσουν τη φύση να κάνει το έργο της, όπως στα παράλια του Εσεξ της Αγγλίας. Εκεί, οι τοπικές αρχές επέλεξαν να εγκαταλείψουν τις παραλιακές καλλιεργήσιμες εκτάσεις, που ήδη πλήττονται από συνεχείς πλημμύρες.